Wiązka zadań
Chrześcijaństwo w starożytnym Rzymie
Prezentowana wiązka bazuje na mapie pokazującej rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa w pierwszych wiekach istnienia tej religii. Praca z tego typu materiałami powinna odbywać się możliwie często w ramach zajęć z historii. Poniższe zadania wiążą się bezpośrednio z zapisami podstawy programowej i wymagają od ucznia nie tylko umiejętności lokalizowania niektórych obszarów oraz odczytywania informacji zawartych na mapie, lecz także pewnych umiejętności chronologicznych.
Pierwsze trzy zadania są jedynie przykładowymi pytaniami, które można zadać uczniom do prezentowanej mapy. W celu ćwiczenia umiejętności lokalizowania wydarzeń i postaci w przestrzeni oraz odczytywania informacji z mapy każde z nich można powielać zmieniając jedynie nazwy obszarów, do których mają się odnosić.
Przyjrzyj się mapie, a następnie na jej podstawie rozwiąż zadania.
Zadanie 1
Jezus Chrystus prowadził działalność na obszarze oznaczonym cyfrą
A. 1.
B. 2.
C. 3.
D. 4.
Poprawna odpowiedź
C
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
7.1 Chrześcijaństwo. Uczeń umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny i rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa.
Komentarz
Zadanie pierwsze odnosi się wprost do zapisów podstawy programowej. Za jego pomocą sprawdzana jest umiejętność lokalizowania na mapie obszarów istotnych z punktu widzenia zagadnień omawianych w czasie lekcji. W tym wypadku uczeń musi wskazać obszar, na którym Jezus Chrystus prowadził swoją działalność. Wybór każdej innej odpowiedzi niż poprawna (Grecja, Italia, Galia) jest przejawem istotnych braków w zakresie w wiedzy na temat początków chrześcijaństwa.
Zadanie 2
W której z wymienionych prowincji rzymskich chrześcijaństwo pojawiło się najwcześniej?
A. w Galii
B. w Hiszpanii
C. w Brytanii
D. w Grecji
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
7.1 Chrześcijaństwo. Uczeń umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny i rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa.
Komentarz
Drugie zadanie wiązki łączy umiejętność pracy z mapą i legendą z umiejętnościami z zakresu chronologii. Wymaga ono rozstrzygnięcia, na który z wymienionych obszarów chrześcijaństwo dotarło najwcześniej. Jedynym obszarem, który nie został podpisany na mapie jest Grecja, co wynika z faktu, że lokalizacja tej krainy należy do podstawowych kompetencji, które powinien posiadać uczeń gimnazjum.
Żeby poprawnie rozwiązać to zadanie uczeń musi przeanalizować legendę a następnie odnaleźć potrzebne informacje na mapie. Wskazanie poprawnej odpowiedzi powinno się opierać na zweryfikowaniu wszystkich czterech obszarów pod kątem występowania na nich gmin chrześcijańskich już w I wieku n.e. Ewentualne błędy uczniów mogą wynikać zarówno z braku umiejętności pracy z mapą (wykorzystanie legendy) jak i braków w wiadomościach z zakresu geografii historycznej (położenie Grecji na mapie).
Zadanie 3
W którym wieku powstała gmina chrześcijańska w Rzymie?
A. I w. p.n.e.
B. I w. n.e.
C. II w. n.e.
D. III w. n.e.
Poprawna odpowiedź
B
Wymaganie ogólne
1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
7.1 Chrześcijaństwo. Uczeń umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny i rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa.
Komentarz
Zadanie to odwołuje się z jednej strony do umiejętności chronologicznych uczniów, z drugiej zaś do umiejętności pracy z mapą i jej legendą. Jego rozwiązanie wymaga przede wszystkim zlokalizowania na mapie Rzymu, a następnie - na podstawie informacji zawartych w legendzie - określenia wieku, w którym powstała tam gmina chrześcijańska. Wyboru odpowiedzi A dokonają prawdopodobnie uczniowie, którzy popełniają zasadniczy błąd chronologiczny sytuując chrześcijaństwo przed naszą erą. Z kolei wskazanie odpowiedzi C lub D sugeruje, że legenda mapy nie została przeanalizowana wystarczająco wnikliwie.
Zadanie 4
Na które pytanie pozwala odpowiedzieć ta mapa?
A. Dlaczego Goci nie przyjęli chrześcijaństwa?
B. W którym wieku chrześcijaństwo dotarło na ziemie polskie?
C. Gdzie chrześcijaństwo pojawiło się najpierw: w Hiszpanii czy w Galacji?
D. Kiedy miały miejsce prześladowania chrześcijan w Imperium Rzymskim?
Poprawna odpowiedź
C
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
7.1 Chrześcijaństwo. Uczeń umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny i rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa.
Komentarz
W ostatnim zadaniu uczeń zostaje postawiony w sytuacji podobnej do tej, wobec której staje zawodowy historyk oceniając przydatność źródła do prowadzonych badań. Najlepszą drogą do wskazania poprawnej odpowiedzi jest dokładna analiza zaproponowanych pytań i próba odpowiedzenia na każde z nich.
Prezentowana mapa nie zawiera żadnych wskazówek na temat powodów, dla których Goci nie przyjęli chrześcijaństwa. Jedyną informacją na temat Gotów, którą można odczytać z mapy jest to, że żyli oni poza granicami Cesarstwa, a na ich terytorium nie zamieszkiwali chrześcijanie. W oparciu o wykorzystywany materiał nie można jednak wskazać przyczyn tego stanu. Odpowiedź A jako poprawną mogą jednak wskazywać uczniowie kierując się faktem, że nazwa Goci pojawia się na mapie.
Mapa nie zawiera także żadnych informacji pozwalających na rozstrzygnięcie, kiedy chrześcijaństwo dotarło na ziemie polskie. Jedyne, co z niej wynika to - podobnie jak w przypadku Gotów - fakt że znajdowały się one poza granicami imperium rzymskeigo a ich mieszkańcy w okresie, którego dotyczy mapa nie byli chrześcijanami. Dodatkowo moment przyjęcia chrztu przez Mieszka I nie mieści się w ramach chronologicznych analizowanego materiału. Zatem wybór tej odpowiedzi może sugerować, że uczniowie mają problem nie tylko z analizą mapy, lecz także z podstawową chronologią dziejów ojczystych.
Do odrzucenia możliwości podanej w odpowiedzi D powinna skłonić tematyka mapy, która w żaden sposób nie łączy się z zagadnieniem prześladowania chrześcijan w starożytnym Rzymie. Jej wybór sugeruje, że uczniowie wskazują rozwiązania bezreflesyjnie, bądź kierując się jedynie odległymi skojarzeniami.
Natomiast wskazanie pytania, na które można odpowiedzieć na podstawie informacji zawartych na mapie nie powinno stanowić trudności dla uczniów, którzy poradzili sobie z zadaniami 2 i 3. Żeby znaleźć odpowiedź na to pytanie należy bowiem z jednej strony odnaleźć na mapie Galację i Hiszpanię, z drugiej zaś rozstrzygnąć, w której z tych prowincji gminy chrześcijańskie powstały w I wieku istnienia religii. Dodatkową wskazówką jest także charakter zawartych na mapie danych dotyczących rozprzestrzniania się chrześcijaństwa na terenie Cesarstwa Rzymskiego do IV wieku n.e..
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
