Chemia

Wiązka zadań

Przepisy BHP

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Sprawdzian

Zadanie

Uczniowie dostali do przeanalizowania w domu kserokopię instrukcji postępowania podczas pracy w laboratorium. Kopie jednego z uczniów nie odbiły się dokładnie i w puste miejsca dopisał brakujące słowa.

W tabeli zapisano fragment poprawionej przez ucznia instrukcji. Dopisane przez niego słowa zostały podkreślone. Oceń, czy uczeń poprawnie je dopisał.

  Fragment tekstu Tak czy nie?
I. Doświadczenia można wykonywać tylko na wyraźne polecenia dyrektora. `square` Tak / `square` Nie
II. Każdy uczeń jest odpowiedzialny za utrzymanie porządku na stanowisku pracy. `square` Tak / `square` Nie
III. Każdy uczeń powinien znać miejsce, gdzie w pracowni znajdują się: zestaw pierwszej pomocy, gaśnica, koc gaśniczy, piasek itp. `square` Tak / `square` Nie

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

I. - Nie,

II. - Tak,

III. - Tak

Wymaganie ogólne

3.1 Opanowanie czynności praktycznych. Uczeń bezpiecznie posługuje się prostym sprzętem laboratoryjnym i podstawowymi odczynnikami chemicznymi;

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

Omawiane zadanie odnosi się do III punktu celów ogólnych podstawy programowej dla gimnazjum: Uczeń bezpiecznie posługuje się prostym sprzętem laboratoryjnym i podstawowymi odczynnikami chemicznymi. Umiejętnością mierzoną w tym zadaniu jest wnioskowanie na podstawie posiadanych informacji. Praca w laboratorium chemicznym może być niebezpieczna zarówno ze względu na obecność odczynników chemicznych (łatwopalnych, trujących, drażniących dla dróg oddechowych etc.), jak i na sprzęt laboratoryjny, zatem każda osoba prowadząca jakieś eksperymenty, czy po prostu przebywająca w pracowni, dla własnego dobra musi przestrzegać pewnych zasad zebranych w instrukcji BHP. Zanim uczniowie zaczną prowadzić jakiekolwiek działania w pracowni chemicznej, muszą się zapoznać z tymi przepisami i ich przestrzegać.     

Aby poprawnie rozwiązać to zadanie, uczeń powinien wiedzieć, że:

  • wszelkie eksperymenty może wykonywać tylko, będąc pod opieką nauczyciela prowadzącego zajęcia, czyli nauczyciela chemii, a nie dyrektora (jakkolwiek może się zdarzyć, że nauczyciel chemii jest jednocześnie dyrektorem szkoły) (punkt I. instrukcji);
  • bałagan w pracowni, w tym rozlane odczynniki, niepodpisane odczynniki czy pozostawione po doświadczeniu produkty reakcji, może doprowadzić do wypadku (np. zatrucia czy pożaru), dlatego ważne jest, aby doświadczenia prowadzić w miejscach przystosowanych do tego celu, a po zakończeniu działań posprzątać swoje stanowisko pracy; uczniowie powinni być od samego początku uczeni odpowiedzialności za utrzymanie porządku, a więc w punkcie II. uczeń poprawnie wypełnił lukę w instrukcji;
  • nawet jeśli uczniowie będą bardzo ostrożni, to i tak może się zdarzyć jakiś wypadek, dlatego każdy uczeń powinien wiedzieć, gdzie może znaleźć narzędzia niezbędne do udzielenia pierwszej pomocy czy ugaszenia pożaru i wiedzieć, jak się nimi posłużyć (punkt III. instrukcji).    

W badaniu pilotażowym przeprowadzonym na grupie 180 uczniów z klas III gimnazjów uzyskano następujące wyniki (pogrubioną czcionką zaznaczono odpowiedzi poprawne):

  Fragment tekstu Tak czy nie?
I. Doświadczenia można wykonywać tylko na wyraźne polecenia dyrektora. ` `Tak (18,3%) / ` `
Nie (81,1%)
II. Każdy uczeń jest odpowiedzialny za utrzymanie porządku na stanowisku pracy. ` `Tak (93,9%) /
Nie (5,6%)
III. Każdy uczeń powinien znać miejsce, gdzie w pracowni znajdują się: zestaw pierwszej pomocy, gaśnica, koc gaśniczy, piasek itp. ` `Tak (73,3%) / ` `
Nie (26,1%)

 W przypadku I fragmentu tekstu ponad 80% uczniów nie miało wątpliwości, że dyrektor szkoły zwykle nie asystuje przy doświadczeniach chemicznych, dlatego to nie jego polecenia decydują o przebiegu doświadczeń. Jeszcze lepiej uczniom poszło w przypadku II fragmentu – aż 94% uczniów odpowiedziało poprawnie. Uczniowie, którzy wybrali błędną odpowiedź, być może nigdy nie wykonywali sami doświadczeń, a jedynie obserwowali pokaz nauczyciela, dlatego nie wiedzieli, że muszą sami utrzymywać porządek na swoim miejscu pracy. Stosunkowo najsłabiej uczniowie odpowiadali w przypadku III fragmentu tekstu – co czwarty badany nie wiedział, że powinien znać miejsce, na które odłożono zestaw pierwszej pomocy czy gaśnicę. W sumie całe zadanie poprawnie rozwiązało 61,1% uczniów, co oznacza, że zadanie to nie było dla nich szczególnie trudne. Martwić jednak może, że odsetek ten nie był wyższy – dobra znajomość regulaminu pracowni chemicznej u uczniów powinna być priorytetem dla nauczycieli, którzy chcą bezpiecznie prowadzić zajęcia laboratoryjne.

 


Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl