Wiązka zadań
Szybkowidz
Materiał wykorzystany w wiązce to fragment monografii naukowej przedstawiający opis adaptacji nowego wynalazku - kinematografu na ziemiach zaboru pruskiego. Tekst ten może sprawić niektórym uczniom trudności, jako że pojawiają się w nim określenia dzisiaj nieznane: szybkowidz, bioskop. Jednocześnie ta właśnie okoliczność powinna zachęcać uczniów do głębszej analizy tekstu, tak aby ustalić ich faktyczne znaczenie. Poszczególne zadania sprawdzają przede wszystkim umiejętności analityczne oraz umiejętność sytuowania wydarzeń w czasie.
Na podstawie tekstu rozwiąż zadania.
Dla mieszkańców Poznania i zaboru pruskiego kineskop, szybkowidz i bioskop „przyszły” z Niemiec, jako tamtejszy wynalazek, świadectwo wysokiego poziomu osiągniętego przez niemiecką technikę. W tym kontekście szybkowidzom czy bioskopom nie przysparzała popularności opinia naukowego aparatu, która stanowiła tylko kolejne potwierdzenie niemieckiego geniuszu. Aparaty Anschutza czy Skałdanowskich traktowane były przez Polaków jako instrument propagandy niemieckiej zwłaszcza, że wśród ruchomych obrazków obok niewinnych „Tańczących Słoni” czy „Miotacza kulą” coraz częściej można było zobaczyć cesarza Wilhelma na koniu - obraz propagandowo nieobojętny.
Zadanie 1
Opisany wynalazek służył do
A. komunikacji na odległość.
B. odtwarzania dźwięku.
C. wyświetlania filmów.
D. wykonywania fotografii.
Poprawna odpowiedź
C
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
36.3 Europa i świat na przełomie XIX i XX w. Uczeń przedstawia nowe zjawiska kulturowe, w tym narodziny kultury masowej i przemiany obyczajowe.
Komentarz
Pierwsze zadanie wprowadza uczniów w tematykę tekstu i sprawdza, czy czytający zorientował się, o jakim wynalazku jest mowa. Do udzielenia poprawnej odpowiedzi konieczne jest zrozumienie określenia „ruchome obrazki” i powiązania go z filmem. Atrakcyjną alternatywą dla dobrej odpowiedzi jest propozycja D, gdyż w tekście jest mowa o aparatach i obrazach, co uczeń łatwo może powiązać z początkami fotografii. Natomiast wybór odpowiedzi A i B świadczy o niezrozumieniu tekstu, bądź jego zbyt powierzchownej lekturze.
Zadanie 2
Wydarzenia opisane w tekście mogły rozgrywać się w latach
A. 90-tych XVIII w.
B. 20-tych XIX w
C. 90-tych XIX w.
D. 20-tych XX w.
Poprawna odpowiedź
C
Wymaganie ogólne
1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.
Wymaganie szczegółowe
36.3 Europa i świat na przełomie XIX i XX w. Uczeń przedstawia nowe zjawiska kulturowe, w tym narodziny kultury masowej i przemiany obyczajowe.
Komentarz
Zadanie sprawdza, czy uczeń potrafi poprawnie określić, kiedy mogło dojść do opisywanych wydarzeń. Aby je poprawnie wykonać uczeń musi wiedzieć, kiedy ziemie polskie były pod zaborami i w którym okresie rewolucji technologicznej zaczęto eksperymentować z fotografią, co w następstwie umożliwiło pierwsze próby tworzenia filmów. Znajomość tych faktów pozwoli wykluczyć odpowiedzi A, B i D.
Zadanie 3
Jakie było nastawienie Polaków z Poznania do nowego wynalazku?
A. Negatywne z powodu jego niskiej jakości.
B. Pełne podziwu dla niemieckich naukowców.
C. Równie pozytywne jak mieszkańców Niemiec.
D. Negatywne ze względu na sytuację polityczną.
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
36.3 Europa i świat na przełomie XIX i XX w. Uczeń przedstawia nowe zjawiska kulturowe, w tym narodziny kultury masowej i przemiany obyczajowe.
Komentarz
Zadanie to sprawdza umiejętność krytycznej analizy źródła. Określenie, jak na wynalezienie kinematografu zareagowali mieszkańcy Poznania wymaga zrozumienia określeń “instrument propagandy niemieckiej” i “obraz propagandowo nieobojętny”, które sugerują, że niemieckie sukcesy techniczne nie mogły cieszyć Polaków mieszkających w zaborze pruskim. Wskazanie pozostałych odpowiedzi sugeruje, że uczeń nie dość starannie przeanalizował tekst.
Zadanie 4
Upowszechnienie się opisanego wynalazku na świecie przyczyniło się do
A. wzrostu niechęci wobec Niemców.
B. wybuchu rewolucji przemysłowej.
C. rozwoju europejskiej nauki.
D. powstania kultury masowej.
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
2.3 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych.
Wymaganie szczegółowe
36.3 Europa i świat na przełomie XIX i XX w. Uczeń przedstawia nowe zjawiska kulturowe, w tym narodziny kultury masowej i przemiany obyczajowe.
Komentarz
Ostatnie zadanie sprawdza, czy uczeń rozumie, do czego mogło prowadzić wynalezienie kinematografu. Poprawne wykonanie zadania wymaga refleksji przyczynowo-skutkowej nad każdą z zaproponowanych odpowiedzi. Odrzucenie kolejnych błędnych propozycji może opierać się na różnych przesłankach. Odpowiedź A odwołuje się do prostych schematów myślenia na temat relacji między Polakami i Niemcami w okresie niewoli narodowej. Ta odpowiedź może zostać wskazana przez ucznia, który nie dostrzeże, że pytanie dotyczy skutków o charakterze globalnym. Odpowiedź B może wybrać uczeń, który nie pamięta, kiedy rozpoczęła się rewolucja przemysłowa i co było jej istotą. Wskazanie poprawnej odpowiedzi wymaga nie tylko zrozumienia tekstu, lecz także znajomości pojęcia kultura masowa.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
