Wiązka zadań
Sport w starożytnej Grecji
Uczniowie często spotykają się z tekstami popularnonaukowymi. Taki tekst może być ciekawym uzupełnieniem lekcji oraz bardzo dobrym materiałem do ćwiczenia umiejętności analizy i interpretacji, wyszukiwania informacji oraz korelowania ich z pozyskanymi z innych źródeł. W zadaniach tworzących tę wiązkę oczekujemy od ucznia podobnych kompetencji – wnikliwego przeczytania tekstu, a następnie zinterpretowania go na podstawie wiadomości zdobytych w szkole. Rozwiązując pierwsze zadanie, uczeń powinien uchwycić przewodnią myśl fragmentu i wyciągnąć wnioski o roli sportu w życiu starożytnych Greków. W zadaniu drugim uczeń powinien zestawić informacje podane w tekście z ilustracjami dotyczącymi właściwego kręgu kulturowego i tematyki.
Wiązka ukazała się w książce Umiejętności złożone w nauczaniu historii i przedmiotów przyrodniczych, red. B. Ostrowska i K. Spalik, Warszawa 2010.
Wykorzystując tekst źródłowy rozwiąż zadania.
Sposób walki falangi, poza tym, że niezwykle skuteczny, dobrze oddawał poglądy Greków na sprawy zasadnicze – każdy żołnierz w szeregu był tak samo ważny i równo dzielił się ze swoimi towarzyszami tak obowiązkami, jak i odpowiedzialnością. (...) Wymyślono więc sposób, by zniwelować naturalne przecież różnice w sile, szybkości i poziomie agresji, czyli szkolenie młodych obywateli-żołnierzy w sportach ciężkich. Pięściarstwo miało uczyć ich szybkiego reagowania i osłaniania się przed ciosami przeciwnika (...), a pankration* wytrzymałości i nieustępliwości. Co do zapasów – tu autorzy starożytni są zgodni – była to dyscyplina najbardziej pomocna w szkoleniu przyszłego żołnierza.
* dyscyplina sportowa będąca połączeniem boksu i zapasów.
Źródło: Jan M. Długosz, Starożytni olimpijczycy, „Polityka. Pomocnik Historyczny”. Nr 2 (11), 16.08.2008, s. 11.
Zadanie 1
Szkolenie greckich żołnierzy miało na celu
A. Przygotowanie ich do igrzysk.
B. Wybranie najlepszych do pierwszych szeregów falangi.
C. Usuwanie najsłabszych z szeregów armii greckiej.
D. Wyrównanie umiejętności bojowych żołnierzy.
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
4.2 Cywilizacja grecka. Uczeń umiejscawia w czasie i porównuje system sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Sparcie i Atenach peryklejskich.
4.3 Cywilizacja grecka. Uczeń charakteryzuje czynniki integrujące starożytnych Greków – język, system wierzeń, teatr oraz igrzyska olimpijskie.
Komentarz
Kluczem do rozwiązania tego zadania jest zestawienie dwóch informacji z tekstu, pierwszej: każdy żołnierz w szeregu był tak samo ważny oraz drugiej: wymyślono więc sposób, by zniwelować naturalne przecież różnice w sile, szybkości i poziomie agresji. Uczeń musi rozumieć, że te dwie informacje mówią o wyrównywaniu umiejętności bojowych. Po przeczytaniu tekstu uczeń powinien wyeliminować odpowiedzi B i C, ponieważ nie nawiązują do materiału źródłowego. Odpowiedź A powinna być odrzucona, ponieważ z tekstu wynika, że dyscypliny sportowe wybierano pod kątem wzmocnienia wartości bojowych greckich żołnierzy.
W przeprowadzonym pilotażu najczęściej wybieraną błędną odpowiedzią była B. Sugeruje to, że uczniowie bardzo pobieżnie przeczytali tekst i zarejestrowali w nim jedynie występujące w pierwszym zdaniu słowo falanga, a następnie odszukali je wśród odpowiedzi. Świadczy to o braku podstawowych kompetencji – umiejętności analizowania tekstu źródłowego.
Zadanie 2
Które z poniższych scen mogłyby ilustrować zamieszczony we wstępie tekst?
A. 1 i 4
B. 2 i 3
C. 3 i 4
D. 1 i 2
Poprawna odpowiedź
A
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
4.3 Cywilizacja grecka. Uczeń charakteryzuje czynniki integrujące starożytnych Greków – język, system wierzeń, teatr oraz igrzyska olimpijskie.
Komentarz
Zadanie odwołuje się do ilustracji, które znaleźć można w wielu podręcznikach gimnazjalnych. Uczeń powinien być przyzwyczajony do łączenia treści przekazu tekstowego z obrazem. Podany materiał ikonografi czny odnosi się do kręgów kulturowych epoki starożytnej oraz średniowiecza, prezentuje on wytwory kultury materialnej tych epok.
Aby rozwiązać to zadanie, uczeń musi rozpoznać sceny przedstawione na przedmiotach oraz właściwe danej epoce elementy stylistyczne. Rysunki 1 i 4 reprezentują charakterystyczny styl greckiej ceramiki, dodatkowo pierwszy przedstawia walkę pieszych wojowników, a drugi – zapasy i boks. Pozostałe dwa zawierają przedstawienia jeźdźców, o których tekst nie mówi. Dodatkowo, na rysunku 2 czytelne są elementy kultury średniowiecznej, a płaskorzeźba przedstawiona na rysunku 3 nie pochodzi z greckiego kręgu kulturowego, tylko wschodniego. W badaniach pilotażowych uczniowie w znakomitej większości wykonali to zadanie poprawnie.
Źródła ilustracji: http://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Amphora_phalanx_Staatliche_Antikensammlungen_1429.jpghttp://hr.wikipedia.org/wiki/Datoteka:Assurbanipal_op_jacht.jpghttp://br.wikipedia.org/wiki/Listri_Henc'hreshttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/17/Ren%C3%A9_d%27Anjou_Livre_des_tournois_France_Provence_XVe_si%C3%A8cle_2.jpgUtwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
