Fizyka

Wiązka zadań

Rozszerzalność wody

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Praca domowa

Zadanie

Adam znalazł w Internecie wykres zależności objętości wody o masie1 g od temperatury:

Który z poniższych wykresów przedstawia zależność gęstości wody od temperatury? 

`square` A

`square` B

`square` C

`square` D

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

B.

Wymaganie ogólne

1 Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych.

Wymaganie szczegółowe

3.3. Właściwości materii. Uczeń posługuje się pojęciem gęstości

Komentarz

Zadanie dotyczy dość często opisywanej w podręcznikach anomalii rozszerzalności wody, która w zakresie od 0 do 4 stopni Celsjusza kurczy się przy ogrzewaniu, zamiast rozszerzać.  Z tego powodu gęstość wody w temperaturze 4 stopni Celsjusza osiąga maksimum, dzięki czemu m.in. jeziora nie zamarzają do dna zimą.

Teoretycznie, uczeń mógłby pamiętać o tym i od razu wskazać odpowiedź, jednak mało kto ma aż taką pamięć.  Dlatego zadanie wymaga raczej bardzo dobrego rozumienia pojęcia gęstości lub jego dobrego intuicyjnego wyczucia. Uczeń powinien wydedukować, że spadek objętości ciała bądź cieczy o określonej masie wiąże się ze wzrostem jego gęstości, a wzrost objętości – ze spadkiem gęstości. Przy takim rozumowaniu, wybór wykresu B jest oczywisty.

Pojęcie gęstości, choć teoretycznie bardzo proste i przejrzyste, nie jest dla uczniów intuicyjne,  przez co jego utrwalenie i dobre rozumienie wymaga odpowiedniej liczby doświadczeń i ćwiczeń.  Powyższe zadanie bardzo dobrze nadaje się na pracę klasową jako kontrola, na ile dobrze uczniowie rozumieją pojęcie gęstości, a nie tylko potrafią dokonywać sprawnie związanych z nim obliczeń.

W badaniu przeprowadzonym wśród absolwentów gimnazjów poprawną odpowiedź wybrało tylko nieco ponad 1/3 uczniów, co pośrednio jest dowodem na trudności w rozumieniu pojęcia gęstości wśród uczniów, zwłaszcza po upływie dłuższego czasu od zakończenia nauczania tego tematu na lekcjach.


Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl

* Chcesz otrzymywać informacje o nowych zadaniach?

Zaprenumeruj newsletter na pierwszej stronie "Entuzjaści Edukacji"

* Słowa kluczowe

absorpcja światła   Akomodacja oka   amperomierz   amplituda   amplituda drgań   analiza tekstu   analiza wykresów   atom wodoru   barwy   bateria   biomasa   bryła sztywna   ciepło   ciepło topnienia   ciepło właściwe   ciężar   ciśnienie   cyfry znaczące   czas   częstotliwość drgań    
.