Wiązka zadań
Tezy Lutra
Analiza i interpretacja tekstu źródłowego należy do podstawowych umiejętności formowanych na lekcjach historii. Tezy Marcina Lutra to źródło, z którym każdy uczeń powinien spotkać się podczas swojej szkolnej edukacji na lekcjach historii. Na potrzeby zadań wybrano cztery tezy, które znakomicie oddają treść pełnego dokumentu. Służą one jako punkt wyjścia do sprawdzenia różnych umiejętności z zakresu analizy i intepretacji oraz chronologii.
Przeczytaj podane tezy Marcina Lutra i rozwiąż zadania.
36. Każdy chrześcijanin, jeśli tylko ma prawdziwy żal i skruchę za swoje grzechy, otrzymuje pełne przebaczenie grzechów i winy, co należy mu się bez listów odpustowych.
46. Należy pouczać chrześcijan, iż oni, gdy nie są bogaci, powinni zatrzymać to, co potrzebne dla ich domu, a nie wydawać na próżno na odpusty.
50. Należy nauczać chrześcijan, że gdyby papież wiedział o wszystkich szachrajstwach kaznodziejów odpustowych, raczej by w stos popiołów zamienił katedrę św. Piotra, aniżeliby miała być budowana kosztem skóry, krwi i ciała jego owieczek.
62. Zaiste prawdziwym skarbem Kościoła jest Ewangelia święta wspaniałości i łaski Bożej.
M. Stolarczyk, Wybór tekstów źródłowych z historii powszechnej (do 1789 r.), Rzeszów 1984, s. 121–122.
Zadanie 1
Zaznacz “X” wszystkie prawidłowe odpowiedzi.
W cytowanych tezach Luter twierdzi, że
| 1. | Dla chrześcijan najważniejsze jest Pismo Święte. | |
| 2. | Bogaci mają większe szanse na odpuszczenie grzechów. | |
| 3. | Skrucha grzesznika jest wystarczająca do odpuszczenia win. | |
| 4. | Należy wybrać nowego papieża. | |
| 5. | Dzięki odpustom można uzyskać zbawienie. |
Poprawna odpowiedź
1 - tak, 2 - nie, 3 - tak, 4 - nie, 5 - nie
Wymaganie ogólne
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
18.2 Rozłam w Kościele zachodnim. Uczeń opisuje cele i charakteryzuje działalność Marcina Lutra i Jana Kalwina oraz przedstawia okoliczności powstania kościoła anglikańskiego.
Komentarz
Zadanie to sprawdza umiejętność rozumienia tekstu. W tabeli przedstawiono pięć stwierdzeń, uczeń musi wskazać te spośród nich, które są zgodne z zacytowanymi wyżej tezami Lutra. Jest to zatem zadanie typu ‘prawda/fałsz’. Kluczem do dokonania prawidłowych rozstrzygnięć jest wnikliwa analiza dokumentu oraz treści znajdujących się w tabeli. Poprawne oznaczenie poszczególnych propozycji wymaga jednak pewnej, elementarnej wiedzy. Do poprawnego rozwiązania tego zadania konieczna jest znajomość pojęć takich jak “Pismo Święte”, “Ewangelia”, “skrucha”, czy “odpust”.
Zadanie 2
Wystąpienie Marcina Lutra doprowadziło do
A. unii Kościoła zachodniego i wschodniego.
B. integracji w Kościele zachodnim.
C. reformy w Kościele wschodnim.
D. rozłamu w Kościele zachodnim.
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
2.3 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych.
Wymaganie szczegółowe
18.1 Rozłam w Kościele zachodnim. Uczeń wymienia czynniki, które doprowadziły do rozłamu w Kościele zachodnim.
Komentarz
Zadanie sprawdza znajomość stosunków wyznaniowych we wczesnonowożytnej Europie i skutków wystąpienia Marcina Lutra. Odwołuje się zatem do podstawowej faktografii. Uczeń powinien wiedzieć, że działalność Lutra dotyczyła kościoła rzymskokatolickiego (a więc zachodniego). Jeśli tego nie wie, to na ten trop może go naprowadzić cytowana teza nr 50, w której jest mowa o papieżu i bazylice świętego Piotra w Rzymie. Dokonanie wyboru między B i D opiera się jednak wyłącznie na zdobytych wcześniej wiadomościach.
Zadanie 3
Tezy Marcina Lutra zostały ogłoszone w stuleciu, w którym doszło do
A. chrztu Litwy.
B. zajęcia Konstantynopola przez Turków.
C. uchwalenia konfederacji warszawskiej.
D. obrony Częstochowy przed Szwedami.
Poprawna odpowiedź
C
Wymaganie ogólne
1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.
Wymaganie szczegółowe
18.1 Rozłam w Kościele zachodnim. Uczeń wymienia czynniki, które doprowadziły do rozłamu w Kościele zachodnim.
Komentarz
Zadanie sprawdza umiejętność lokowania w czasie wystąpienia Marcina Lutra, nie pytając wszakże wprost o jego datę lecz o wydarzenia, które miały miejsce w tym samym stuleciu. Jest to nieco odmienny od tradycyjnego sposób sprawdzania kompetencji ucznia w zakresie chronologii – uczeń musi wykazać się umiejętnością korelowania w czasie różnych wydarzeń, dostrzegania związków poprzedzania czy następstwa. Nie może jednak wykonać poprawnie zadania bez znajomości faktografii związanej z innymi ważnymi wydarzeniami – w zadaniu przywołano kluczowe dla dziejów stosunków wyznaniowych w Europie fakty. Proponowane warianty odpowiedzi odnoszą się kolejno do stuleci: XIV, XV, XVI i XVII, a wskazanie złej odpowiedzi może świadczyć zarówno o nieznajomości daty i okoliczności ogłoszenia tez Lutra, jak i o brakach w wiedzy na temat pozostałych wydarzeń.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
