Wiązka zadań
Na czym pisano?
Zadania opierają się na tekście popularnonaukowym, który dotyczy metod zapisywania pisma w epoce starożytnej. Tekst nie jest łatwy i jego lektra wymaga koncentracji. Jest to więc dobry zestaw zadań na sprawdzenie, w jaki sposób uczniowie radzą sobie z interpretacją i wyciąganiem wniosków na podstawie tekstów zawierających wiele nieznanych wcześniej informacji.
Na podstawie tekstu wykonaj zadania.
Materiałem, z którego sporządzano książki, był przede wszystkim papirus, a także skóra i pergamin. Przez długie wieki w świecie grecko-rzymskim królował papirus, a zwój papirusowy stanowił naturalną, oczywistą formę książki. Papirus produkowano w Egipcie, bo tu na wielkich rozlewiskach Delty Nilowej rosła gęsto ta wysoka i pożyteczna roślina. Ludy Bliskiego Wschodu od najdawniejszych czasów używały najczęściej jako materiału piśmiennego odpowiednio spreparowanych skór. Na nich z zasady pisali także Żydzi. W III lub na początku II wieku przed Chr. udoskonalono proces przygotowywania materiału piśmiennego ze skóry. Produkt końcowy nazywamy pergaminem (z gr. pergamene, które to słowo pojawia się jednak dopiero w IV w. po Chr.). Dobry pergamin jest najlepszym materiałem piśmienniczym, jaki kiedykolwiek wynaleziono.
Na podstawie: A. Świderkówna, Rozmowy o Biblii. Nowy Testament, Warszawa 2000, s. 122-124.
Zadanie 1
Wskaż, w jakiej kolejności chronologicznej upowszechniały się materiały piśmiennicze.
A. Papirus, skóra, pergamin
B. Pergamin, skóra, papirus
C. Skóra, papirus, pergamin
D. Pergamin, papirus, skóra
Poprawna odpowiedź
C
Wymaganie ogólne
1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
2.1 Cywilizacje Bliskiego Wschodu. Uczeń lokalizuje w czasie i przestrzeni cywilizacje starożytnej Mezopotamii i Egiptu.
6.2 Dziedzictwo antyku. Uczeń podaje przykłady osiągnięć cywilizacyjnych antyku, które mają wpływ na cywilizację współczesną.
Komentarz
Pierwsze zadanie sprawdza na ile uczeń potrafi myśleć chronologiczne, a w szczególności czy potrafi stworzyć ciąg chronologiczny na podstawie informacji odczytanych w teście. Aby prawidłowo je wykonać uczeń musi zrozumieć, że poszczególne materiały, na których pisano nie są opisywane w tekście w kolejności chronologicznej. Autor tekstu najpierw wspomina o papirusie, który dominował w świecie antycznym. Opisywane w drugiej kolejności wykorzystanie skóry przypisano do obszaru najstarszych cywilizacji (Bliski Wschód) i dlatego właśnie ta informacja powinna prowadzić ucznia do wniosku, że skóra była wykorzystywana jako materiał piśmienniczy wcześniej niż papirus. Wybranie odpowiedzi A będzie wiec oznaczało, że uczeń przeanalizował tekst pobieżnie i wskazał kolejność kierując się kolejnością opisywania poszczególnych materiałów w tekście, a nie ich faktyczną kolejnością. Wybór odpowiedzi B lub D wskazuje na problemy z dokonywaniem analiy tekstu na pozimie elemntarnym. Nic w prezentowanym tekście nie sugeruje bowiem, że pergamin jest najstarszym materiałem na którym pisano.
Zadanie 2
Od wynalezienia metody produkcji pergaminu do pojawienia się jego nazwy upłynęło
A. niecałe 100 lat.
B. co najmniej 100 lat.
C. niecałe 250 lat.
D. co najmniej 450 lat.
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.
Wymaganie szczegółowe
Komentarz
To zadanie sprawdza umiejętność myślenia chronologicznego. Prawidłowa odpowiedź jest uwarunkowana odpowiednią interpretacją informacji mówiącą o tym, kiedy pergamin powstał (III/II w. p.n.e) i kiedy został tak nazwany (IV w. n.e). Uczniowie muszą przeliczyć więc podane wieki na setki lat oraz zauważyć, że oba punkty w czasie miały miejsce w różnych erach. Wybranie odpowiedzi C będzie oznaczało właśnie, że uczeń nie zauważył tego, iż oba punkty czasie miały miejsce w róznych erach. Odpowiedzi A i B oznaczają prawdopodbnie niezrozumienie podanych informacji.
Przy omawianiu zadania warto zwrócić uczniom uwagę, że tego typu zadania najłatwiej jest rozwiązywać rozrysowując sobie poszczególne daty na taśmie chronologicznej.
Zadanie 3
Wskaż, w którym z poniższych cytatów, znajduje się opinia autora.
A. Materiałem, z którego sporządzano książki, był przede wszystkim papirus, a także skóra i pergamin.
B. Przez długie wieki w świecie grecko-rzymskim królował papirus, a zwój papirusowy stanowił naturalną, oczywistą formę książki.
C. Ludy Bliskiego Wschodu od najdawniejszych czasów używały najczęściej jako materiału piśmiennego odpowiednio spreparowanych skór.
D. Dobry pergamin jest najlepszym materiałem piśmienniczym, jaki kiedykolwiek wynaleziono.
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
2.2 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą.
Wymaganie szczegółowe
Komentarz
Uczeń powinien umieć odróżnić zdanie, w którym podana jest jedynie informacja od takiego, w którym autor prezentuje swoje opinie. W przytoczonych czterech zdaniach zaczerpniętych tylko z tekstu, jedynie zdanie D wyraźnie zawiera opinię autora. Warto jednak zapytać uczniów, którzy wybrali inne odpowiedzi, co ich do tego skłoniło. Zdanie A jest czysto informacyjne i jego wybór może oznaczać, że uczeń losowo wybrał swoją odpowiedź. Zdanie B może ‘kusić” niektórych uczniów ze względu na słowo “królował”, które dla niektórych z nich może mieć charakter oceniający.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
