Fizyka

Wiązka zadań

Droga hamowania

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Sprawdzian

Zadanie

Podczas testów parametrów nowego typu opon badano długość drogi hamowania dwóch jednakowych samochodów w różnych warunkach drogowych. Pierwszy samochód jechał po mokrej drodze, a drugi po suchej nawierzchni. W momencie rozpoczęcia hamowania oba pojazdy miały tę samą prędkość. Droga hamowania na mokrej nawierzchni była dłuższa niż na suchej.

Czy z przeprowadzonego doświadczenia można wnioskować, że droga hamowania zależy od: 

 

Tak / Nie

1. rodzaju nawierzchni, po której porusza się samochód?

`square` Tak / `square`  Nie

2. ciężaru samochodu biorącego udział w teście?

`square` Tak / `square`  Nie

3. energii kinetycznej samochodu przed rozpoczęciem  hamowania?

`square` Tak / `square`  Nie


Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

1T, 2N, 3N

Wymaganie ogólne

1 Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych.
3 Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych.

Wymaganie szczegółowe

1.1. Ruch prostoliniowy i siły. Uczeń posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu/ przelicza jednostki prędkości
2.1. Energia. Uczeń wykorzystuje pojęcie energii mechanicznej i wymienia różne jej formy

Komentarz

Zadanie mierzy umiejętność wyciągania wniosków z przeczytanego tekstu na podstawie wiedzy z fizyki.

W zadaniu opisane jest badanie długości drogi hamowania pojazdów. Jest to minimalna odległość, jaką samochód przejedzie po rozpoczęciu hamowania. Wielkość ta jest bardzo istotna przy określaniu bezpieczeństwa ruchu. Nietrudno sobie wyobrazić sytuację, kiedy kierowca zauważa przeszkodę na swojej drodze i zaczyna hamować. Jeśli przeszkoda, w momencie jej zauważenia przez kierowcę, znajduje się w odległości większej niż droga hamowania samochodu (dla określonej jego prędkości)  jest szansa że samochód zatrzyma się przed przeszkodą, nie uderzając w nią. Opierając się na zasadzie zachowania energii, łatwo wydedukować, że im samochód jest cięższy i im szybciej się porusza, tym trudniej go zatrzymać i tym dłuższa jest jego droga hamowania. W przytoczonym zadaniu dwa identyczne samochody (o tym samym ciężarze) poruszają się z tą samą prędkością, czyli ich energie kinetyczne są takie same. Zatem nie można wywnioskować, na podstawie przeprowadzonego w zadaniu testu, w jaki sposób ciężar samochodu oraz jego energia kinetyczna wpływają na długość hamowania – dla stwierdzeń 2 i 3 prawidłowa odpowiedź Nie.

 Skoro jedyną różnicą przy badaniu dwóch samochodów była nawierzchnia dróg, i po której poruszały się, to  powyższy test pozwalał zbadać zależność drogi hamowania tylko i wyłącznie od stanu nawierzchni: suchej lub mokrej. Zatem dla stwierdzenia 1 poprawna jest odpowiedź Tak.

Wyniki badania pilotażowego, w którym wykorzystano zadanie, wskazują na niepokojące niezrozumienie zagadnień związanych z ruchem i energią przez absolwentów gimnazjum, jak również na znikome umiejętności wyciągania wniosków z analizowanych doświadczeń .

Pierwsze stwierdzenie, wydawałoby się oczywiste, zostało prawidłowo rozwiązane przez 87% badanych uczniów. Zważywszy na fakt, że zależność drogi hamowania od nawierzchni była bezpośrednio podana w tekście zadania, wynik 87% poprawnych odpowiedzi nie jest wysoki. Pozostałe dwa stwierdzenia dotyczące wpływu ciężaru i energii kinetycznej na drogę hamowania zostały prawidłowo rozwiązane przez odpowiednio 53 i 50% uczestników badania, co jest wynikiem potwierdzającym losowe wybieranie jednej z dwóch podanych odpowiedzi i wskazuje na kompletne niezrozumienie zagadnienia.

Całe zadanie zostało rozwiązane zaledwie przez 25% absolwentów gimnazjum uczestniczących w badaniu. 


Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl