Katastrofy

Poprawna odpowiedź

I – 3 ,

II – 2 ,

III – 1.

Wymaganie ogólne

2.1 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń posługuje się podstawowym słownictwem geograficznym w toku opisywania oraz wyjaśniania zjawisk i procesów zachodzących w środowisku geograficznym.
2.2 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń identyfikuje związki i zależności w środowisku przyrodniczym, gospodarce i życiu społecznym w różnych skalach przestrzennych (lokalnej, regionalnej, krajowej, globalnej)
2.3 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń rozumie wzajemne relacje przyroda-człowiek.

Wymaganie szczegółowe

3.5. Wybrane zagadnienia geografii fizycznej. Uczeń podaje główne cechy płytowej budowy litosfery.

Komentarz

Zadanie sprawdza umiejętność ustalenia następstwa wydarzeń geologicznych i ich skutków.

Jego zaletą jest odniesienie do aktualnych wydarzeń – 11 marca minęła rocznica tragicznego trzęsienia ziemi. Wywołało ono olbrzymią falę tsunami, która wdarła się na obszar Japonii. Uczeń ma więc okazję zestawić doniesienia mediów na temat katastrofy z wiedzą zdobywaną w szkole.

W tym zadaniu uczeń musi przeanalizować posiadane przez siebie wiadomości o procesach geologicznych i ustalić kolejność podanych wydarzeń, co sprawia, że nie jest ono jedynie prostym sprawdzeniem wiadomości. Uczeń nie musi znać dokładnych definicji wymienionych procesów, ale musi wiedzieć, który z nich jest przyczyną, a który skutkiem. Zadanie sprawdza nie tylko wiadomości, ale przede wszystkim – umiejętności. Tsunami wystąpiło wskutek potężnego, podmorskiego trzęsienia ziemi, a ono z kolei było skutkiem ruchów płyt litosfery. Japonia leży na styku trzech takich płyt i Japończycy nie mogą wyeliminować tego typu zagrożeń, rozwinęli więc system ostrzegania o nadchodzących kataklizmach i starają się minimalizować skutki klęsk żywiołowych.

Na załączonych wykresach możemy sprawdzić, jak zadanie rozwiązywali uczniowie biorący udział w badaniu „Laboratorium myślenia”.

Wykres 1. Rozkład częstości odpowiedzi dla pierwszego wiersza zadania. Na osi X zaznaczono poziom ucznia (1 – grupa uczniów, którzy uzyskali najniższe wyniki w całym teście, 8 – grupa o najwyższych wynikach), na osi Y zaś – odsetek uczniów z danej grupy, którzy wybrali daną odpowiedź. W legendzie wykresu określono dodatkowo, jaki procent uczniów ze wszystkich grup łącznie zaznaczył poszczególne odpowiedzi. Wartości nie sumują się do 100%, ponieważ pewna część uczniów nie wybrała żadnej odpowiedzi.

Wykres 2. Rozkład częstości odpowiedzi dla drugiego wiersza zadania. Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Wykres 3. Rozkład częstości odpowiedzi dla trzeciego wiersza zadania. Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Trzy powyższe wykresy przedstawiają rozkład odpowiedzi w kolejnych wierszach zadania, a ostatni wykres – rozwiązanie całego zadania, czyli rozkład poprawnych odpowiedzi we wszystkich trzech wierszach, w zależności od poziomu uczniów. Z tych wykresów można odczytać, że w grupie uczniów o najniższych wynikach w teście (czyli oznaczonej numerem 1) odsetek odpowiedzi – 27,3% wskazuje na praktycznie losowy wybór poprawnej odpowiedzi. Gdyby wynik zadania był tylko przypadkiem losowym, odsetek odpowiedzi w każdym wierszu wyniósłby 33%. Natomiast wśród uczniów, którzy osiągnęli najwyższy wynik w całym teście, aż 95,5% udzieliło trzech poprawnych odpowiedzi.

Na wykresach możemy sprawdzić, gdzie uczniowie popełnili błędy. Być może część uczniów wybierała odpowiedzi losowo, nie zagłębiając się w treść zadania. Dość liczną grupę  (kilkanaście procent) stanowili uczniowie, którzy uznali, że to trzęsienie ziemi wywołuje ruchy płyt litosfery i tsunami.

Reasumując – zadanie było dość łatwe; poprawnie rozwiązało je 65,3% badanych uczniów, a wyniki końcowe przedstawia wykres:

Wykres 4. Odsetek uczniów w poszczególnych grupach, którzy rozwiązali poprawnie całe zadanie. Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Kształt krzywych informuje nas także o tym, że zadanie dobrze różnicuje badanych uczniów – oddziela osoby ze słabymi wynikami w całym badaniu od tych, które uzyskały wysokie wyniki.

Słowa kluczowe