Wiązka zadań
Nieznany stawonóg
Zadanie
Paweł przywiózł z egzotycznych wakacji zdjęcie stawonoga. Zastanawiał się wraz z kolegami, do jakiej grupy go zaklasyfikować.
Źródło: http://waynesword.palomar.edu/redmite7.htm
Określ, do jakiej grupy stawonogów należy to zwierzę i dobierz odpowiednie uzasadnienie.
(1) Zwierzę na zdjęciu to
`square` A. skorupiak,
`square` B. pajęczak,
`square` C. owad,
(2) ponieważ
`square` A. ma szczypce i więcej niż 4 pary odnóży krocznych.
`square` B. ma 4 pary odnóży krocznych i nie posiada czułków.
`square` C. ma 3 pary odnóży krocznych i ciało podzielone na głowę, tułów i odwłok.
Poprawna odpowiedź
(1) B
(2) B
Wymaganie ogólne
1.1 Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. Uczeń opisuje, porządkuje i rozpoznaje organizmy.
3.2 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne, liczbowe.
Wymaganie szczegółowe
3.9. Systematyka – zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów. Uczeń wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do parzydełkowców, płazińców, nicieni, pierścienic, stawonogów (skorupiaków, owadów i pajęczaków), mięczaków, ryb, płazów, gadów, ptaków, ssaków oraz identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela jednej z wymienionych grup na podstawie obecności tych cech.
Komentarz
Zadanie bada umiejętność rozpoznawania przedstawicieli pajęczaków na podstawie ich charakterystycznych cech. Mimo że celowo wykorzystano zdjęcie gatunku należącego do biczykoodwłokowców, czyli grupy zwierząt raczej nieznanych polskiemu uczniowi, to cechy uwidocznione na zdjęciu pozwalają na jego prawidłowe sklasyfikowanie. Jeśli uczeń zna cechy pajęczaków (tutaj: cztery pary odnóży krocznych i ciało podzielone na głowotułów i odwłok oraz brak czułków), nie powinien mieć problemów z przyporządkowaniem go do odpowiedniej gromady stawonogów.
Zadnie okazało się bardzo trudne dla uczniów. Zaledwie 12% badanych zaznaczyło poprawne odpowiedzi w obu częściach zadania. Ogromna większość uczniów (70%) sklasyfikowała widoczne na zdjęciu zwierzę jako skorupiaka, być może błędnie interpretując cechy uwidocznione na zdjęciu. Mogli pomylić pierwszą parę odnóży krocznych z czułkami, a odnóża gębowe ze szczypcami. Głowy natomiast nie mogli pomylić z niczym innym, bo jej po prostu nie ma. Szczególnie niepokojący jest fakt, iż uczniowie, mimo że w większości wskazali odpowiedź „skorupiak”, w drugiej części zadania najczęściej wybierali jako uzasadnienie cechy owadów – 3 pary odnóży krocznych i ciało podzielone na głowę, tułów i odwłok (42% uczniów). Wygląda zatem na to, że problem może polegać nie tylko na braku wiadomości o cechach charakterystycznych poszczególnych gromad stawonogów, ale też na niewłaściwej strategii rozwiązywania problemu. Można bowiem odnieść wrażenie, że znaczna część uczniów wybierała odpowiedź w części drugiej niezależnie od własnego wyboru w części pierwszej, poszukując opisu, który najbardziej, ich zdaniem, pasowałby do zdjęcia, zamiast wybierać ten, który uzasadniałby odpowiedź udzieloną w części pierwszej.
Warto zatem na lekcjach próbować podobnych ćwiczeń, wykorzystując fotografie bądź schematy egzotycznych przedstawicieli poszczególnych gromad stawonogów i analizy ich budowy w zestawieniu z ogólną charakterystyką gromad.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
