Drożdże dla akwarystów

Poprawna odpowiedź

B

C

B

Wymaganie ogólne

1.2 Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. Uczeń wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w wybranych organizmach i w środowisku.
1.3 Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. Uczeń przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem.
4.1 Rozumowanie i argumentacja. Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski.

Wymaganie szczegółowe

1.4. Związki chemiczne budujące organizmy oraz pozyskiwanie i wykorzystanie energii. Uczeń przedstawia fotosyntezę, oddychanie tlenowe oraz fermentację mlekową i alkoholową jako procesy dostarczające energii.
1.5. Związki chemiczne budujące organizmy oraz pozyskiwanie i wykorzystanie energii. Uczeń wymienia czynniki niezbędne do życia dla organizmów samożywnych i cudzożywnych.

Komentarz

Zadanie sprawdza umiejętność rozróżniania ważnych procesów biochemicznych zachodzących w organizmach – oddychania i fotosyntezy. Aby poprawnie rozwiązać zadanie, uczeń musi posiadać podstawowe wiadomości na temat tych procesów, a właściwie znać ich substraty i produkty. Jeśli uczeń wie, że rośliny są samożywne (przeprowadzają fotosyntezę), odpowiedź na pierwsze dwie części zadania nie powinna sprawić mu trudności. Udzielenie poprawnej odpowiedzi na trzecią część wymaga od ucznia wiadomości na temat biologii drożdży, przy czym podpowiedzią jest informacja o tym, że drożdże znajdują się w szczelnie zamkniętej butelce, co zresztą uwzględnione jest na schemacie. Można więc na tej podstawie stwierdzić, że nie oddychają tlenowo, tylko beztlenowo. Pytanie o te podstawowe procesy zostało wkomponowane w sytuację problemową, prawdopodobnie dla większości uczniów nieznaną. Informacja do zadania w formie schematu obrazuje zatem praktyczne wykorzystanie wiadomości zdobytych w szkole.

Pomimo, iż zadanie sprawdza podstawowe wiadomości, poprawnych odpowiedzi na wszystkie części polecenia udzielił tylko co czwarty uczeń. W pierwszej części prawie połowa uczniów błędnie zaznaczyła tlen jako substancję, dzięki której rośliny przyspieszają swój wzrost. Prawdopodobnie znaczna część uczniów, która udzieliła błędnej odpowiedzi na pierwszą część zadania, kontynuowała zły tok myślenia, zaznaczając w drugiej części zadania oddychanie tlenowe. Trzecia część zadania została najlepiej rozwiązana, prawdopodobnie wskutek skojarzenia drożdży z fermentacją. Z tego wynika, że część uczniów łączy fermentację alkoholową z drożdżami, ale nie zna produktów tego procesu. Ogólny wynik świadczyć może zatem o tym, iż większość uczniów mechanicznie rozwiązywała zadania na zasadzie podstawowych skojarzeń: rośliny – fotosynteza, drożdże – fermentacja oraz akwarium – natlenianie. Powiązanie tych procesów jest jednak dla większości uczniów sporym problemem.

Słowa kluczowe