Historia

Wiązka zadań

Talar

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Sprawdzian

Opis wiązki zadań

Wiązka zadań oparta jest na analizie tekstu wybitego na monecie określanej mianem “talara targowickiego”. Moneta została wybita w krótkim okresie między sukcesem konfederacji targowickiej a drugim rozbiorem Polski i w związku z tym ukazuje wydarzenia związane z uchwaleniem Konstytucji 3-maja ze stosunkowo rzadko spotykanej perspektywy jej przeciwników. To lakoniczne i dość przewrotne źródło, w którym Konstytucję 3-ego maja określa się mianem spisku, może stanowić zarówno doskonałe zwieńczenie, jak i intrygujący wstęp do lekcji poświęconej wydarzeniom z lat 1791–1792.

Na podstawie ilustracji i tekstu wykonaj zadania.

talar Napis na monecie:

Wdzięczność dla współobywateli, przykład potomności.

Obywatelom, których miłość ojczyzny powodowała, że starali się bronić wolności polskiej, zniszczonej przez spisek z dnia 3 maja 1791 – Rzeczpospolita zmartwychwstająca.

Zadanie 1.

Monetę wybito, aby upamiętnić

A. działalność Komisji Edukacji Narodowej.

B. uczestników konfederacji targowickiej.

C. zwolenników reform Sejmu Wielkiego.

D. uczestników powstania kościuszkowskiego.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

B

Wymaganie ogólne

2.3 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych.

Wymaganie szczegółowe

26.3 Rzeczpospolita w dobie stanisławowskiej. Uczeń wyjaśnia okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i ocenia jej następstwa.

Komentarz

Zadanie sprawdza, czy uczeń dobrze zrozumiał tekst umieszczony na monecie. Niepoprawne rozwiązanie tego zadania w pilotażach wynikało najczęściej z powierzchownej analizy tekstu: uczniowie, widząc wzmiankę o Konstytucji 3 maja, łączyli ją mechanicznie z Sejmem Wielkim (odpowiedź C). Uczniowie również często wybierali odpowiedź D (powstanie kościuszkowskie), czyli zapewne wydarzenie najbardziej im znane.

Słowa kluczowe

nowożytność | tekst

Zadanie 2.

Poglądy wspomnianych na monecie obywateli można określić mianem

A. jakobińskich.

B. konserwatywnych.

C. reformatorskich.

D. liberalnych.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

B

Wymaganie ogólne

2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.

Wymaganie szczegółowe

26.3 Rzeczpospolita w dobie stanisławowskiej. Uczeń wyjaśnia okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i ocenia jej następstwa.

Komentarz

Zadanie sprawdza, czy uczeń rozumie i dostrzega różnice między najważniejszymi nurtami ideologicznymi, których początki sięgają XVIII w. Żeby udzielić poprawnej odpowiedzi uczeń musi z jednej strony odczytać, jaki był stosunek autorów napisu na monecie do konstytucji, a następnie kierując się swoją wiedzą na temat wymienionych w odpowiedziach ideologii wskazać poprawną odpowiedź. Fakt, że autorzy tekstu nie identyfikują się z postępową konstytucją powinien skłonić ucznia do odrzucenia odpowiedzi C i D. Na postawę konserwatywną wskazuje właśnie fakt wrogości w stosunku do reformatorskich zapisów Konstytucji 3 maja i silne przywiązanie do wcześniejszego ustroju Rzeczypospolitej.

Słowa kluczowe

nowożytność | XIX w.

Zadanie 3.

Wspomniana na monecie “Rzeczpospolita zmartwychwstająca” to Polska

A. przed rozpoczęciem obrad Sejmu Wielkiego.

B. po obaleniu Konstytucji 3 maja.

C. podczas powstania kościuszkowskiego.

D. po utworzeniu Księstwa Warszawskiego.


Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

B

Wymaganie ogólne

1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.

Wymaganie szczegółowe

26.3 Rzeczpospolita w dobie stanisławowskiej. Uczeń wyjaśnia okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i ocenia jej następstwa.

Komentarz

W tym zadaniu sprawdzane są umiejętności ucznia z zakresu chronologii. Zgodnie z zapisami podstawy programowej uczeń powinien sytuować wydarzenia w czasie oraz porządkować je ustalając, które z nich były wcześniejsze, a które późniejsze. W tym zadaniu uczeń musi rozstrzygnąć, co oznacza sformułowanie „polska zmartwychwstająca”. Nie chodzi tu przecież o odzyskanie niepodległości w XX w., co uczeń, który dokładnie przeanalizował tekst na pewno zrozumie. Odpowiedź A. powinna zostać odrzucona, ponieważ w tekście znajduje się informacja o uchwaleniu Konstytucji 3 maja, co miało miejsce podczas Sejmu Wielkiego. Odpowiedzi C i D powinny również zostać odrzucone, gdyż w trakcie wskazanych wydarzeń konstytucja nie mogła być oficjalnie oceniana negatywnie. Wybranie prawidłowej odpowiedzi B jest dowodem na to, że uczeń prawidłowo zinterpretował tekst, co pozwoliło mu również poprawnie określić moment wybicia monety.

Słowa kluczowe

nowożytność | tekst

Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl