Biologia

Wiązka zadań

Pies Pawłowskiego

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Sprawdzian, Praca domowa

Zadanie

Pies pana Pawłowskiego co wieczór o godzinie 20 rozpoczyna głośne wycie. Pan Pawłowski twierdzi, że psa drażni muzyka, puszczana codziennie, również od godziny 20, przez mieszkającą za ścianą panią Gawlińską. Pani Gawlińska uważa z kolei, że wycie psa nie zależy od tego, czy gra muzyka.

Czy za pomocą doświadczeń wymienionych w tabeli można ustalić, która strona sporu ma rację?

Lp. Doświadczenie Czy wyjaśni, kto ma rację?
1. Pani Gawlińska powinna przez tydzień nie puszczać muzyki, aby przekonać się, czy pies mimo to będzie wył wieczorami. `square` Tak / `square` Nie
2. Pani Gawlińska powinna przez tydzień puszczać muzykę od godziny 19.30, aby sprawdzić, czy pies będzie wyć wcześniej. `square` Tak / `square` Nie
3. Pan Pawłowski powinien sprowadzić na tydzień drugiego psa, aby przekonać się, czy on także będzie wył wieczorami. `square` Tak / `square` Nie
4. Pan Pawłowski powinien zabrać swojego psa na tydzień na działkę, aby zobaczyć, czy tam także pies będzie wył wieczorami. `square` Tak / `square` Nie

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

1 – TAK,  2 – TAK,  3 – NIE,  4 – NIE.

Wymaganie ogólne

2.1 Znajomość metodyki badań biologicznych. Uczeń planuje, przeprowadza i dokumentuje obserwacje i proste doświadczenia biologiczne.
2.2 Znajomość metodyki badań biologicznych. Uczeń określa warunki doświadczenia, rozróżnia próbę kontrolną i badawczą, formułuje wnioski.
4.1 Rozumowanie i argumentacja. Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski.

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

Zadanie diagnozuje umiejętność złożoną, jaką jest planowanie doświadczenia. Dodatkową zaletą zadania jest to, że sprawdza tę umiejętność w sytuacji życiowej, codziennej, dotyczącej konfliktu sąsiedzkiego. Dzięki podstawowej znajomości metody naukowej konflikt sąsiedzki można rozwiązać sprawiedliwie i bezstronnie.

Celem doświadczenia, które uczeń ma zaplanować  jest przetestowanie hipotezy mówiącej, że między muzyką puszczaną przez p. Gawlińską a wyciem psa p. Pawłowskiego istnieje związek przyczynowo-skutkowy. Najmniej problemów sprawiło uczniom ocenienie doświadczenia 1. (91,0% poprawnych odpowiedzi). Absolwenci gimnazjów rozumieją zatem, że usunięcie przyczyny powinno zlikwidować również skutek. Dużo gorzej radzili sobie natomiast z przykładem 2., w którym przyczyny nie wyeliminowano, a jedynie przesunięto ją w czasie. Jedynie 47,7% uczniów uznało, że jest to właściwie zaplanowane doświadczenie, co oznacza, że odsetek poprawnych odpowiedzi był mniej więcej taki, jak przy zupełnie losowym wyborze odpowiedzi TAK lub NIE. Wydaje się zatem, że zaproponowanie doświadczenia mniej oczywistego niż w przykładzie 1. całkowicie zdezorientowało uczniów. Możliwe też, że w poleceniu nie dość wyraźnie zaznaczono jednoczesność występowania obu zjawisk. W wersji, którą rozwiązywali uczniowie określono bowiem, że p. Gawlińska puszcza muzykę od godziny 20, jednak o psie napisano jedynie, że wyje „wieczorami”. Aby uniknąć ewentualnych nieporozumień, w prezentowanej tu wersji zadania doprecyzowano tę kwestię.

W przykładzie 3. większość uczniów (72,1%) poprawnie zauważyła, że zachowanie drugiego psa nie ma związku z postawionym w zadaniu problemem badawczym – spór między sąsiadami dotyczył bowiem nie psów w ogóle, ale konkretnego zwierzęcia, należącego do p. Pawłowskiego.

Zdecydowanie najsłabiej (zaledwie 22,8% poprawnych odpowiedzi) uczniowie poradzili sobie z przykładem 4. Nie potrafili zatem zastosować w praktyce fundamentalnej zasady planowania doświadczeń mówiącej, że próba badawcza powinna różnić się od kontrolnej jedynie badanym czynnikiem. A przecież zabierając psa na działkę nie tylko eliminujemy wpływ badanego czynnika (muzyki puszczanej przez p. Gawlińską), ale też wprowadzamy wiele nowych, z których każdy może potencjalnie wpływać na wycie psa.

Zadanie to nie diagnozuje poziomu opanowania konkretnych treści nauczania (wymagań szczegółowych), ale jest doskonałym ćwiczeniem na zastosowanie metody naukowej do rozwiązywania problemów – może być zatem elementem każdej lekcji, która kształtuje tego typu umiejętność. Ze względu na zawarty w nim humor sytuacyjny można  zastosować je również jako tzw. przerywnik na lekcji trudnej, obfitującej w treści nauczania.


Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl

* Chcesz otrzymywać informacje o nowych zadaniach?

Zaprenumeruj newsletter na pierwszej stronie "Entuzjaści Edukacji"

* Słowa kluczowe

aberracje chromosomowe   adaptacja zwierząt   AIDS   albinizm   Alfred R. Wallace   alkohol   allel   allel dominujący   allel recesywny   aminokwasy   analiza   analiza tekstu   analiza wykresów   analiza wyników   anatomia liścia   anemia sierpowata   anoreksja   antagonizm działania   antybiotyki   argumentacja   
.