Dzieci z XIX wieku

Poprawna odpowiedź

1 - fałsz, 2 - fałsz, 3 - prawda, 4 - fałsz, 5 - prawda, 6 - fałsz

Wymaganie ogólne

2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.

Wymaganie szczegółowe

31.4 Rozwój cywilizacji przemysłowej. Uczeń opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIX w. na podstawie źródeł pisanych, ikonograficznych i statystycznych.
35.1 Życie pod zaborami. Uczeń wyjaśnia cele i opisuje metody działań zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej.
35.2 Życie pod zaborami. Uczeń charakteryzuje i ocenia zróżnicowane postawy społeczeństwa wobec zaborców.
35.3 Życie pod zaborami. Uczeń porównuje warunki życia społeczeństwa w trzech zaborach w II połowie XIX w., uwzględniając możliwości prowadzenia działalności społecznej i rozwoju narodowego.

Komentarz

W zadaniu uczeń musi określić, czy podane zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Wykonanie tego polecenia wymaga od ucznia każdorazowo starannej analizy jednej, lub kilku fotografii. Pierwsze stwierdzenie wymaga od ucznia rozpoznania pochodzenia społecznego portretowanych osób (uczniów). Istotne wskazówki na temat ich statusu majątkowego znajdują się w podpisach do zdjęć. Uczeń powinien też rozpoznawać stroje charakterystyczne dla różnych warstw społecznych. Zadanie odnosi się wprost do podstawy programowej: Uczeń opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIX w. na podstawie źródeł ikonograficznych.

Informacje niezbędne do sfalsyfikowanie twierdzenia drugiego (opiekunki z fotografii pierwszej pochodzą z tej samej warstwy społecznej co dzieci, którymi się zajmują) znajdują się w opisie fotografii. Uczeń powinien rozpoznać, że na dworach mieszkało ziemiaństwo, natomiast dzieci z ochronki pochodzą z niżej warstwy społecznej. Pomocna może być również analiza strojów.

Zdanie trzecie jest prostym pytaniem o specyfikę edukacji w XIX w. Jeżeli uczeń rozumie słowo koedukacja nie powinien mieć z nim problemów.

Szerszej analizy źródłowej wymaga falsyfikacja zdań na temat kartki pocztowej, przy czym tutaj nie są z kolei potrzebne żadne wiadomości własne. Uczeń przede wszystkim powinien przeczytać, że na karcie przedstawiono dzieci z Wrześni, które - jak można wywnioskować z podpisu - pozostawały w konflikcie z pruskimi nauczycielami. Jeżeli uczeń łączy Prusy z germanizacją nie powinien mieć problemu z wykonaniem tego elementu.  

Ustalenie prawdziwości ostatniego elementu opiera się przede wszystkim na znajomości granic poszczególnych zaborów. Uczeń powinien wiedzieć, że Kraków nie należał do zaboru pruskiego. Podczas pracy na lekcji można także wykorzystać kartę pocztową bez podpisu, gdzie została ona wydrukowana. Można wtedy wspólnie z uczniami spóbować ustalić, w którym z zaborów karta mogła zostać wydana, odwołując się do treści kartki pocztowej oraz do wiadomości uczniów na temat swobody w zaborze austriackim.

Słowa kluczowe