Gęstość zaludnienia

Poprawna odpowiedź

I-2,  II-4,  III-1,  IV-3

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.

Wymaganie szczegółowe

1.2. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych.

Komentarz

Zadanie bada umiejętność korzystania z mapy opracowanej metodą kartogramu. Uczeń musi wykonać prostą czynność przyporządkowania każdego z czterech województw do właściwych klas gęstości zaludnienia. Udzielenie poprawnych odpowiedzi wymaga zatem posiadania wiedzy o rozmieszczeniu województw. Analiza udzielonych odpowiedzi pokazuje, że nawet dobrzy uczniowie dość często mylą województwa. Blisko 30% najlepszych uczniów błędnie wskazało województwo śląskie jako to, w którym jest gęstość zaludnienia właściwa dla województwa dolnośląskiego. Świadczy to o myleniu tych województw

Wykres 1. Rozkład częstości odpowiedzi w pierwszym wierszu zadania. Na osi X zaznaczono poziom ucznia (1 – grupa uczniów, którzy uzyskali najniższe wyniki w całym teście, 8 – grupa o najwyższych wynikach), na osi Y zaś – odsetek uczniów z danej grupy, którzy wybrali daną odpowiedź. Wartości nie sumują się do 100%, ponieważ pewna część uczniów nie wybrała żadnej odpowiedzi.

Województwo lubuskie było najczęściej poprawnie wskazywane przez dobrych i najlepszych uczniów.

Wykres 2. Rozkład częstości odpowiedzi w drugim wierszu zadania. Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Ponad 20% najlepszych uczniów błędnie wskazało województwo dolnośląskie jako to, w którym jest gęstość zaludnienia właściwa dla województwa śląskiego. Sytuacja jest podobna jak na wykresie 1, gdzie mamy dowód mylenia tej samej pary województw (śląskiego i dolnośląskiego).

Wykres 3. Rozkład częstości odpowiedzi w trzecim wierszu zadania. Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Województwo pomorskie było najczęściej mylone z lubuskim; sytuacja przypomina tę pokazaną na wykresie 2.

Wykres 4. Rozkład częstości odpowiedzi w czwartym wierszu zadania. Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Za poprawne rozwiązanie całego zadania uważa się dokonanie czterech prawidłowych wyborów. W przeprowadzonym badaniu 21,5% uczniów udzieliło poprawnej odpowiedzi, podejmując za każdym razem właściwą decyzję. Zadanie okazało się zatem jedynie pozornie łatwe, a głównym problemem był brak umiejętności identyfikowania województw na mapie.

.

Wykres 5. Odsetek uczniów w poszczególnych grupach, którzy rozwiązali poprawnie całe zadanie. Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

A – nie można określić,  B – prawdziwe

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.

Wymaganie szczegółowe

1.8. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych.

Komentarz

W zadaniu tym uczeń musi wykazać się zrozumieniem specyfiki map opracowanych metodą kartogramu skokowego. Zadanie wymaga logicznego myślenia – zrozumienia istoty podziału na klasy, charakterystycznego dla map statystycznych.

Określenie prawdziwości pierwszego stwierdzenia było problemem także dla najlepszych uczniów. Analiza pierwszego wykresu pokazuje, że ponad 30% z grupy najlepszych uczniów udzieliło błędnej odpowiedzi. Często twierdzili oni, iż dane stwierdzenie jest fałszywe, podczas gdy uogólniony obraz pokazany na mapie nie daje podstaw do takiego stwierdzenia. Być może domyślali się, że w województwie wielkopolskim jest większa gęstość zaludnienia, gdyż znajduje się tam duże miasto – Poznań, niemniej nie mieli podstaw do wnioskowania o gęstości zaludnienia całego województwa.

Wykres 1. Rozkład częstości odpowiedzi w pierwszej części zadania. Na osi X zaznaczono poziom ucznia (1 – grupa uczniów, którzy uzyskali najniższe wyniki w całym teście, 8 – grupa o najwyższych wynikach), zaś na osi Y – odsetek uczniów z danej grupy, którzy wybrali daną odpowiedź. Wartości nie sumują się do 100%, ponieważ pewna część uczniów nie wybrała żadnej odpowiedzi.

Udzielenie poprawnej odpowiedzi w drugiej części zadania wymagało połączenia faktów o gęstości zaludnienia, ale także o wielkości powierzchni województw X i Y. Sama różnica gęstości nie jest wystarczającą przesłanką do wnioskowania o różnicy bezwzględnej liczby osób zamieszkujących województwo, jednak jeśli jedno województwo jest rzadziej zaludnione i ponadto mniejsze od drugiego, to musi mieć mniejszą liczbę mieszkańców. Na wykresie 2 widać załamanie krzywej pokazującej poprawne odpowiedzi. Można domniemywać, iż słabsi uczniowie rozwiązywali tę część zadania, opierając się tylko na porównaniu gęstości zaludnienia, a dopiero najlepsi uczniowie zaczęli głębiej analizować sytuację i część z nich popełniła błąd, na który nie były narażone mniej refleksyjne osoby. Zadanie to nie nadaje się zatem na sprawdzian.

Wykres 2. Rozkład częstości odpowiedzi w drugiej części zadania. Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Za poprawne rozwiązanie całego zadania uważa się dokonanie dwóch prawidłowych wyborów. W przeprowadzonym badaniu 42,8% uczniów udzieliło poprawnej odpowiedzi, podejmując za każdym razem właściwą decyzję. Zadanie wymagało logicznego myślenia, jednak także słabsi, nie uwzględniający wszystkich czynników uczniowie, mogli rozwiązać je poprawnie, dlatego powinno być ono rozwiązywane w czasie lekcji.

Wykres 3. Odsetek uczniów w poszczególnych grupach, którzy rozwiązali poprawnie całe zadanie. Oznaczenia takie same, jak na wykresie 1.

Słowa kluczowe