Fizyka

Wiązka zadań

Biegiem do toalety

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji

Zadanie

Podczas wakacji Marek zauważył, że czasami tabliczki wskazujące toalety opatrzone są zabawnymi komentarzami.

Które z podanych komentarzy są poprawne, a które niepoprawne z punktu widzenia fizyki?

  Komentarz Poprawne czy niepoprawne?
1. "Toaleta 200 m, biegiem 100 m." `square` Poprawne / `square` Niepoprawne
2. "Toaleta: marszem 2 min, biegiem 1 min." `square` Poprawne / `square` Niepoprawne
3. "Toaleta 200 m, biegiem 1 min." `square` Poprawne / `square` Niepoprawne

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

1. - niepoprawne

2. - poprawne

3. - poprawne

Wymaganie ogólne

3 Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych.

Wymaganie szczegółowe

1.1. Ruch prostoliniowy i siły. Uczeń posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu/ przelicza jednostki prędkości

Komentarz

Prezentowane zadanie sprawdza umiejętność rozumienia fizycznego sensu takich pojęć jak droga i prędkość. W badaniu, w którym wzięli udział uczniowie klas trzecich gimnazjów prawidłowo rozwiązało je 42% uczniów. Aby rozwiązać to zadanie należało ocenić każdy z komentarzy  pod kątem tego, czy jest poprawny z punktu widzenia fizyki.

Pierwszy wiersz, brzmiący „Toaleta 200 m, biegiem 100 m” nie jest poprawny. Skoro podana została odległość do toalety w sytuacji, w której zmierzamy do niej marszem, to nie jest możliwe, aby odległość ta zmniejszyła się dwukrotnie, gdy biegniemy. Dwukrotnie mogłaby się zwiększyć jedynie prędkość, co nie wpływa przecież na dystans dzielący nas od celu. Prawidłowej oceny dokonało w przypadku tego wiersza 77% uczniów. 

Drugi wiersz brzmiący „Toaleta: marszem 2 min, biegiem 1 min” jest poprawny. Biegnąc, osiągamy większą prędkość niż w trakcie marszu, zatem skraca się wówczas czas dotarcia do toalety. Rozwiązywalność tej części zadania była nieco wyższa niż rozwiązywalność wiersza pierwszego i wyniosła w badaniu 83%.

Najbardziej problematyczny okazał się dla uczniów wiersz trzeci „Toaleta 200 m, biegiem 1 min”. W tym przypadku mamy podaną odległość do toalety oraz czas, jaki zajmie nam dotarcie do niej. Z fizycznego punktu widzenia wiersz ten jest poprawny i oznacza tylko tyle, że przy prędkości, jaką osiągamy przeciętnie w trakcie biegu, pokonamy dystans dzielący nas od toalety w ciągu jednej minuty. Prawidłowej oceny tego wiersza dokonało 53% osób biorących udział w badaniu.

Wydaje się, że największą trudnością zadania była jego nietypowa forma. Z dotychczasowych badań przeprowadzonych przez Pracownię Przedmiotów Przyrodniczych wynika, że uczniowie gimnazjum mają problemy z zadaniami wymagającymi zastosowania prostych zależności fizycznych w sytuacjach praktycznych. Warto w takim razie ćwiczyć z uczniami na lekcji zadania kształtujące rozumienie pojęć fizycznych związanych z ruchem ciała (między innymi droga i prędkość), nie poprzestając jedynie na zadaniach rachunkowych.

Słowa kluczowe

czas | droga | prędkość

Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl