Geografia

Wiązka zadań

Rajd Dakar

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Sprawdzian

Prezentowane zadanie pochodzi z zestawu zadań wykorzystanych w badaniu Pracowni Przedmiotów Przyrodniczych „Laboratorium myślenia”. Wszelkie informacje dotyczące badania „Laboratorium myślenia” dostępne są na stronie eduentuzjasci.pl.

Zadanie

Rajd Dakar to coroczny rajd, którego trasa biegnie przez bezdroża. Początkowo jego trasa wiodła z Paryża przez Saharę do Dakaru, miasta leżącego w pobliżu najdalej na zachód wysuniętego krańca Afryki. W kolejnych latach trasy zmieniano. Leżącym najdalej od Paryża miastem Afryki, do którego dotarli zawodnicy, był Kapsztad. W 2008 r. z powodu zagrożenia terrorystycznego rajd przerwano. Od tego czasu odbywa się on w Ameryce Południowej, a Saharę zastępuje leżąca nad Pacyfikiem Pustynia Atakama.

 

Które miejsce prawidłowo zaznaczono na mapie?

 `square` A. Paryż.  /    `square` B. Dakar.    /    `square` C. Kapsztad.    /    `square` D. Atakama

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

C.

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.

Wymaganie szczegółowe

1.6. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń określa położenie geograficzne oraz matematyczno-geograficzne punktów i obszarów na mapie.
1.7. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń lokalizuje na mapach (również konturowych) kontynenty oraz najważniejsze obiekty geograficzne na świecie i w Polsce ( niziny, wyżyny, góry, rzeki,jeziora, wyspy, morza, państwa itp);
1.8. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych.

Komentarz

Zadanie sprawdza u uczniów znajomość mapy świata i umiejętność odnajdywania na niej obiektów geograficznych. Sprawdza także umiejętność interpretacji informacji tekstowej. Ma atrakcyjną treść, ponieważ nawiązuje do jednego z najbardziej znanych na świecie rajdów terenowych.

Po przeanalizowaniu krótkiego tekstu wprowadzającego, uczeń powinien wskazać, który z obiektów został prawidłowo zaznaczony na mapie. Zmieniana trasa rajdu Dakar swoim przebiegiem obejmowała Europę, Afrykę i Amerykę Południową. W zadaniu uczeń ma do przeanalizowania 4 obiekty położone właśnie na tych kontynentach (częściach świata). Utrudnia to wykluczenie na wstępie któregoś z obiektów jako niezwiązanego z trasą rajdu.

Zadanie zostało sprawdzone na grupie uczniów z pierwszych i drugich klas szkół ponadgimnazjalnych w ramach badania „Laboratorium myślenia – Diagnoza nauczania przedmiotów przyrodniczych w Polsce”. Wszystkich uczniów biorących udział w badaniu podzielono w zależności od uzyskanego w całym teście wyniku na osiem grup o równej liczebności. Poniżej zaprezentowano wykresy, na których można prześledzić, jakich odpowiedzi udzielali badani uczniowie, w zależności od tego, jaki wynik uzyskali w całym rozwiązywanym przez siebie teście.

 

Wykres 1. Rozkład częstości poszczególnych odpowiedzi w zadaniu podczas badania w klasach I. Na osi X zaznaczono poziom ucznia (1 – grupa uczniów, którzy uzyskali najniższe wyniki w całym teście, 8 – grupa o najwyższych wynikach), zaś na osi Y – odsetek uczniów z danej grupy, którzy wybrali daną odpowiedź. Wartości nie sumują się do 100%, ponieważ pewna część uczniów nie wybrała żadnej odpowiedzi.

Obiekt zaznaczony na mapie jako punkt A został określony w zadaniu jako miasto – Paryż. Aby prawidłowo zdecydować o poprawności tego stwierdzenia, uczeń powinien odwołać się własnej wiedzy z zakresu mapy świata. Paryż to stolica Francji, a zaznaczony punkt znajduje się w centralnej części Półwyspu Apenińskiego, czyli we Włoszech i odpowiada położeniu stolicy tego kraju – Rzymowi. Jest to zatem obiekt zaznaczony na mapie niepoprawnie. Uczniowie obu klas najrzadziej wskazywali lokalizację tego obiektu jako prawidłową (I klasy – 15,5%, II – klasy – 16,8%). Możliwe że kryje się za tym dobra znajomość położenia geograficznego Paryża (zgodne z punktem 10.7. wymagań szczegółowych podstawy programowej). Nie ma znaczących różnic między odpowiedziami uczniów I i II klasy liceum.

Kolejnym obiektem, którego położenie geograficzne należało zweryfikować, był Dakar (B). Uczeń mógł ocenić poprawność zaznaczenia na mapie na podstawie własnej wiedzy, ale mógł również wykorzystać informację zawartą w tekście „(…) do Dakaru, miasta leżącego w pobliżu najdalej na zachód wysuniętego krańca Afryki.” Wynika z niej, że Dakar leży w zachodniej części Afryki, a punkt B zaznaczono we wschodniej jej części, na krańcu Półwyspu Somalijskiego. Nie jest to prawidłowe położenie geograficzne Dakaru. Do prawidłowego wyboru wystarczyła więc umiejętność określania kierunków geograficznych na mapie. Również w tej części zadania odpowiedzi uczniów obu klas są do siebie zbliżone. Mimo pozornej łatwości wykluczenia punktu B jako prawidłowego położenia Dakaru, znaczna grupa uczniów wskazała ten obiekt jako poprawnie zaznaczony (I klasy – 22,3%, II – klasy – 21,9%). Te błędne wskazania mogły wynikać z mało uważnego przeczytania tekstu lub zasugerowania się samą nazwą rajdu.

 

Wykres 2. Rozkład częstości poszczególnych odpowiedzi w zadaniu podczas badania w klasach II. Oznaczenia takie same jak na wykresie 1.

W kolejnej punkcie uczeń powinien ocenić położenie geograficznego obiektu C jako Kapsztadu. Co prawda w tekście znajduje się informacja odnosząca się do tego miasta i sugerująca poprawność zaznaczenia: „Leżącym najdalej od Paryża miastem Afryki, do którego dotarli zawodnicy, był Kapsztad”, ale nie jest to sformułowanie wystarczające do potwierdzenia poprawności zaznaczenia. Kapsztad był najdalej od Paryża położonym w Afryce miastem na trasie rajdu, ale nie wynika z tego że był równocześnie najdalej na południe położonym miastem w Afryce. Do weryfikacji położenia tego obiektu potrzebna jest zatem znajomość mapy Afryki, choć do prawidłowej odpowiedzi można dojść również na drodze eliminacji pozostałych obiektów. Na mapie Kapsztad (C) został oznaczony prawidłowo. U uczniów obu klas był to obiekt najczęściej określany jako poprawnie zaznaczony na mapie (I klasy – 35,1%, II – klasy – 36,5%). Również w tym punkcie różnice w wynikach uzyskiwanych przez uczniów pierwszych i drugich klas były nieznaczne. Ten punkt najlepiej różnicował uczniów.

W ostatniej części zadania uczeń powinien ocenić poprawność zaznaczenia obiektu D – pustyni Atacama. Uczeń mógł dokonać tego na podstawie własnej wiedzy, ale mógł również wykorzystać informację zawartą w tekście: „(…) a Saharę zastępuje leżąca nad Pacyfikiem Pustynia Atakama.” Aby stwierdzić błędne zaznaczenie obiektu D, wystarczało zatem znać położenie Oceanu Spokojnego (Pacyfiku) i zauważyć że obiekt D nad tym oceanem nie leży. Obiekt D (Atacama) nie został poprawnie zaznaczony na mapie. Znaczna grupa uczniów wskazała jednak ten obiekt jako zaznaczony prawidłowo (I klasy – 24,3%, II – klasy – 22,1%). Błędne wskazania mogły wynikać z mało uważnego przeczytania tekstu lub nieznajomością położenia geograficznego Pacyfiku.

Całe zadanie okazało się umiarkowanie trudne dla uczniów. 35,1% uczniów klas pierwszych oraz 36,5% uczniów klas drugich liceum poprawnie rozwiązało zadanie. W obu grupach zadanie dobrze różnicowało uczniów. W trakcie rozwiązywania go na lekcji można rozważyć dodanie kolejnych punktów na mapie do przeanalizowania.

Słowa kluczowe

mapa | rajd

Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl

* Chcesz otrzymywać informacje o nowych zadaniach?

Zaprenumeruj newsletter na pierwszej stronie "Entuzjaści Edukacji"

* Słowa kluczowe

Afryka   akumulacja   Alpy   Antarktyda   Antarktyka   Arktyka   atlas   Australia   Austria   autostrada   Azja   Bałtyk   biblioteka   biografia   Bornholm   Chile   Chiny   chmura pyłu   cień   Cieśnina Gibraltarska   
.