Oszczędzanie wody - przykłady

Poprawna odpowiedź

I. - Nie

II. - Tak

III. - Nie

IV. - Nie

V. - Tak

Wymaganie ogólne

2.1 Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń opisuje właściwości substancji i wyjaśnia przebieg prostych procesów chemicznych;
2.2 Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń zna związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływ na środowisko naturalne;

Wymaganie szczegółowe

5.7 Woda i roztwory wodne. Uczeń proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania wodą.

Komentarz

Zadanie polega na ocenie, czy pewne sposoby postępowania są racjonalne z punktu widzenia oszczędnego zużycia wody. Podane do rozważenia przykłady dotyczą głównie zachowania czystości i higieny osobistej (zmywania naczyń, prania ubrań, mycia ciała i zębów), czynności, które są konieczne do właściwego funkcjonowania we współczesnym społeczeństwie i nie można ich uniknąć. W zależności od sposobu ich wykonywania, mogą one zostać uznane za oszczędzające bądź nieoszczędzające wodę.

Aby dobrze odpowiedzieć w punkcie I zadania, uczeń powinien wiedzieć, że kiedy z niedokręconego kranu kapie woda, to w dłuższym okresie czasu zmarnowane zostaje wiele litrów czystej wody, a więc jest to sytuacja, w której woda nie jest oszczędzana. W punkcie II należy rozważyć zużycie wody podczas mycia ciała pod krótko trwającym prysznicem. Uczeń powinien się zastanowić nad tym, jakie są jeszcze inne możliwości kąpieli i czy ilość wody zużyta podczas krótkiego prysznicu będzie mniejsza niż np. w czasie dłuższego prysznicu lub kąpieli w wannie, a następnie dojść do wniosku, że wzięcie krótkiego prysznica jest wariantem bardziej oszczędnym pod względem zużycia wody. Przed udzieleniem odpowiedzi w punkcie III trzeba porównać mycie naczyń pod bieżącą wodą wodociągową z innymi sposobami zmywania. W zadaniu nie jest sprecyzowane, czy chodzi np. o zmywanie w misce z wodą czy w zmywarce, niemniej jednak uczeń powinien mieć świadomość, że w przypadku zmywania pod bieżącą wodą na jedno umyte naczynie przypada największa objętość wody. Punkt IV dotyczy pralek automatycznych, w których w każdym programie piorącym zużywana jest stała objętość wody niezależnie od ilości załadowanego prania. Gdy pralka nie jest zapełniona całkowicie, objętość wody zużywana na kilogram prania jest większa w porównaniu do sytuacji, gdy pralka załadowana jest maksymalnie. Aby dobrze odpowiedzieć w punkcie V, należy przywołać czynności wykonywane podczas mycia zębów i wywnioskować, że przynajmniej na czas szczotkowania zębów, woda w kranie powinna być zakręcona.

Jak odpowiadali uczniowie

W badaniu wzięło udział 203 uczniów trzeciej klasy gimnazjum. We wszystkich pięciu punktach poprawnej oceny czynności dokonało 57,1% badanych. Utrudnieniem w poprawnym rozwiązaniu zadania była konieczność dokonania trafnych ocen aż w pięciu przypadkach, w których zakres przedstawianych działań obejmuje różne obszary z codziennego życia. Co więcej, ocenę danego działania można było dobrze przeprowadzić tylko w porównaniu z innymi alternatywnymi sposobami postępowania, które uczeń powinien znać z życia codziennego. Jak wynika z uzyskanych rezultatów, nie wszyscy uczniowie orientują się w sposobach oszczędzania wody. W poniższej tabeli przedstawiono rozkład procentowy odpowiedzi uczniów:

Ocena poszczególnych działań nie sprawiła uczniom większego kłopotu, a procent poprawnych odpowiedzi wahał się od 71,9% do 99,0%. Spośród wszystkich czynności, ta przedstawiona w punkcie IV okazała się dla uczniów najtrudniejsza.

Osoby, które zaznaczyły Tak w punkcie I prawdopodobnie nie skojarzyły, że niedokręcenie kranu skutkuje kapaniem z niego wody i że w ten sposób w odpowiednio długim czasie może wyciec duża objętość wody. Możliwe też, że niektóre osoby odczytały słowo „niedokręcanie” jako „nieodkręcanie”.

Mało który uczeń miał problemy z oceną czynności przedstawionej w punkcie II. Uczniowie, którzy wybrali niepoprawną odpowiedź mogli uznać, że zużycie wody przy korzystaniu z prysznica może być równie duże albo nawet większe niż przy korzystaniu z wanny, w zależności od rodzaju baterii prysznicowej i natężenia strumienia wody.

W punkcie III nieprawidłowej odpowiedzi udzieliły osoby, które prawdopodobnie sporadycznie zmywały naczynia w sposób przedstawiony w zadaniu i nie zastanawiały się nigdy nad alternatywnymi sposobami mycia naczyń.

Z kolei ocena sposobu postępowania w punkcie IV sprawiła uczniom najwięcej kłopotów. Prawdopodobnie osoby, które wskazały Tak założyły, że pralka wyposażona jest w czujnik masy ładunku, który dostosowuje zużycie wody proporcjonalnie do ilości załadowanego do bębna prania.

W punkcie V tylko nieliczni uczniowie wskazali złą odpowiedź. Być może z uwagi na konieczność płukania wodą jamy ustnej po wyszczotkowaniu zębów uważają, że wielokrotne odkręcanie kranu to strata czasu.

Zadanie można wykorzystać na lekcji podczas realizacji zagadnień na temat sposobów racjonalnego gospodarowania wodą. Przy omawianiu wyników nauczyciel może porozmawiać z uczniami o sytuacjach, w których woda jest zużywana w nadmiernych ilościach i zapytać o ich pomysły, jak temu zaradzić.

Słowa kluczowe