Wiązka zadań
Severe Combined Immunodeficiency
Choroba SCID, uwarunkowana genetycznie, powoduje silne upośledzenie układu odpornościowego człowieka. Chorzy muszą być stale izolowani w bańkach ze sterylnym powietrzem celem ochrony przed wirusami i bakteriami. W 2003 roku w czasopiśmie „Science” opisano przypadki skutecznej terapii genowej dziesięciorga dzieci chorych na SCID. W terapii brakujący gen wprowadzono za pomocą specjalnego wirusa. Jednak po trzech latach u dwóch z leczonych pacjentów rozwinęła się białaczka.
Źródło: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14564000
Zadanie
Odpowiedz na podstawie powyższego tekstu czy dany wniosek jest prawdziwy, czy fałszywy?
| Wniosek | Prawda czy fałsz? |
| 1.Terapia genowa, w odróżnieniu od baniek zawierających sterylne powietrze, daje szansę na pełne wyleczenie pacjenta. | `square` P / `square` F |
| 2.Terapia genowa zastosowana w leczeniu SCID może nieść ze sobą ryzyko rozwoju choroby nowotworowej | `square` P / `square` F |
| 3.Terapia genowa umożliwia trwałe wyeliminowanie czynników chorobotwórczych (wirusów i bakterii). | `square` P / `square` F |
Poprawna odpowiedź
1 - Prawda, 2 - Prawda, 3 - Fałsz
Wymaganie ogólne
1 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odbiera, analizuje i ocenia informacje pochodzące z różnych źródeł, ze szczególnym uwzględnieniem prasy, mediów i Internetu.
2 Rozumowanie i argumentacja. Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski, ocenia i wyraża opinie na temat omawianych zagadnień współczesnej biologii, zagadnień ekologicznych i środowiskowych.
Wymaganie szczegółowe
1.8 Biotechnologia i inżynieria genetyczna. Uczeń wyjaśnia istotę terapii genowej.
Komentarz
Główną umiejętnością diagnozowaną w zadaniu jest wnioskowanie na podstawie uzyskanych danych i ich analizy.
Z treści zadania wynika, że choroba SCID jest chorobą o podłożu genetycznym i może być leczona objawowo, za pomocą izolacji chorych od wszelkich patogenów, lub też kompleksowo, przez próby wprowadzenia zdrowego genu do komórek. Niestety, u części leczonych terapią genową chorych zaobserwowano rozwój białaczki, czyli nowotworu szpiku kostnego.
Analiza tych danych pozwala prawidłowo ocenić sformułowane wnioski.
Wniosek 1 jest prawdziwy, bo jeśli udałoby się zastąpić wadliwy gen jego zdrową wersją, co spowodowałoby wzrost poziomu odporności chorego, to można by wówczas mówić o jego całkowitym wyleczeniu. Natomiast sterylne powietrze wokół chorego nie daje takiej szansy, pozwala mu jedynie uniknąć zakażeń. Wniosek 1 uznało za prawdziwy 65% badanych uczniów.
Wniosek 2 również jest prawdziwy, ponieważ jeśli u 20% leczonych terapią genową chorych pojawiła się choroba nowotworowa (białaczka), to związek między tą formą leczenia a nowotworzeniem jest dość prawdopodobny. Tak też uznało 77% badanych uczniów.
Wniosek 3 nie może być prawdziwy, bo terapia genowa zmienia działanie ludzkiego organizmu, nie ma natomiast wpływu na środowisko życia człowieka. Terapia genowa nie niszczy patogenów ani nie zmniejsza ich liczby w środowisku. Człowiek leczony tą metodą może żyć w normalnym środowisku, gdzie będzie miał do czynienia z wieloma patogenami, które będzie mógł zwalczyć dzięki prawidłowym reakcjom immunologicznym. Wniosek 3 jako fałszywy oceniło 65% badanych.
Całe zadanie rozwiązało prawidłowo 39% badanych uczniów.
Zadanie można wykorzystać zarówno na lekcji, jak i na sprawdzianie z działu Biotechnologia i inżynieria genetyczna.
Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
