Język polski

Wiązka zadań

Halina Poświatowska - "Margerytki albo cykl biologiczny"

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji

Opis wiązki zadań

Propozycja lekcji na podstawie wiersza Haliny Poświatowskiej Margerytki albo cykl biologiczny z  wykorzystaniem ćwiczeń synektycznych, przygotowujących do odbioru poezji.
Synektyka to metoda uczenia się i nauczania  nastawiona na rozwijanie twórczego myślenia.

Model ten ułatwia przetwarzanie danych, uczy myślenia metaforami, ośmiela do twórczych pomysłów, jest bardzo przydatny w procesie nauczania odbioru poezji, a zatem pokazuje drogę do interpretacji.
Uwaga: model lekcji opartej na działaniach synektycznych wymaga otwarcia nauczyciela na niespodzianki. Uczniowie kojarzą samodzielnie, nauczyciel stawia pytania, ale nie oczekuje żadnych gotowych odpowiedzi. Lekcje nie mogą mieć charakteru schematycznego i może się okazać, że scenariusz lekcji trzeba modyfikować.

Uczniowie uświadamiają sobie  istotę metafor, bo proszeni są, by je tworzyć. Jednocześnie otwierają się na tekst, który będą interpretować.
Odbywa się to w procesie wykorzystania elementów działań synektycznych, przez budowanie:
•    analogii bezpośrednich, czyli zestawiania dwu różnych pojęć, terminów, przedmiotów  i poszukiwania ich wspólnych cech. Jest to zwykłe porównanie obiektów lub pojęć. Zestawienia powinny być odlegle np. książka i kosmos. Uczniowie otrzymują pytanie: „Co wspólnego ma obiekt x i y”?
•    analogii osobistych,  czyli  wchodzeniu w rolę  porównywanego obiektu, wczucie się w role przedmiotów, roślin, zwierząt itd. Uczniowie otrzymują polecenie: „Stań się czymś…”
•    oksymoronów, czyli zestawień słów, które będą ze sobą w sprzeczności np. wściekła miłość, odważny tchórz, wielka nicość, uporządkowany chaos itd….

 
Bibliografia: Bruce Joyce, Emily Calhoun, David Hopkins: Przykłady modeli uczenia się i nauczanie. Warszawa 1999, s.68 - 86

Poniżej przedstawiony jest schemat lekcji, w którym wykorzystano elementy działań synektycznych w celu przygotowania do interpretacji wiersza Haliny Poświatowskiej;
Działania wstępne mają przede wszystkim zainteresować ucznia, zdziwić go, pobudzić jego wyobraźnię i zaciekawić tak, by w momencie lektury wiersza nie był wobec czytanego utworu obojętny.


Synektyka jest metodą działania nastawioną na budzenie samodzielnego myślenia uczniów, dlatego nie można jednoznacznie przewidzieć uczniowskich odpowiedzi, ani skojarzeń. Scenariusz lekcji zawiera więc kolejne etapy działań nauczyciela, natomiast odpowiedzi uczniów są tylko zarysowane (takie odpowiedzi formułowała mała grupa studentów).  Trzeba mieć świadomość, że w przebiegu lekcji mogą one  być inne.

Margerytki albo cykl biologiczny

nie miały więcej niż osiemnaście lat
siostra przyniosła je rano
jeszcze ślepe
mgłą ubrane

w południe
miały już lat trzydzieści
szeroko otwierały złote oczy
rozpostarte liście
z trudem mieściły się w wazonie

przyszedł wieczór
i wyniosłam je do kubła na śmieci
malutkie pomarszczone

H. Poświatowska: Wiersze wybrane. Kraków 1989, s. 206

Zadanie 1

I. Motywacyjna część lekcji

Chcielibyśmy pod koniec lekcji zbudować ciekawą i oryginalną interpretację wiersza. Zanim to nastąpi, proszę powiedzieć:
•    Co to jest cykl?/ czym jest cykl?

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

Uczniowie  proponują np.:
•    powtarzanie czegoś
•    cykl to np.: i tu uczniowie mogą podać przykłady cyklicznych przemian w przyrodzie i kosmosie;
•    proces, który się składa z iluś elementów
•    np. rok

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki odczytuje rozmaite sensy dzieła dokonuje interpretacji porównawczej.
3. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń buduje wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności stosuje w nich podstawowe zasady logiki i retoryki ma świadomość własnej kompetencji językowej.

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

Jest to pierwsza faza modelu synektycznego, w którym  chodzi o zarysowanie sytuacji. W tym wypadku nauczyciel dba o to, by uczniowie rozumieli poszczególne elementy tytułu wiersza, który będą czytać. Słowo cykl znają z różnych przedmiotów i z życia pozaszkolnego, chodzi o to, by uświadomili sobie jego znaczenie w procesie przywoływania synonimów, sytuacji, przykładów lub określania definicyjnego. Celem tego ćwiczenia jest spowodowanie otwarcia uczniów na problem.
Uczniowie mogą w pierwszej chwili być zaskoczeni.  Mają prawo do podawania przykładów i prób definiowania, mogą też podawać pojedyncze słowa jako zamienniki. Wymieniają swoje propozycje tak długo, aż zabraknie im pomysłów. Rola nauczyciela polega na uważnym słuchaniu odpowiedzi, notowaniu na tablicy wszystkich lub szczególnie ciekawych, które będą mogły być wykorzystane przy interpretacji wiersza. Warto przygotować dużą tablicę lub zapisywać odpowiedzi na kolejnych kartach flamastrem i następnie rozwiesić karty w klasie.

Słowa kluczowe

interpretacja

Zadanie 2

Co wspólnego ma cykl i roślina?

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

Uczniowie proponują np.:
•    Cykl to jest powtarzanie i  roślina też powtarza co roku swoją wegetację;
•    Cykl jako proces – roślina wychodzi z ziemi, rośnie i w zależności od tego jaka jest rośliną żyje dłużej lub krócej; są rośliny, które powtarzają swoją wegetację w określonych odstępach czasu; cyklicznie np. zakwitają, rozwijają się, następnie przekwitają.

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń rozumie teksty o skomplikowanej budowie dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji ma świadomość kryteriów poprawności językowej.
3. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń buduje wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności stosuje w nich podstawowe zasady logiki i retoryki ma świadomość własnej kompetencji językowej.

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

Jest to druga faza modelu synektycznego polegająca na budowaniu  analogii bezpośrednich. Po określeniu istoty cyklu poszukiwanie analogii między cyklem a  rośliną ma doprowadzić do uświadomienia, że roślina podlega określonemu cyklowi wegetacyjnemu.
Uczniowie mają prawo do wskazywania bardzo różnych analogii, ćwiczenie mobilizuje logiczne myślenie, ale także myślenie metaforami. Polecenia nauczyciela kierują uwagę w stronę tytułu, którego uczniowie jeszcze nie znają.

Słowa kluczowe

interpretacja

Zadanie 3

Co widzisz na zdjęciu?


Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

Uczniowie: np. kwiat,  kwiatki, rośliny, rumianek, margerytki.

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń rozumie teksty o skomplikowanej budowie dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji ma świadomość kryteriów poprawności językowej.

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

Jest to ćwiczenie dodatkowe, wizualizujące przedmiot, którego nazwa znajdzie się w tytule wiersza.

Słowa kluczowe

interpretacja

Zadanie 4

Jakie macie skojarzenia z margerytką?

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

Uczniowie kojarzą np.: kwiat, rośnie, delikatność, świeżość, wiosna, lato, imię Margaret, Małgorzatka, śmierć...

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń rozumie teksty o skomplikowanej budowie dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji ma świadomość kryteriów poprawności językowej.

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

Jest to kontynuacja ćwiczeń przygotowujących do zrozumienia i odbioru tytułu oraz sensu całego utworu. Jednoczenie przygotowanie do kolejnej fazy ćwiczeń synektycznych -  tworzenia analogii osobistych.

Słowa kluczowe

interpretacja

Zadanie 5

Niech każdy wyobrazi sobie siebie jako margerytkę i opowie, jak to jest nią być. Opiszcie swoje „margerytkowe” emocje, uczucia.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

Uczniowie mówią np.
•    to bardzo miłe uczucie przebijać ziemię i z niej wychodzić jako mała łodyżka, cieszę się kiedy ludzie mnie pielęgnują…
•    nie lubię, gdy mnie depczą ludzie, nie lubię być dotykana i zrywana, boję się bólu zadawanego przez ludzi; smucę się, bo moje życie jest krótkie,
•    nie lubię jak na mnie pada deszcz, ale też nie lubię gorącego słońca,  boję się więdnięcia, ale mam nadzieję na ponowne kwitnięcie...

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń rozumie teksty o skomplikowanej budowie dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji ma świadomość kryteriów poprawności językowej.

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

Zaprojektowanie odpowiedzi jest bardzo trudne. Uczniowie mogą przedstawiać różne odczucia, od takich które wyrażają radość i optymizm, po uczucia smutku, że przemijam i więdnę. Nauczyciel powinien tak stymulować odpowiedzi, by uczucia margerytki pokazały emocje od jej wschodzenia, przez  fazę pączkowania, rozrostu, zrywania, przekwitania i wyrzucania, dobrze by odczucia dotyczyły też fazy zimowania w glebie i ponownego wschodzenia.
Uczniowie otwierają się na przedmiot, o którym za chwilę będą czytać wiersz,  choć jeszcze o tym nie wiedzą.  Nauczyciel notuje uczniowskie wypowiedzi, by po przeczytaniu  utworu do nich wrócić.

Słowa kluczowe

interpretacja

Zadanie 6

II . Główna część lekcji: głośne odczytanie  wiersza

Wybierzcie z waszych poprzednich wypowiedzi (analogii osobistych) dwa najbardziej odległe znaczeniowo/przeciwstawne słowa, które jednocześnie, waszym zdaniem, oddadzą sens przeczytanego wiersza.    

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

Uczniowie np.:
Ból i radość (radosny ból)
Śmierć i życie (śmiertelne życie)
Rozkwitanie i więdnięcie ( więdnące rozkwitanie)…..

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń rozumie teksty o skomplikowanej budowie dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji ma świadomość kryteriów poprawności językowej.

Wymaganie szczegółowe

2.3.1 Interpretacja. Uczeń wykorzystuje w interpretacji elementy znaczące dla odczytania sensu utworu (np. słowa-klucze, wyznaczniki kompozycji)

Komentarz

Celem podstawowym tego ćwiczenia jest zbudowanie atrakcyjnej hipotezy interpretacyjnej. Uczniowie prowadzeni przez nauczyciela budowali analogie osobiste, dotyczące „bycia margerytką”, bo utwór zestawia doświadczenie  człowieka i kwiatu. Wybór par wyrazów jest okazją do dyskusji miedzy uczniami, którzy mogą się spierać, jakie określenia wybrać. Ten spór powinien być przez nauczyciela zaakceptowany, bo uczniowie powinni wyjaśniać dlaczego wybierają takie, a nie inne pary wyrazów. Lektura wiersza uświadamia im cel poprzednich ćwiczeń. Uczniowie w sposób naturalny budują hipotezy interpretacyjne.
Ponadto dowiadują się, że utworzyli szczególny typ metafory, a mianowicie oksymoron. Uzyskują świadomość, na czym polega budowanie takiej metafory, łatwiej im będzie w różnych tekstach je rozpoznawać i określać ich funkcję.  

Słowa kluczowe

interpretacja

Zadanie 7

Spośród  stworzonych par wyrazów,  wybierzcie te, które waszym zdaniem  najciekawiej oddają sens wiersza Haliny  Poświatowskiej. Uzasadnijcie, na czym polega podobieństwo znaczenia waszej pary/ metafory i sensu wiersza.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

Uczniowie  np.:
Radosny ból – wiersz początkowo przedstawia radosny proces rozkwitania, dojrzewania, poznawania świata, co jest radością i nagle w ostatniej części pokazuje bolesne odrzucenie, śmierć, więdnięcie, starość , a więc ból...

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki odczytuje rozmaite sensy dzieła dokonuje interpretacji porównawczej.

Wymaganie szczegółowe

2.3.1 Interpretacja. Uczeń wykorzystuje w interpretacji elementy znaczące dla odczytania sensu utworu (np. słowa-klucze, wyznaczniki kompozycji)

Komentarz

Ćwiczenie to pomaga w rozwijaniu umiejętności interpretowania i rozpoznawania istoty metafory. Uczeń jednocześnie kojarzy dwa przeciwstawne elementy słowne, które stanowią istotę ujęcia metaforycznego oraz wyjaśnia, interpretuje wiersz. Warto podkreślić, że metafora ta ułatwia  dotarcie do sensu utworu, otwiera na odważne i ciekawe propozycje  interpretacyjne.

Uczeń ma prawo do bardzo różnych odczytań. W kolejnym ćwiczeniu nastąpi  odniesienie pomysłów interpretacyjnych do samego tekstu. Uczniowie sprawdzą, w jakim stopniu ich propozycje dają się wyjaśnić samym utworem..

Słowa kluczowe

interpretacja

Zadanie 8

Wypiszcie z wiersza sformułowania, które pozwolą na odpowiedź: kto, co podlega cyklowi biologicznemu?

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

Uczniowie np.:
Ludzie (kobiety) – nie miały więcej niż  osiemnaście  lat; miały już lat trzydzieści; rano, południe, wieczór – to metafora etapów ludzkiego życia: dzieciństwa, dojrzałości i starości;
jeszcze ślepe – to metafora niedojrzałości człowieka, dziecka, dziewczyny

Zwierzęta – jeszcze ślepe (takie się rodzą)
Rośliny  - rozpostarte liście z trudem mieściły się w wazonie; malutkie pomarszczone (takie wyrzuca się zwiędnięte kwiaty)

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń rozumie teksty o skomplikowanej budowie dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji ma świadomość kryteriów poprawności językowej.
2. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki odczytuje rozmaite sensy dzieła dokonuje interpretacji porównawczej.

Wymaganie szczegółowe

1.1.1 Czytanie i słuchanie. Uczeń odczytuje sens całego tekstu (a w nim znaczenia wyrazów, związków frazeologicznych, zdań, grup zdań uporządkowanych w akapicie, odróżnia znaczenie realne i etymologiczne) oraz wydzielonych przez siebie fragmentów potrafi objaśnić ich sens oraz funkcję na tle całości
2.2.4 Analiza. Uczeń rozpoznaje w utworze sposoby kreowa nia świata przedstawionego i bohatera (narracja, fabuła, sytuacja liryczna, akcja)

Komentarz


Zadanie 9

Określenia użyte w wierszu wpiszcie do odpowiedniej rubryki. Odczytajcie ich dosłowne i metaforyczne znaczenie w odniesieniu do  margerytek i ludzi. 

  margerytki                           określenia wspólne                  ludzie                    

 

 

 

 

 

   

 

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

Uczniowie:  odszukują określenia  i proponują zapis w odpowiedniej rubryce, przedstawiają interpretację metaforycznego i dosłownego użycia  określeń.   

Poniższą tabelę wypełnia na tablicy nauczyciel – uczniowie wskazują sformułowania i miejsca, w które należy je wpisać.

Wymaganie ogólne

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń rozumie teksty o skomplikowanej budowie dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji ma świadomość kryteriów poprawności językowej.
2. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki odczytuje rozmaite sensy dzieła dokonuje interpretacji porównawczej.

Wymaganie szczegółowe

1.1.1 Czytanie i słuchanie. Uczeń odczytuje sens całego tekstu (a w nim znaczenia wyrazów, związków frazeologicznych, zdań, grup zdań uporządkowanych w akapicie, odróżnia znaczenie realne i etymologiczne) oraz wydzielonych przez siebie fragmentów potrafi objaśnić ich sens oraz funkcję na tle całości
2.2.1 Analiza. Uczeń wskazuje zastosowane w utworze środki wyrazu artystycznego i ich funkcje (poznane wcześniej, a ponadto: oksymorony, synekdochy, hiperbole, elipsy, paralelizmy) oraz inne wyznaczniki poetyki danego utworu (z zakresu pod staw wersyfikacji, kompozycji, genologii) i określa ich funkcje
2.3.2 Interpretacja. Uczeń wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (np. literackie, kulturowe, filozoficzne, religijne)
2.3.4 Interpretacja. Uczeń odczytuje treści alegoryczne i symboliczne utworu.

Komentarz

Jest to etap porządkowania spostrzeżeń, do jakich dochodzą uczniowie w drodze najpierw ćwiczeń synektycznych, a później związanych z nimi obserwacji samego tekstu. Proces wpisywania w tabelę sformułowań powinien odbywać się równolegle z dyskusją na temat sposobu rozumienia przez uczniów poszczególnych sformułowań i związków frazeologicznych. Strzałki pokazują sposób budowania metafor. Czasami jeden element metafory odnosi się do kwiatu a drugi do kobiety, czasami oba człony budują metaforę, pod którą ukrywa się jakaś właściwość obu. Ważne jest skupienie uwagi na ostatnim wersie, bo stanie się on punktem wyjścia do interpretacji utworu w kontekście tytułu wiersza


Zadanie 10

III Końcowy etap lekcji

Przypomnijcie, co na początku lekcji mówiliście o związku cyklu i margerytki. Zinterpretujcie utwór w kontekście tytułu utworu i ostatniego wersu.

Praca pisemna: Jaką wymowę ma wiersz Poświatowskiej – pesymistyczną czy optymistyczną? Uzasadnij odpowiedź.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

Uczniowie:  W podsumowującej refleksji może pojawić się kilka ogólnych sformułowań, zasadniczy problem powinien być rozważony w wypracowaniu.

Wymaganie ogólne

2. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń stosuje w analizie podstawowe pojęcia z zakresu poetyki w interpretacji tekstu wykorzystuje wiedzę o kontekstach, w jakich może być on odczytywany poznaje niezbędne dla lektury fakty z historii literatury i innych dziedzin humanistyki odczytuje rozmaite sensy dzieła dokonuje interpretacji porównawczej.
3. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń buduje wypowiedzi o wyższym stopniu złożoności stosuje w nich podstawowe zasady logiki i retoryki ma świadomość własnej kompetencji językowej.

Wymaganie szczegółowe

2.1.2 Wstępne rozpoznanie. Uczeń określa problematykę utworu
2.2.4 Analiza. Uczeń rozpoznaje w utworze sposoby kreowa nia świata przedstawionego i bohatera (narracja, fabuła, sytuacja liryczna, akcja)
2.3.1 Interpretacja. Uczeń wykorzystuje w interpretacji elementy znaczące dla odczytania sensu utworu (np. słowa-klucze, wyznaczniki kompozycji)
2.3.2 Interpretacja. Uczeń wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (np. literackie, kulturowe, filozoficzne, religijne)
2.4.2 Wartości i wartościowanie. Uczeń dostrzega obecne w utworach literackich oraz innych tekstach kultury wartości narodowe i uniwersalne
3.1.1 Mówienie i pisanie. Uczeń tworzy dłuższy tekst pisany lub mówiony (rozprawka, recenzja, referat, interpretacja utworu literackiego lub fragmentu) zgodnie z podstawowymi regułami jego organizacji, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej
3.1.2 Mówienie i pisanie. Uczeń przygotowuje wypowiedź (wybiera formę gatunkową i odpowiedni układ kompozycyjny, analizuje temat, wybiera formę kompozycyjną, sporządza plan wypowiedzi, dobiera właściwe słownictwo)

Komentarz

Wypracowanie zdiagnozuje sposób rozumienia utworu, ujawni, w jakim stopniu synektyka ułatwiła odbiór wiersza oraz w jakim stopniu uczniowie próbują przenieść problem z tekstu na doświadczenie życiowe.
Praca może zmierzać do wniosku:
•    Cykl biologiczny jest wspólny dla życia całej natury i człowiek jest jej częścią. Narodziny i śmierć są w nim stałymi punktami i należy je przyjąć jako zjawisko naturalne;
•    Wspólny cykl dla życia człowieka i natury daje nadzieję. Odradzanie zawsze staje się początkiem, czegoś, co musiało się wcześniej skończyć.
•    Wspólny cykl biologiczny daje poczucie przemijania bezpowrotnego i ta świadomość budzi w człowieku bunt, niepokój czy jakieś inne emocje negatywne.


Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl

* Chcesz otrzymywać informacje o nowych zadaniach?

Zaprenumeruj newsletter na pierwszej stronie "Entuzjaści Edukacji"

* Słowa kluczowe

argumentacja   cyberprzemoc   interpretacja   media   pisanie   praca w grupach   rozprawka   słowo i obraz   świadomość językowa   tekst argumentacyjny   tekst literacki   tekst nieliteracki   teza   tworzenie   zachęta do lektury   
.