Wiązka zadań
Proletariat
W prezentowanej wiązce wykorzystano jako materiał źródłowy krótki fragment Manifestu komunistycznego Karola Marksa i Fryderyka Engelsa. W cytowanym tekście autorzy przedstawiają swoje rozważania na temat przyczyn powstawania proletariatu, a więc opisują jedno z ważniejszych zjawisk społecznych związanych z rewolucją przemysłową. Oba zadania wykorzystane w wiązce wymagają od uczniów przede wszystkim umiejętności z zakresu analizy tekstu.
Na podstawie tekstu wykonaj zadania.
Dotychczasowe drobne stany średnie - drobni przemysłowcy, kupcy, rzemieślnicy i chłopi, wszystkie te klasy spychane są do szeregów proletariatu, po części dlatego, że ich drobny kapitał nie wystarcza do prowadzenia wielkiego przedsiębiorstwa przemysłowego i nie wytrzymuje konkurencji z większymi kapitalistami, po części zaś dlatego, że ich zręczność traci na wartości wobec nowych sposobów produkcji. W ten sposób proletariat rekrutuje się ze wszystkich klas ludności.
K.Marks, F.Engels, Manifest komunistyczny
Zadanie 1
Wskaż wszystkie wymienione w tekście przyczyny, które doprowadziły do powstania proletariatu.
|
L.p |
przyczyna |
|
|
1 |
zmiana sposobów produkcji |
|
|
2 |
rosnąca konkurencja |
|
|
3 |
rosnąca specjalizacja rzemieślników |
|
|
4 |
zręczność pracowników |
Poprawna odpowiedź
1,2
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
31.4 Rozwój cywilizacji przemysłowej. Uczeń opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIX w. na podstawie źródeł pisanych, ikonograficznych i statystycznych.
Komentarz
Zadanie sprawdza umiejętność pozyskiwania informacji z tekstu. Od rozwiązującego oczekuje się, że rozpozna wśród czterech propozycji wszystkie wyrażone w tekście przyczyny zwiększania się liczebności proletariatu. Prawidłowe odpowiedzi zawarte są we fragmentach: “drobny kapitał (...) nie wytrzymuje konkurencji z większymi kapitalistami” i “zręczność traci na wartości wobec nowych sposobów produkcji”. Natomiast ani zręczność pracowników, ani rosnąca specjalizacja rzemieślników nie zostały przedstawione w materiale jako przyczyny kształtowania się proletariatu. Warto jednak zauważyć, że w opinii autorów wysokie umiejętności rzemieślników nie miały znacznie dla zachowania ich pozycji społecznej w zmieniających się warunkach gospodarczych. Wskazanie błędnych odpowiedzi sugeruje, że uczniowie nie potrafią w analizowanym tekście poprawnie dostrzec związków przyczynowo-skutkowych.
Zadanie 2
Z których stanów wywodzili się proletariusze?
A. wyłącznie ze stanu chłopskiego
B. ze stanów szlacheckiego i chłopskiego
C. wyłącznie ze stanu mieszczańskiego
D. ze stanów mieszczańskiego i chłopskiego
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
31.4 Rozwój cywilizacji przemysłowej. Uczeń opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIX w. na podstawie źródeł pisanych, ikonograficznych i statystycznych.
Komentarz
Drugie zadanie w wiązce wymaga od ucznia zastosowania do analizy tekstu wiedzy na temat podziałów społecznych wywodzących się z okresu średniowiecza. Autorzy tekstu wymieniając stany średnie, z których powstał proletariat, wspominają między innymi drobnych kupców, rzemieślników i chłopów. Uczeń musi rozstrzygnąć, do których stanów należy zaliczyć wymienione grupy. Wskazanie innej odpowiedzi niż poprawna świadczy o tym, że uczeń nie potrafi przyporządkować podanych w tekście określeń do średniowiecznych podziałów stanowych.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
