Analiza danych demograficznych

Poprawna odpowiedź

1 – A, 2 – B, 3 – B

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
2.1 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń posługuje się podstawowym słownictwem geograficznym w toku opisywania oraz wyjaśniania zjawisk i procesów zachodzących w środowisku geograficznym.
2.2 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń identyfikuje związki i zależności w środowisku przyrodniczym, gospodarce i życiu społecznym w różnych skalach przestrzennych (lokalnej, regionalnej, krajowej, globalnej)

Wymaganie szczegółowe

5.1. Ludność Polski. Uczeń wyjaśnia i poprawnie stosuje podstawowe pojęcia z zakresu demografii: przyrost naturalny, urodzenia i zgony, średnia długość życia.

Komentarz

Zadanie bada sprawność posługiwania się słownictwem geograficznym oraz umiejętność czytania i analizy danych zawartych w tabeli. Uczeń dostaje uporządkowane w tabeli informacje o demografii Sierra Leone. Podstawa nauczania nie przewiduje poznania tego kraju, co nie jest przeszkodą do wymagania umiejętności prostej analizy danych w zakresie nie wymagającym posiadania większej wiedzy, niż podana w tabeli.

W przeprowadzonym badaniu uczniowie najlepiej poradzili sobie z pierwszą częścią zadania, 82% z nich poprawnie zauważyło wzrost przyrostu naturalnego w badanym okresie.

Wykres 1. Rozkład częstości odpowiedzi w pierwszej części zadania (1). Na osi X zaznaczono poziom ucznia (1 – grupa uczniów, którzy uzyskali najniższe wyniki w całym teście, 8 – grupa o najwyższych wynikach), na osi Y zaś – odsetek uczniów z danej grupy, którzy wybrali daną odpowiedź. Wartości nie sumują się do 100%, ponieważ pewna część uczniów nie wybrała żadnej odpowiedzi.

Analiza wykresu rozkładu odpowiedzi dla pierwszej części zadania wskazuje, że nawet najsłabsi uczniowie (grupa 1) w większości (65%) poradzili sobie z czytaniem tabeli statystycznej i porównywaniem liczb.

 Udzielenie prawidłowych odpowiedzi na dwie pozostałe części zadania wymagało wskazania przyczyny i skutku zachodzących zmian. Wzrost przyrostu naturalnego można tłumaczyć wzrostem liczby urodzeń lub spadkiem liczby zgonów. W analizowanym przypadku odnotowano spadek liczby zgonów natomiast nie było wzrostu liczby urodzeń, a zatem pozostała tylko jedna prawidłowa możliwość wyjaśnienia zaobserwowanej zmiany wskaźnika przyrostu naturalnego.

Wykres 2. Rozkład częstości odpowiedzi w drugiej części zadania (2). Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Wykres 3. Rozkład częstości odpowiedzi w trzeciej części zadania (3). Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Wydaje się, że większość uczniów rozumiała tę zależność, gdyż dwa kolejne przedstawione powyżej wykresy rozkładu udzielonych odpowiedzi są podobne. Zauważa się jednak pewne różnice w liczbie udzielonych poprawnych odpowiedzi, średnio 71% oraz 62,5%. Analiza wykresów dla dwóch najsłabszych grup uczniów (1 i 2) daje podstawy do przypuszczeń, iż uczniowie ci wybierali odpowiedź przypadkowo.

 Za poprawne rozwiązanie całego zadania uważa się dokonanie trzech prawidłowych wyborów. W przeprowadzonym badaniu 52,1% uczniów udzieliło poprawnej odpowiedzi, podejmując za każdym razem właściwą decyzję.

Wykres 4. Odsetek uczniów w poszczególnych grupach, którzy rozwiązali poprawnie całe zadanie. Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Analiza wykresu wskazuje, że w grupach uczniów słabszych (1-4) mniej niż połowa poradziła sobie z prawidłowym rozwiązaniem zadania. Grupy uczniów lepszych (5-7) najczęściej dobrze rozwiązywały to zadanie, a uczniowie najlepsi (grupa 8) jedynie sporadycznie popełniali błędy. Zadanie to bardzo dobrze, wręcz wzorcowo, różnicuje uczniów (od kilkunastu procent poprawnych odpowiedzi w grupie 1 do ponad 90% w grupie 8). Duża liczba poprawnych odpowiedzi daje podstawy, aby sądzić, że uczniom nie przeszkadzał fakt, iż prawdopodobnie nie mieli wiedzy o kraju, który był przedmiotem zadania.

Słowa kluczowe