Wiązka zadań
Początek lekcji
Zadanie
Uczniowie w różnych państwach świata rozpoczynają lekcje o różnych porach dnia. Nie każda lekcja trwa też 45 minut, czasem jest to np. 50 albo nawet 60 minut. Wiele krajów pozostawia decyzję o pierwszym dzwonku i czasie odbywania zajęć lokalnym władzom lub szkołom.
Źródło: zasób własny IBE Autor: T. Opach
Załóżmy, że wszyscy w danym dniu zasiadają do lekcji o 8.00 czasu słonecznego.
W których miastach uczniowie rozpoczną naukę równocześnie?
1. Naukę rozpoczną równocześnie uczniowie mieszkający w miastach oznaczonych na mapie literami
`square` a. A i B,
`square` b. C i D,
2. ponieważ te miasta
`square` a. leżą w tej samej odległości kątowej od południka 0°.
`square` b. leżą w tej samej odległości kątowej od równika.
Poprawna odpowiedź
1. b
2. a
Wymaganie ogólne
2.1 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń posługuje się podstawowym słownictwem geograficznym w toku opisywania oraz wyjaśniania zjawisk i procesów zachodzących w środowisku geograficznym.
4.1 Kształtowanie postaw. Uczeń rozwija w sobie ciekawość świata poprzez zainteresowanie własnym regionem, Polską, Europą i światem.
Wymaganie szczegółowe
1.2. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych.
Komentarz
Zrozumienie pojęcia „czas słoneczny” oraz umiejętność powiązania tego terminu z obrotowym ruchem Ziemi zajmują ważne miejsce w nauczaniu geografii na trzecim etapie edukacyjnym. Są to treści trudne do opanowania. Od nauczyciela wymagają przygotowania przemyślanego scenariusza lekcji oraz odpowiednich zadań sprawdzających ich przyswojenie. Opanowanie wspomnianych zagadnień powinno być weryfikowane, gdyż odpowiednie treści są zapisane w punkcie 2.2 wymagań szczegółowych podstawy programowej, oraz ponieważ są to umiejętności ważne w życiu codziennym (pkt. III wymagań ogólnych).
Aby poprawnie rozwiązać zadanie, należy wiedzieć, że czas słoneczny ma związek z pozycją Słońca na niebie, która z kolei zależy od długości geograficznej (południka lokalnego). Na przykład czas południa słonecznego to moment, w którym Słońce góruje (osiąga najwyższą wysokość kątową) nad lokalnym południkiem. Do rozwiązania zadania niezbędne jest również rozumienie terminu długość geograficzna, którą definiujemy jako kąt między półpłaszczyzną południka 0°, a półpłaszczyzną południka lokalnego.
Ten sam czas słoneczny obserwujemy w punktach położonych na tym samym południku (na mapie punkty C i D), oczywiście niezależnie od tego, czy leżą na północ czy południe od równika (na półkuli północnej i południowej). Zatem w pierwszej części zadania odpowiedź poprawna to b. Druga część zadania weryfikuje rozumienie pojęć długość i szerokość geograficzna. Odpowiedź poprawna to oczywiście „ta sama odległość kątowa od południka 0°”.
Poruszone w zadaniu treści nie są łatwe do zrozumienia. Ich opanowanie wymaga sporej wyobraźni przestrzennej, zwłaszcza gdy omawiana jest długość i szerokość geograficzna. Niewątpliwym utrudnieniem jest użycie w zadaniu sformułowania „odległość kątowa” zamiast terminów „długość” i „szerokość geograficzna”.
Zadanie nadaje się do pracy na lekcji. W celu wyjaśnienia wspomnianych w nim zagadnień nauczyciel może skorzystać z technologii informacyjno-komunikacyjnych (pkt. I wymagań ogólnych) w postaci wirtualnych globów, np. Google Earth, NASA World Wind lub Virtual Earth 3D. Mając rzutnik projekcyjny oraz komputer z dostępem do sieci www, nauczyciel może wyświetlić jeden ze wspomnianych wirtualnych globów, a następnie „obracając globem” może omawiać obrotowy ruch Ziemi i jego następstwa.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
