Wiązka zadań
Niewolnictwo w Rzymie
Wiązka ta ukazała się w 2010 roku w informatorze gimnazjalnym.
Zadania znajdujące się w wiązce dotyczą historii społecznej starożytnego Rzymu i poruszają problem różnego traktowania niewolników w tej epoce. Wykorzystano w nich rzadko stosowane na lekcjach inskrypcje. Pierwsza z nich to napis na nagrobku wystawionym przez właścicieli woźnicy, druga pochodzi z obroży noszonej przez niewolnicę. Poprawne rozwiązanie zadań wymaga umiejętności czytania ze zrozumieniem i analizowania tekstu. Forma przyjęta w zadaniach tej wiązki jest alternatywą dla prostych zadań prawda-fałsz, w których uczeń ma 50% szans, aby udzielić poprawnej odpowiedzi.
Na podstawie tekstów A i B wykonaj polecenia.
Tekst A.
Inskrypcja (napis) na nagrobku woźnicy Eutycheta
WOŹNICY EUTYCHECIE.
PRZEŻYŁ 22 LATA. WIERNEMU NIEWOLNIKOWI
FLAWIUSZ RUFINUS I SEMPRONIA DIOFANIS NAGROBEK TEN WZNIEŚLI
W tym grobie leżą kości prostego woźnicy,
który tak sprawnie trzymał już cugle w rękach,
że ważył się przesiadać na kwadrygę*,
choć wciąż miał tylko do czynienia z wozem.
*kwadryga – rydwan zaprzężony w cztery konie
Tekst B.
Napis na obroży z brązu, którą nosiła niewolnica
Uciekłam. Ujmij mnie. Kiedy zwrócisz mnie panu memu, Zoninowi, nie poskąpi ci pieniędzy.
[w:] Rzymskie epitafia, zaklęcia i wróżby, opr. Lidia Storoni Mazzolani, przekład Stanisław Kasprzysiak, Warszawa 1990, s. 79, 143.
Zadanie 1
Zdanie 1. Autorami tekstu A. są właściciele niewolnika.
Zdanie 2. Tekst B. został sporządzony z inicjatywy niewolnicy.
Zaznacz prawidłową odpowiedź
A. Tylko zdanie 1. podaje informację prawdziwą.
B. Tylko zdanie 2. podaje informację prawdziwą.
C. Oba zdania podają informacje prawdziwe.
D. Oba zdania podają informacje nieprawdziwe.
Poprawna odpowiedź
A
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
5.1 Cywilizacja rzymska. Uczeń umiejscawia w czasie i charakteryzuje system sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Rzymie republikańskim i cesarstwie.
5.2 Cywilizacja rzymska. Uczeń wyjaśnia przyczyny i wskazuje skutki ekspansji Rzymu, opisując postawy Rzymian wobec niewolników i ludów podbitych.
Komentarz
Wykonanie zadania polega na ocenie prawdziwości dwóch stwierdzeń. Uczeń powinien najpierw odnieść każde z nich do tekstów źródłowych i określić, czy są one prawdziwe. Informacja o zależności między zmarłym woźnicą a autorami tekstu nr 1 pojawia się w drugim wierszu inskrypcji, w którym zapisano komu jest poświęcony nagrobek. Żeby poprawnie określić autora tekstu nr 2 uczeń musi zastanowić się nad funkcją obroży i intencją, która mogła przyświecać jej autorowi. Napis dość jednoznacznie pełni funkcję zabezpieczenia przed zbiegostwem niewolników. Wskazanie nieprawidłowej odpowiedzi może świadczyć o braku umiejętności czytania tekstu ze zrozumieniem.
Zadanie 2
Zdanie 1. Autorzy tekstów A. i B. reprezentują ten sam stosunek do swoich niewolników.
Zdanie 2. Teksty A. i B. dostarczają informacji o zbiegostwie niewolników w Rzymie.
Zaznacz prawidłową odpowiedź
A. Tylko zdanie 1. podaje informację prawdziwą.
B. Tylko zdanie 2. podaje informację prawdziwą.
C. Oba zdania podają informacje prawdziwe.
D. Oba zdania podają informacje nieprawdziwe.
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
5.1 Cywilizacja rzymska. Uczeń umiejscawia w czasie i charakteryzuje system sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Rzymie republikańskim i cesarstwie.
5.2 Cywilizacja rzymska. Uczeń wyjaśnia przyczyny i wskazuje skutki ekspansji Rzymu, opisując postawy Rzymian wobec niewolników i ludów podbitych.
Komentarz
Poprawne rozwiązanie zadania wymaga porównania dwóch zdań z treścią inskrypcji i rozstrzygnięcia, czy zawierają informacje prawdziwe. W przeciwieństwie do poprzedniego zadania, informacje te odnoszą się każdorazowo do obu teksów, zatem polecenie w większym stopniu kładzie nacisk na zestawienie źródeł ze sobą. Falsyfikacja zdania pierwszego powinna się opierać na analizie treści oraz czasu i miejsca wykonania napisów. Różne funkcje przywołanych inskrypcji są prostym odbiciem różnic w postawach właścicieli niewolników. Wskazanie odpowiedzi błędnych może świadczyć o problemach z analizowaniem tekstu.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
