Grzyb i porost

Poprawna odpowiedź

Rozwiązanie: B.

Wymaganie ogólne

1.1 Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. Uczeń opisuje, porządkuje i rozpoznaje organizmy.
1.3 Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. Uczeń przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem.
4.1 Rozumowanie i argumentacja. Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski.
4.2 Rozumowanie i argumentacja. Uczeń formułuje i przedstawia opinie związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi.

Wymaganie szczegółowe

3.7. Systematyka – zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów. Uczeń wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do grzybów oraz identyfikuje nieznany organizm jako przedstawiciela grzybów na podstawie obecności tych cech; wskazuje miejsca występowania grzybów (w tym grzybów porostowych).
4.1. Ekologia. Uczeń przedstawia czynniki środowiska niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmów w środowisku lądowym i wodnym.

Komentarz

Zadanie sprawdza wiadomości ucznia dotyczące wybranych czynników środowiska niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania porostów i grzybów. Wstęp do zadania ma charakter wyłącznie ilustracyjny, informacje oraz zdjęcia w nim zawarte nie są potrzebne do rozwiązania zadania. Przedstawione gatunki są przykładami przedstawiającymi dwie grupy organizmów – porosty i grzyby. Zadanie ucznia polega na zidentyfikowaniu spośród czterech podanych możliwości jednego czynnika, który jest potrzebny do prawidłowego funkcjonowania porostu, a nie jest niezbędny grzybowi. Aby prawidłowo rozwiązać zadanie, uczeń musi wiedzieć, że porosty, jako organizmy złożone z grzyba oraz samożywnego glonu lub sinicy, wymagają do życia światła (odpowiedź B). Światło bowiem warunkuje przebieg procesu fotosyntezy prowadzonego przez symbiotyczny organizm samożywny. Prawidłowe rozumowanie ucznia może także pójść w stronę właściwości grzybów - jeśli uczeń pamięta, że grzyby do prawidłowego funkcjonowania nie potrzebują światła, to także wybiorą prawidłową odpowiedź B. Pozostałe z podanych czynników (A, C i D) są niezbędne do życia zarówno porostom, jak i grzybom.

Zadanie prawidłowo rozwiązało zaledwie 26% absolwentów gimnazjum, podobny poziom poprawnych odpowiedzi uzyskali uczniowie ze wszystkich grup, zadanie nie różnicuje (wykres 1.). Każda z odpowiedzi uzyskała około 25% wskazań – uczniowie udzielali odpowiedzi losowo, nawet najzdolniejsi uczniowie (grupy 7., 8.) nie wskazywali częściej poprawnej odpowiedzi. Uczniom brakuje wiadomości pozwalających odróżnić grzyba i porost na podstawie cech charakterystycznych związanych z wymaganiami środowiskowymi.

Wykres 1. Rozkład częstości odpowiedzi wybranych przez uczniów podzielonych na osiem równolicznych grup. Na osi X zaznaczono poziom ucznia (1 – grupa uczniów, którzy uzyskali najniższe wyniki w całym teście, 8 – grupa o najwyższych wynikach), na osi Y zaś – odsetek uczniów z danej grupy, którzy wybrali daną odpowiedź. W legendzie wykresu określono dodatkowo, jaki procent uczniów ze wszystkich grup łącznie zaznaczył poszczególne odpowiedzi. Wartości nie sumują się do 100%, ponieważ pewna część uczniów nie wybrała żadnej odpowiedzi.

Słowa kluczowe