Wiązka zadań
DNA świni
Zadanie
W 2009 roku międzynarodowej grupie naukowców udało się poznać całość DNA świni domowej, co może pomóc w leczeniu zarówno ludzi, jak i świń oraz w opracowaniu szczepionek na grypę. Świnia jest ssakiem zbliżonym rozmiarami do człowieka, co pozwala wykorzystywać ją do badań medycznych, dotyczących np. otyłości, chorób serca i skóry. Okazuje się, że DNA świni jest w około 94% zgodne z DNA człowieka.
Na podstawie: http://www.biotechnolog.pl/news-1042.htm
Na podstawie tekstu i własnej wiedzy określ, które z poniższych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Czy jest prawdziwe? | |
| 1. | U człowieka i u świni informacja zapisana jest w DNA za pomocą takiego samego kodu. | `square` Prawda / `square` Fałsz |
| 2. | DNA identyczne z ludzkim znajduje się w około 94% komórek ciała świni. | `square` Prawda / `square` Fałsz |
| 3. | Podobieństwo DNA świni i człowieka decyduje o podobnym funkcjonowaniu ich organizmów. | `square` Prawda / `square` Fałsz |
Poprawna odpowiedź
1 – Prawda
2 – Fałsz
3 – Prawda
Wymaganie ogólne
1.2 Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. Uczeń wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w wybranych organizmach i w środowisku.
3.3 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń rozumie i interpretuje pojęcia biologiczne, zna podstawową terminologię biologiczną.
Wymaganie szczegółowe
8.3. Genetyka. Uczeń przedstawia sposób zapisywania i odczytywania informacji genetycznej (kolejność nukleotydów w DNA, kod genetyczny); wyjaśnia różnicę pomiędzy informacją genetyczną a kodem genetycznym.
8.4. Genetyka. Uczeń przedstawia zależność pomiędzy genem a cechą.
Komentarz
Zadanie bada rozumienie zjawiska dziedziczności, ale i umiejętność właściwej interpretacji podanych w tekście informacji. Poprawne rozwiązanie zadania wymaga także od ucznia znajomości podstawowych pojęć z dziedziny genetyki. Informacja genetyczna człowieka i świni, podobnie jak wszystkich organizmów, zapisana jest w DNA za pomocą tego samego kodu, czyli reguły, według której zapis nukleotydów w DNA jest tłumaczony na język białek. Uczeń musi zatem mieć świadomość różnicy w znaczeniu pojęć „informacja genetyczna” i „kod genetyczny”. Drugie stwierdzenie „DNA identyczne z ludzkim znajduje się w około 94% komórek ciała świni”, nawiązuje do padającego we wstępie stwierdzenia „DNA świni jest w około 94% zgodne z DNA człowieka”, niesie jednak zupełnie inną, fałszywą informację. Wysoka zgodność DNA świni z DNA człowieka dotyczy bowiem informacji genetycznej zawartej w genomie, a nie w poszczególnych komórkach. DNA w każdej komórce danego organizmu jest takie samo. Należy zatem uznać stwierdzenie za nieprawdziwe. Słuszne natomiast jest stwierdzenie trzecie. Odpowiedź wynika po części z treści informacji do zadania, a ponadto wysoka zgodność genetyczna skutkuje także istotnym podobieństwem w przeprowadzaniu czynności życiowych, czyli organizmy te funkcjonują podobnie.
Dla uczniów rozwiązujących zadania najtrudniejsze do oceny okazało się stwierdzenie 2 – zaledwie 28% badanych uczniów klas II LO uznało je za fałszywe. Można przypuszczać, że rozwiązującym zadanie uczniom zabrakło czujności w analizie tekstu i samego stwierdzenia, ponieważ aby poprawnie je ocenić, nie trzeba było sięgać do wiadomości zdobytych w szkole, a jedynie właściwie zinterpretować treść stwierdzenia. Najmniej błędów z kolei wystąpiło w ocenie stwierdzenia 3 (76% poprawnych odpowiedzi). Wyraźnie trudniejszy (43% prawidłowych zaznaczeń) okazał się punkt 1, w którym należało zweryfikować zasadność użycia określenia „kod genetyczny”. Dla poprawnego rozwiązania konieczne było rozumienie różnicy między pojęciami „kod genetyczny” i „informacja genetyczna”, mimo że niejednokrotnie w mediach pojęcia te traktowane są jako synonimy. Całe zadanie zostało rozwiązane przez zaledwie 17% badanych uczniów.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
