Ignacy Krasicki "Lew i zwierzęta" - czytanie tekstu literackiego

Poprawna odpowiedź

A

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń samodzielnie dociera do informacji; rozumie komunikaty o coraz bardziej skomplikowanej organizacj i – werbalne i niewerbalne; podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość komunikatów.
2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

Zadanie odnosi się do wymagań szczegółowych podstawy programowej II etapu edukacyjnego.
SP I.1.7. Uczeń wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio (ukryte).
SP I.1.9. Uczeń wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście.

Zadanie odwołuje się do umiejętności wnioskowania i kojarzenia informacji. Uczniowie muszą połączyć wypowiedzi zwierząt z wiedzą o stereotypowych cechach przypisywanych w bajkach zwierzęcym bohaterom oraz zinterpretować końcowy komentarz lwa.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

niedźwiedź – siła
koń – piękno
zając – szybkość
lis – przebiegłość
słoń – rozwaga

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń samodzielnie dociera do informacji; rozumie komunikaty o coraz bardziej skomplikowanej organizacj i – werbalne i niewerbalne; podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość komunikatów.
2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

1.1.11. Czytanie i słuchanie. Uczeń czerpie dodatkowe informacje z przypisu.
2.2.4. Analiza. Uczeń wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, archaizmów, zdrobnień, zgrubień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego typu zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu, wyrazów dźwiękonaśladowczych).

Komentarz

Uczeń musi odczytać sens opisowych i metaforycznych określeń cech charakteru i wyglądu zwierząt.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

A

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

2.2.4. Analiza. Uczeń wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, archaizmów, zdrobnień, zgrubień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego typu zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu, wyrazów dźwiękonaśladowczych).

Komentarz

Zadanie sprawdza, czy uczeń rozumie problematykę bajki, potrafi zinterpretować elementy charakterystyki pośredniej, odczytać intencje wypowiedzi bohatera.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

I. Odpowiedź pełna
Wskazanie, że wypowiedź lwa jest jednocześnie pochwałą i krytyką wraz z uzasadnieniem odwołującym się do przesłanki: to jest jawna pochwała, ale jednocześnie ukryta krytyka.
Pochwała – uzasadnienie odwołujące się do cechy chwalonej przez lwa (skromności).
Krytyka – uzasadnienie odwołujące się do samochwalstwa zwierząt.

II. Odpowiedź częściowa
Wskazanie, że wypowiedź lwa jest pochwałą LUB wskazanie, że odpowiedź lwa jest krytyką + odpowiednie uzasadnienie.

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń samodzielnie dociera do informacji; rozumie komunikaty o coraz bardziej skomplikowanej organizacj i – werbalne i niewerbalne; podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość komunikatów.

Wymaganie szczegółowe

1.1.7. Czytanie i słuchanie. Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi (aprobatę, dezaprobatę, negację, prowokację).

Komentarz

Zadanie wymaga zinterpretowania intencji wypowiedzi lwa, która jest zarówno pochwałą skromności, jak i krytyką przechwalających się zwierząt.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

B, C, D

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl
3. Tworzenie wypowiedzi.Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego wykorzystywania ich w różnych sytuacjach, pogłębia znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.

Wymaganie szczegółowe

2.1.2. Wstępne rozpoznanie. Uczeń rozpoznaje problematykę utworu.
3.2.4. Świadomość językowa. Uczeń stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie.

Komentarz

Zadanie odwołuje się do znajomości bardzo popularnych związków frazeologicznych, wymaga połączenia wiedzy o ich znaczeniu z rozumieniem bajki.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

1. NIE
2. TAK
3. TAK

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

Zadanie odwołuje się do wymagań z zakresu II etapu edukacyjnego.

SP II.2.11. Analiza. Uczeń identyfikuje: opowiadanie, powieść, baśń, legendę, mit, bajkę, fraszkę, wiersz, przysłowie, komiks.

Wykonując to zadanie, uczeń musi wykazać się zarówno znajomością cech bajki jako gatunku literackiego, jak i umiejętnością analizy utworu utrzymanego w konwencji bajki.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

C

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl

Wymaganie szczegółowe

2.2.4. Analiza. Uczeń wskazuje funkcje użytych w utworze środków stylistycznych z zakresu słownictwa (neologizmów, archaizmów, zdrobnień, zgrubień, metafor), składni (powtórzeń, pytań retorycznych, różnego typu zdań i równoważników), fonetyki (rymu, rytmu, wyrazów dźwiękonaśladowczych).

Komentarz

Zadanie wymaga zrozumienia roli konwencji literackiej funkcjonującej w bajce.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Odpowiedź zawierająca przesłankę: bądź skromny, a zostaniesz dostrzeżony

Przykład:

• Według tego powiedzenia człowiek powinien zachowywać się skromnie i liczyć na to, że jego wartość zostanie zauważona i doceniona przez innych. Takie postępowanie pochwala lew, który gani samochwalstwo zwierząt.

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury.Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki którym jego lektura jest coraz dojrzalsza, bardziej świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki i konwencje literackie; wykorzystuje poznane pojęcie w refleksji o literaturze i wartościach; czyta teksty kultury odpowiadające charakterystycznej dla tego wieku wrażliwości – z zakresu literatury młodzieżowej i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła klasyczne ważne dl
3. Tworzenie wypowiedzi.Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego wykorzystywania ich w różnych sytuacjach, pogłębia znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.

Wymaganie szczegółowe

2.3.1. Interpretacja. Uczeń przedstawia propozycję odczytania konkretnego tekstu kultury i uzasadnia ją.
3.2.4. Świadomość językowa. Uczeń stosuje związki frazeologiczne, rozumiejąc ich znaczenie.

Komentarz

Zadanie odwołuje się także do wymagań z zakresu II etapu edukacyjnego.

SP II.3.2. Interpretacja. Uczeń objaśnia morał bajki oraz samodzielnie formułuje przesłanie baśni.

Zadanie to kieruje uwagę ucznia na przesłanie bajki. Powiązanie z odczytaniem związku frazeologicznego podkreśla, że problem autopromocji istotny jest nie tylko dla autora bajki.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

Uczeń może zająć dwojakie stanowisko, musi jednak przedstawić odpowiednią argumentację. Może odwołać się do tekstów literackich (np. bajki Krasickiego, współczesne powieści młodzieżowe), zjawisk z kultury popularnej (np. losy gwiazd popkultury, programy telewizyjne), doświadczeń życiowych (obserwacje swojego otoczenia, własne przemyślenia).

Wymaganie ogólne

3. Tworzenie wypowiedzi.Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji środków językowych, które służą formułowaniu wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego wykorzystywania ich w różnych sytuacjach, pogłębia znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.

Wymaganie szczegółowe

3.1.1. Mówienie i pisanie. Uczeń tworzy spójne wypowiedzi ustne (monologowe i dialogowe) oraz pisemne w następujących formach gatunkowych: urozmaicone kompozycyjnie i fabularnie opowiadanie, opis sytuacji i przeżyć, zróżnicowany stylistycznie i funkcjonalnie opis zwykłych przedmiotów lub dzieł sztuki, charakterystyka postaci literackiej, filmowej lub rzeczywistej, sprawozdanie z lektury, filmu, spektaklu i ze zdarzenia z życia, rozprawka, podanie, życiorys i CV, list motywacyjny, dedykacja/ dostosowuje odmianę i style języka do gatunku, w którym się wypowiada.
3.1.5. Mówienie i pisanie. Uczeń uczestniczy w dyskusji, uzasadnia własne zdanie, przyjmuje poglądy innych lub polemizuje z nimi.

Komentarz

Powiedzenie siedź w kącie, a znajdą cię, choć często powtarzane, budzi dziś wiele wątpliwości, a pogląd głoszony przez lwa z bajki wcale nie jest oczywisty. Problem postawiony w temacie rozprawki ma budzić refleksję, pozwala zastanowić się nad kwestią bardzo istotną. Możliwość odwołania się do własnych doświadczeń daje szansę na pobudzenie zaangażowania uczniów.