Historia

Wiązka zadań

Dzieci z XIX wieku

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Sprawdzian, Praca domowa

Na podstawie ilustracji wykonaj zadanie.

Fotografia 1. Karolina Przewłocka z dziećmi z ochronki przed dworem Przewłockich w Mordach koło Siedlec, 1918 r.

dzieci 1

Fotografia 2. Uczennice szkoły im. św. Scholastyki, Kraków 1902 r.

dzieci 2

Karta Pocztowa wydana w Krakowie w 1901 r.

dzieci 3

 Fotografia 1 [w:] Karta nr 50, 2006, s. s. 7.; fotografia 2 [w:] Karta nr 52, 2007, s. 35.; karta pocztowa [w:] Paweł Banaś, Orbis pictus. Świat dawnej karty pocztowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2005, s. 248.

Zadanie

Na podstawie wszystkich fotografii oraz swojej wiedzy rozstrzygnij, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Wstaw X w odpowiednich miejscach tabeli.

Lp   prawda fałsz 
1. Wszystkie trzy fotografie przedstawiają dzieci lub młodzież z tej samej warstwy społecznej.    
2. Opiekunki z fotografii pierwszej pochodzą z tej samej warstwy społecznej co dzieci, którymi się zajmują.    
3. Fotografia pierwsza przedstawia jedną z form działalności charytatywnej polskiego ziemiaństwa.    
4. Fotografia druga przedstawia klasę koedukacyjną wraz z nauczycielkami.    
5. Karta pocztowa nawiązuje do walki z germanizacją.    
6. Karta pocztowa została wydrukowana w zaborze pruskim.    

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

1 - fałsz, 2 - fałsz, 3 - prawda, 4 - fałsz, 5 - prawda, 6 - fałsz

Wymaganie ogólne

2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.

Wymaganie szczegółowe

31.4 Rozwój cywilizacji przemysłowej. Uczeń opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIX w. na podstawie źródeł pisanych, ikonograficznych i statystycznych.
35.1 Życie pod zaborami. Uczeń wyjaśnia cele i opisuje metody działań zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej.
35.2 Życie pod zaborami. Uczeń charakteryzuje i ocenia zróżnicowane postawy społeczeństwa wobec zaborców.
35.3 Życie pod zaborami. Uczeń porównuje warunki życia społeczeństwa w trzech zaborach w II połowie XIX w., uwzględniając możliwości prowadzenia działalności społecznej i rozwoju narodowego.

Komentarz

W zadaniu uczeń musi określić, czy podane zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Wykonanie tego polecenia wymaga od ucznia każdorazowo starannej analizy jednej, lub kilku fotografii. Pierwsze stwierdzenie wymaga od ucznia rozpoznania pochodzenia społecznego portretowanych osób (uczniów). Istotne wskazówki na temat ich statusu majątkowego znajdują się w podpisach do zdjęć. Uczeń powinien też rozpoznawać stroje charakterystyczne dla różnych warstw społecznych. Zadanie odnosi się wprost do podstawy programowej: Uczeń opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIX w. na podstawie źródeł ikonograficznych.

Informacje niezbędne do sfalsyfikowanie twierdzenia drugiego (opiekunki z fotografii pierwszej pochodzą z tej samej warstwy społecznej co dzieci, którymi się zajmują) znajdują się w opisie fotografii. Uczeń powinien rozpoznać, że na dworach mieszkało ziemiaństwo, natomiast dzieci z ochronki pochodzą z niżej warstwy społecznej. Pomocna może być również analiza strojów.

Zdanie trzecie jest prostym pytaniem o specyfikę edukacji w XIX w. Jeżeli uczeń rozumie słowo koedukacja nie powinien mieć z nim problemów.

Szerszej analizy źródłowej wymaga falsyfikacja zdań na temat kartki pocztowej, przy czym tutaj nie są z kolei potrzebne żadne wiadomości własne. Uczeń przede wszystkim powinien przeczytać, że na karcie przedstawiono dzieci z Wrześni, które - jak można wywnioskować z podpisu - pozostawały w konflikcie z pruskimi nauczycielami. Jeżeli uczeń łączy Prusy z germanizacją nie powinien mieć problemu z wykonaniem tego elementu.  

Ustalenie prawdziwości ostatniego elementu opiera się przede wszystkim na znajomości granic poszczególnych zaborów. Uczeń powinien wiedzieć, że Kraków nie należał do zaboru pruskiego. Podczas pracy na lekcji można także wykorzystać kartę pocztową bez podpisu, gdzie została ona wydrukowana. Można wtedy wspólnie z uczniami spóbować ustalić, w którym z zaborów karta mogła zostać wydana, odwołując się do treści kartki pocztowej oraz do wiadomości uczniów na temat swobody w zaborze austriackim.

Słowa kluczowe

ikonografia | XIX w.

Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl

* Chcesz otrzymywać informacje o nowych zadaniach?

Zaprenumeruj newsletter na pierwszej stronie "Entuzjaści Edukacji"

* Słowa kluczowe

genealogia   ikonografia   mapa   nowożytność   starożytność   statystyka   średniowiecze   tekst    XIX w.   XX w.   
.