Wiązka zadań
Sprawdzanie próbek żywności
Zadanie wraz z komentarzem pochodzi z publikacji:
Ostrowska B., Spalik K., red., 2010, Umiejętności złożone w nauczaniu historii i przedmiotów przyrodniczych. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofiii i Socjologii PAN.
Publikacja jest pokłosiem projektu badawczego finansowanego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną oraz Europejski Fundusz Społeczny.
Zadanie
Tomek postanowił sprawdzić, czy w kilku produktach spożywczych znajduje się pewna substancja. Kupił po trzy opakowania każdego produktu, przełożył niewielką ilość z każdego opakowania do probówki i dodał kroplę płynu Lugola, wymieszał, po czym zapisał, jaka była barwa próbki.
| Produkt | Barwa próbki po dodaniu płynu Lugola | |||
| Próbka 1 | Próbka 2 | Próbka 3 | ||
| 1. | Śmietana do zupy | fioletowa | fioletowa | fioletowa |
| 2. | Jogurt deserowy | fioletowa | fioletowa | fioletowa |
| 3. | Mleko 0% tłuszczu | żółtobrązowa | żółtobrązowa | żółtobrązowa |
| 4. | Woda destylowana | żółtobrązowa | – | – |
(1) Jaką substancję wykrywał Tomek?
`square` A. Białko
`square` B. Tłuszcze
`square` C. Wodę
`square` D. Skrobię
(2) W których produktach znajdowała się ta substancja?
`square` A. Tylko 1 i 2.
`square` B. Tylko 1.
`square` C. Tylko 3 i 4.
`square` D. Tylko 3.
Poprawna odpowiedź
1. – D
2. – A
Wymaganie ogólne
2.2 Znajomość metodyki badań biologicznych. Uczeń określa warunki doświadczenia, rozróżnia próbę kontrolną i badawczą, formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
Komentarz
Celem tego zadania jest sprawdzenie, czy uczniowie wykonali jedno z zalecanych doświadczeń, jakim jest wykrywanie skrobi w produktach spożywczych. Jest ono zapisane w treściach kształcenia biologii i chemii, uczniowie powinni zatem wiedzieć, że odczynnikiem, który do tego służy, jest płyn Lugola. Jeśli samodzielnie wykonali to doświadczenie, powinni pamiętać, że obecność skrobi stwierdza się na podstawie niebieskofioletowego zabarwienia próbki. Dla ułatwienia w opisie doświadczenia zamieszczono próbę kontrolną negatywną (czyli próbkę, o której na pewno wiemy, że nie zawiera skrobi), ale nie uwzględniono kontroli pozytywnej (próbki ze skrobią) ani żadnego produktu, o którym z góry można powiedzieć, że zawiera skrobię. Zadanie ma opisywać badanie, a nie pokaz. Innymi słowy, mamy pytanie, na które chcemy udzielić odpowiedzi, a nie tylko zademonstrować określone zjawisko. W takich produktach mleczarskich, jak śmietana do zupy lub jogurty deserowe, skrobia jest często stosowana jako zagęstnik. Uczeń nie musi jednak o tym wiedzieć – w zadaniu nie sprawdzamy bowiem jego wiadomości na ten temat, ale umiejętność wyciągania wniosków z doświadczenia.
Na wstępie uczeń ma odpowiedzieć na pytanie, jaka substancja była wykrywana. Jeśli zna metodę wykrywania skrobi za pomocą płynu Lugola, powinien wskazać odpowiedź D. Jeśli tej metody nie zna, to może wybrać błędną odpowiedź A, sugerując się tym, że produkty 1, 2 i 3 zawierają białko. Wybór odpowiedzi B może świadczyć, że uczeń zauważył, iż produkty 1 i 2 zawierają tłuszcze i jednocześnie dla tych dwóch produktów zaobserwowano odmienną barwę. Woda znajduje się we wszystkich próbkach. Jeśli uczeń wybrał wodę (odpowiedź C), oznacza to, że nie ma pojęcia ani o wykrywaniu skrobi, ani o samym prowadzeniu doświadczeń, nie zauważył bowiem próby kontrolnej. Z samej analizy tabeli uczeń może wywnioskować, że poszukiwana substancja znajduje się w produktach 1 i 2, co oznacza, iż może to być jedynie skrobia albo tłuszcze. Niemniej jednak, aby poprawnie rozwiązać zadanie, uczeń musi wiedzieć, że płyn Lugola służy do wykrywania skrobi, z czym nie powinien mieć problemu, jeśli wykonał zalecane w podstawie nauczania doświadczenia.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
