Sejm Radomski

Zadanie to sprawdza umiejętność wyszukiwania informacji w tekście. Z pewnością część uczniów rozpozna w cytowanym przepisie konstytucję “nihil novi” i rozwiązując zadanie odwoła się do swojej wiedzy i znajomości faktografii. Pozostali znajdą odpowiedź w ostatnim zdaniu przywołanego artykułu.  jedyną trudność może sprawić w tym wypadku zrozumienie zwrotu przez nas i naszych następców. Znajdujące się w przypisie objaśnienie powinno rozproszyć ewentualne wątpliwości ucznia.

Wskazanie nieprawidłowej odpowiedzi (A, B i C) wskazuje, że uczeń ma kłopoty ze zrozumieniem tekstu, a sam cytowany przepis nie kojarzy mu  się z żadnym znanym sobie wydarzeniem. Nie zna więc faktografii, a na dodatek nie potrafi znaleźć odpowiedniej informacji w tekście.  

Poprawne wykonanie tego zadania wymaga od ucznia właściwego zrozumienia całego cytowanego przepisu i znajomości podstawowych pojęć z historii ustroju (takich jak absolutyzm i parlamentaryzm). Uczeń, który rozumie te terminy, powinien bez problemu wybrać dobrą odpowiedź. W tekście stwierdzono wprost, że prawa będą “odtąd na potomne czasy” (a więc wcześniej było inaczej) stanowione przez króla, senatorów i posłów ziemskich.  Na podstawie tej informacji uczeń powinien odrzucić odpowiedzi A i C.  Odpowiedź D. odwołuje się do zasady, która nie występuje w cytowanym artykule. Jest to również błędna opcja.

Uczniowie, którzy rozpoznali cytowany fragment dokumentu, z pewnością wykorzystają tę informację rozwiązując zadanie. Identyfikacja przepisu nie jest jednak konieczna do udzielenia poprawnej odpowiedzi. Wskazanie nieprawidłowych wariantów  może dowodzić niedostatecznej znajomości faktografii (w tym pojęć polityczno - ustrojowych) oraz trudności w zakresie czytania i pogłębionej analizy tekstu.

W zadaniu uczeń jest proszony o wskazanie właściwego stulecia, w którym został wydany dokument. Jeśli rozpozna cytowany przepis, nie powinien mieć żadnych trudności z udzieleniem poprawnej odpowiedzi. Gdy jednak uczeń nie zidentyfikuje przywołanego artykułu może  dojść do prawidłowego rozwiązania, falsyfikując błędne opcje. I tak - w wieku XIV nie było jeszcze sejmu, o którym mowa w dokumencie (uczeń powinien kojarzyć to stulecie z wydaniem przywileju koszyckiego, a więc początkami ograniczania praw króla przez wolę stanów). Wiek XVIII uczeń powinien łączyć z czasami kryzysu sejmu i prób jego naprawy.  Do odrzucenia odpowiedzi D wystarczy elementarna wiedza na temat historii ziem polskich w XIX wieku.

Zadanie sprawdza umiejętność czytania ze zrozumieniem - uczeń musi wskazać odpowiedź, która najpełniej oddaje treść całego artykułu. Ćwiczenia tego typu kształtują ważną umiejętność syntetyzowania tekstu, która jest potrzebna zarówno w szkole, jak i w życiu codziennym. Proponowane odpowiedzi sprawdzają, na ile uczeń rozróżnia główną myśl cytowanego tekstu (odpowiedź A) od zawartych w nim kwestii szczegółowych (odpowiedź B to niemal dosłowny cytat). Odpowiedź D (zawierająca znaną zasadę prawa) nie powinna zostać wskazana przez ucznia, który zapoznał się z treścią dokumentu, natomiast dystraktor C jest wyraźnie niezgodny z intencją prawodawcy, więc wybranie tej odpowiedzi przez ucznia świadczy o niedostatecznych kompetencjach w zakresie czytania ze zrozumieniem.