Historia

Wiązka zadań

Edykt mediolański

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji

Opis wiązki zadań

Wiązka składa się z dwóch zadań, które odwołują się do dziejów wczesnego chrześcijaństwa. Wykorzystano w nich fragment jednego z ważniejszych dla tej problematyki dokumentów - edyktu mediolańskiego (313 r.). Ściśle powiązane ze sobą zadania (co przemawia za łącznym ich omawianiem) sprawdzają myślenie chronologiczne oraz rozumienie tekstu. Bez umiejętności potrzebnych do poprawnego rozwiązania zadania nr 1, niemożliwe jest poprawne wykonanie zadania nr 2.  

Przeczytaj poniższy tekst, a następnie rozwiąż zadania.

Ja, [cesarz] Konstantyn August, jak również ja, [cesarz] Licyniusz August, zeszliśmy się szczęśliwie w Mediolanie (...) postanowiliśmy powziąć uchwałę, że nikomu nie można zabronić swobody decyzji, czy myśl swą skłoni ku chrześcijaństwu, czy ku innej religii, którą sam za najodpowiedniejszą dla siebie uzna.

Tłumaczenie J. Lorenc i K. Mrozowski z tekstu łacińskiego: http://web.upmf-grenoble.fr/Haiti/Cours/Ak/Constitutiones/ed_tolerat1.htm

Zadanie 1

W tym dokumencie

A.   zakazano wyznawania chrześcijaństwa.

B.   zakazano wyznawania wierzeń pogańskich.

C.   zezwolono na wyznawanie wszystkich religii.

D.   ustanowiono chrześcijaństwo religią panującą.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

C

Wymaganie ogólne

2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.

Wymaganie szczegółowe

7.2 Chrześcijaństwo. Uczeń wskazuje przyczyny i przykłady prześladowania chrześcijan w państwie rzymskim.

Komentarz

Zadanie sprawdza umiejętność analizy tekstu na poziomie, na którym umiejętność ta była ćwiczona w szkole podstawowej. Uczeń proszony jest o zsyntetyzowanie treści dokumentu poprzez wskazanie poprawnej odpowiedzi, dotyczącej jego postanowień. Umiejętność strzeszczania tekstu, formułowania tzw. głównej myśli, to kluczowe (nie tylko dla kształtowania myślenia historycznego) kompetencje. Wybór niepoprawnej odpowiedzi świadczy o tym, że analiza tekstu sprawia uczniowi problemy. Wyniki pilotaży IBE pokazały, że jest to zadanie łatwe.

Rozwiązanie tego zadania naprowadza ucznia na sposób dojścia do dobrej odpowiedzi w  zadaniu 2.

Słowa kluczowe

starożytność | tekst

Zadanie 2

Wybierz przedział czasu, w którym wydano dokument.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

C

Wymaganie ogólne

1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
2.3 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych.

Wymaganie szczegółowe

7.1 Chrześcijaństwo. Uczeń umiejscawia w czasie i przestrzeni narodziny i rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa.

Komentarz

W tym zadaniu uczeń proszony jest o wskazanie właściwego przedziału czasowego, w którym powstał cytowany dokument. Nie wymagana jest znajomość daty wydania edyktu mediolańskiego, ani dat wydarzeń umieszczonych na wykresie. Do wskazania prawidłowego przedziału czasowego uczeń powinien dojść poprzez analizę tekstu, której dokonał przy rozwiązywaniu zadania 1. Taki sposób sprawdzania kompetencji w zakresie chronologii, pozwala zdiagnozować, czy uczniowie dostrzegają związek między zmianami wprowadzonymi dokumentem a wymienionymi wydarzeniami. Z tego względu zadanie to powinno dobrze sprawdzać się w czasie lekcji.

Do poprawnego wykonania tego zadania niezbędna jest też uczniowi świadomość, że chrześcijaństwo stopniowo zdobywało swoja pozycję w Cesarstwie Rzymskim - od przśladowań przez legalizację, aż do uznania za religię panującą. Przedział A powinien zostać odrzucony ze względu na to, że dotyczy samych początków chrześcijaństwa. Tekst natomiast powstał w okresie, w którym chrześcijaństwo było już dość rozpowszechnione skoro, jako jedyna religia, zostało wymienione w dokumencie. Odrzucenie odpowiedzi B opiera się na założeniu, że po wydaniu tego edyktu nie powinno dojść do prześladowań chrześcijan. Fakt, że dokument nie zakazywał wyznawania religii innych niż chrześcijaństwo, a zatem nie zakazywał jeszcze kultów pogańskich, powinien prowadzić ucznia do odrzucenia odpowiedzi D. Jeśli uczeń poprawnie wykonał poprzednie zadanie, a mimo to wskazał tu odpowiedź D możemy zakładać, że uczeń ten nie ma świadomości, w jaki sposób przebiegał proces upowszechniania się chrześcijaństwa w Cesarstwie.

W rozwiązaniu tego zadania pewną trudnością może być jego forma. Uczniowie przyzwyczajeni do innego sposobu sprawdzania umiejętności chronologicznych będą za wszelką cenę starali się szukać dat w swoich głowach i mogą nie dostrzec, że odpowiedź znajduje się w samym tekście. Jeśli uczeń prawidłowo rozwiązał zadanie pierwsze, ale popełnił błąd w drugim możemy uznać, że potrafi on czytać tekst ze zrozumieniem, ale nie umie dostrzec związków poprzedzania i następstwa, ma problemy z myśleniem przyczynowo-skutkowym.

Słowa kluczowe

starożytność | tekst

Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl