Wiązka zadań
Kościół gotycko-barokowy
Zadanie wykorzystuje jako materiał źródłowy XVIII-wieczną akwarelę Zygmunta Vogela, na której przedstawiono katedrę św. Jana w Warszawie. Wzniesiona w stylu gotyckim pod koniec XIV wieku świątynia została w pierwszej połowie XVII wieku przebudowana i od tego czasu posiadała barokową fasadę. Właśnie w takiej formie kościół został uwieczniony przez malarza. Posłużenie się takim materiałem pozwala uniknąć sytuacji, w której uczniowie zamiast analizować cechy danego obiektu architektonicznego, po prostu rozpoznają go i na tej podstawie wiążą z określonym stylem czy epoką (sytuacja taka dotyczy szczególnie obiektów powszechnie znanych takich jak kościoły mariackie w Krakowie i Gdańsku, ratusze w Poznaniu i Zamościu itd.). Katedra w kształcie przedstawionym przez artystę nie jest znana i dlatego z powodzeniem nadaje się do analiz. Dodatkowo na akwareli wyraźnie widać zarówno gotyckie fragmenty, oryginalnej średniowiecznej budowli (w dolnej partii) jak i późniejsze barokowe przeróbki (w górnej części). Zadaniem ucznia jest dostrzeżenie i rozpoznanie tych dwóch stylów oraz - na podstawie tej analizy - odpowiednie umieszczenie w czasie momentu powstania obrazu. Zadanie swoją formą przypomina polecenia często występujące na egzaminie z historii, w których uczeń musi uzupełnić luki w trzyzdaniowej wypowiedzi, wybierając odpowiednie słowa z trzech propozycji.
Na podstawie ilustracji rozwiąż zadanie.
Zadanie
Powyższa ilustracja pozwala stwierdzić, że przedstawiona na obrazie warszawska świątynia została wzniesiona w stylu 1.1_____ i przebudowana w stylu 1.2_____, co oznacza, że obraz mógł powstać najwcześniej w wieku 1.3_____.
1.1 A. romańskim B. gotyckim C. barokowym
1.2 A. gotyckim B. barokowym C. klasycystycznym
1.3 A. XIV B. XVII C. XVIII
Poprawna odpowiedź
1.1 B
1.2 B
1.3 B
Wymaganie ogólne
1.1 Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa.
2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
12.3 Kultura materialna i duchowa łacińskiej Europy. Uczeń rozpoznaje zabytki kultury średniowiecza, wskazując różnice pomiędzy stylem romańskim a stylem gotyckim, z uwzględnieniem przykładów z własnego regionu.
20.5 Społeczeństwo i ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Uczeń rozpoznaje charakterystyczne cechy kultury baroku, odwołując się do przykładów architektury i sztuki we własnym regionie.
Komentarz
Zadanie składa się z trzech elementów, z których dwa pierwsze wiążą się z historią architektury. Uczeń musi wnikliwie przeanalizować źródło, dostrzec detale związane z poszczególnymi stylami architektonicznymi i dodatkowo przypomnieć sobie kolejność, w jakiej następowały one po sobie. Warto zauważyć, że w poleceniu wyraźnie podkreślono, że uczeń ma się kierować wyłącznie analizą materiału. Rozpoznanie gotyckich okien pierwotnej fasady kościoła nie powinno być dla ucznia większą trudnością. Wyraźnie większym problemem może być ustalenie, czy górna partia fasady ma charakter barokowy czy klasycyzujący. Warto jednak zwrócić uwagę na wyraźnie ozdobny, bogato dekorowany szczyt fasady kościoła, który wyraźnie wskazuje na barokowy charakter budowli. Rozpoznawszy te style należy jeszcze uporządkować je w czasie, a więc rozstrzygnąć czy wcześniejsze są partie gotyckie, czy barokowe. Pytanie to jest tylko pozornie łatwe: wyniki egzaminów pokazują, że wielu uczniów nie radzi sobie z takimi wyzwaniami. Wreszcie w trzeciej części zadania uczniowie zostali poproszeni o wskazanie, w którym z trzech podanych wieków, kościół istniał w takim kształcie, w jakim został ukazany na ilustracji. Jest to równoznaczne z określeniem momentu, w którym najwcześniej mógł powstać obraz. Innymi słowy uczeń musi odpowiedzieć sobie na pytanie, kiedy na ziemiach polskich (wspomniano, że obraz przedstawia kościół warszawski) pojawił się barok. Udzielenie poprawnej odpowiedzi wymaga zatem przeprowadzenia dość skomplikowanej i jednocześnie abstrakcyjnej operacji intelektualnej.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
