Wiązka zadań
Kod genetyczny
Zadanie
Poniżej przedstawiono cztery fragmenty informacji, opublikowanych niedawno w różnych mediach, w których zostało użyte określenie kod genetyczny.
Wskaż, gdzie określenie kod genetyczny zostało użyte poprawnie, a gdzie – niepoprawnie.
| Informacja | Określenia kod genetyczny użyto | |
| 1 | 50 lat temu odkryto kod genetyczny. Naukowcy opracowali wówczas eksperymenty, dzięki którym rozszyfrowali, w jaki sposób w DNA jest zapisywana informacja genetyczna. |
`square` poprawnie `square` niepoprawnie |
| 2 | Naukowcy odtworzyli kod genetyczny bakterii wywołującej dżumę. Znajomość genomu pomaga zajrzeć w przeszłość i ustalić, dlaczego epidemie tej choroby były tak groźne. |
`square` poprawnie `square` niepoprawnie |
| 3 | Naukowcy złamali kod genetyczny kangura z gatunku Walabia dama. To kolejny krok w kierunku poznania informacji rządzących światem żywych stworzeń. |
`square` poprawnie `square` niepoprawnie |
| 4 | Naukowcy rozpracowali kod genetyczny raka płuc i czerniaka – twierdzą, że to odkrycie zrewolucjonizuje w ciągu najbliższych lat leczenie tych chorób. |
`square` poprawnie `square` niepoprawnie |
Poprawna odpowiedź
1 – poprawnie
2 – niepoprawnie
3 – niepoprawnie
4 – niepoprawnie
Wymaganie ogólne
3.3 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń rozumie i interpretuje pojęcia biologiczne, zna podstawową terminologię biologiczną.
Wymaganie szczegółowe
8.3. Genetyka. Uczeń przedstawia sposób zapisywania i odczytywania informacji genetycznej (kolejność nukleotydów w DNA, kod genetyczny); wyjaśnia różnicę pomiędzy informacją genetyczną a kodem genetycznym.
Komentarz
Zadanie ma na celu sprawdzenie rozumienia różnicy w znaczeniu dwóch pojęć z zakresu genetyki molekularnej: kod genetyczny i informacja genetyczna. Istotne w zadaniu jest to, iż wszystkie informacje pochodzą z ogólnodostępnych stron internetowych, na których podawane są informacje dotyczące zagadnień o charakterze naukowym. Pojęcie kod genetyczny jest nadto często używanie zamiennie z pojęciem informacja genetyczna, niemniej znaczenie jednego i drugiego jest zupełnie inne. Uwagę na to zwraca informacja pierwsza, w której użyte są obydwa te pojęcia w prawidłowym ich znaczeniu. Podane w zadaniu informacje służą temu, aby uzmysłowić uczniom, iż należy z pewną rezerwą podchodzić do informacji zamieszczanych na różnych stronach internetowych, a także podawanych w innych mediach, i wskazane jest krytyczne odnoszenie się do nich. Poprawne rozwiązanie całego zadania wymaga bezwzględnego rozumienia znaczenia pojęcia kod genetyczny, w przeciwnym razie udzielenie poprawnych odpowiedzi tylko w niektórych wierszach wskazuje na przypadkowość w zaznaczaniu odpowiedzi.
O braku rozumienia różnic w pojęciach informacja i kod genetyczny świadczy bardzo mała liczba uczniów, którzy poprawnie rozwiązali całe zadanie (zaledwie 6%). Tym bardziej jest to zaskakujące, że ponad 80% uczniów poprawnie zaznacza odpowiedź, oceniając informację pierwszą. Pozostałe odpowiedzi są zaznaczane mniej więcej w tych samych proporcjach (około połowa uczniów odpowiada dobrze). Nie można wykluczyć, iż część uczniów doszukiwała się tzw. pułapek w podanych w każdym z podpunktów informacjach dodatkowych. Jednak gdyby w podpunktach B i C zamienić wyrażenie kod genetyczny na informacja genetyczna, byłyby to sformułowania poprawne. Dodatkową trudność sprawia fakt, iż wszystkie informacje brzmią „naukowo”, natomiast uczniowie, zgodnie z poleceniem, powinni skupić się tylko na ocenie, czy właściwie zostało użyte określenie kod genetyczny.
Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
