Geografia

Wiązka zadań

Liter of light

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji

Źródło: Trashout Locate Illegal Dumps, http://www.trashout.me/liter-of-light?hl%3Dpl

Ludzie mieszkają w dzielnicy sąsiadujących ze sobą baraków, stłoczonych w wąskim pasie pomiędzy liniami kolejowymi. Nie mogą liczyć na światło w swoich ciemnych domostwach. Jeśli w ogóle prąd jest doprowadzony, to wielu z nich nie stać na korzystanie z niego. Już trzydziestu tysiącom z tych ludzi pomógł projekt Liter of light (Litr światła). Projekt polega na umieszczaniu, w wyciętych w dachach budynków otworach, zużytych butelek PET z czystą wodą. Taka butelka jest w stanie rozświetlić w ciągu dnia ciemne pomieszczenie tak skutecznie, jak 55 watowa żarówka.

Źródło: opracowanie D. Marszał na podstawie materiałów fundacji Liter of Light

Zadanie 1

Cechy warunków, w jakich żyją mieszkańcy, pozwala stwierdzić, że powyższy tekst dotyczy slumsów.

Które z wymienionych poniżej stwierdzeń, charakterystycznych dla wielu biednych regionów, dotyczy tylko i wyłącznie mieszkańców slumsów?

`square` A.  Mieszkańcy za wszelką cenę starają się oszczędzać energię elektryczną.

`square` B.  Nie wszyscy mieszkańcy mają doprowadzony prąd do swoich mieszkań.

`square` C.  Niektórych mieszkańców nie stać, by opłacić rachunki za energię elektryczną.

`square` D.  Ludzie mieszkają w gęsto rozmieszczonych budynkach,  wzniesionych z blachy, kartonów, lub szmat.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

D

Wymaganie ogólne

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

W zadaniu uczeń powinien wykazać się umiejętnością wyboru informacji z tekstu źródłowego. Tekst dotyczy problemów mieszkańców slumsów oraz możliwości ich częściowego rozwiązania przez wprowadzenie opisywanego projektu Liter of light. Dla uczniów ten tekst może być interesujący, ponieważ pokazuje, jak można wykorzystać materiały uznane przez nas za odpady.

 Na podstawie przeczytanego tekstu uczniowie mieli wskazać cechę, która odróżnia slumsy od innych typów jednostek osadniczych. W pierwszym dystraktorze, wybranym przez jedynie 1% uczniów, opisane były działania związane z oszczędzaniem energii elektrycznej. Może to charakteryzować ludność zamieszkującą różne typy osad, a nie tylko slumsy. W drugim dystraktorze, wskazanym przez ponad 24% uczniów, zamieszczono informację o braku dostępu do prądu w wielu mieszkaniach. Są jednak jednostki osadnicze na świecie, do których prąd nie jest doprowadzony, na przykład w górskich osadach czy też w wielkich kompleksach leśnych. Jednak małych afrykańskich wiosek z tego powodu nie nazwiemy slumsami.

Nieco mniej uczniów wybrało dystraktor C (niecałe 14%). Cecha ta nie jest charakterystyczna dla slumsów, gdyż są rodziny, których czasem lub stale nie stać na opłacenie rachunków za energię elektryczną. Jedyną cechą charakterystyczną wyłącznie dla slumsów jest opisana w odpowiedzi poprawnej - D gęsta i prowizoryczna zabudowa. Tę cechę wybrało 51% badanych uczniów.

Analizując wyniki, można przypuszczać, że najtrudniejszą częścią tego zadania był wybór odpowiedniej informacji z tekstu. Duża część opisu dotyczyła problemów z dostępem do prądu, a nie cech charakteryzujących slumsy. Być może dlatego wielu uczniów mogło podejrzewać, że w dzielnicach nędzy, jakimi są slumsy, największym problemem jest dostęp do energii elektrycznej i ta cecha wyróżnia biedne osiedla w miastach. Z drugiej strony istotna mogła być też kolejność dystraktorów – umieszczenie poprawnego opisu na końcu mogło doprowadzić do wyboru wcześniej zamieszczonych cech. Można przypuszczać, że nie wszyscy uczniowie uważnie doczytali do końca cztery odpowiedzi, jeżeli druga czy trzecia wydała się im poprawna.

Można także zauważyć, że uczniowie mają problem z selekcjonowaniem informacji i często wybierają tę, która najczęściej pojawia się w tekście źródłowym.

Omawiane zadanie jest ciekawe ze względu na to, że pokazuje, jak uczniowie radzą sobie z czytaniem ze zrozumieniem. Okazuje się, że nie zawsze czytają tekst do końca i nie rozumieją, jakich informacji mają szukać.

Słowa kluczowe

slumsy

Zadanie 2

Gdyby projekt Liter of light miał charakter długotrwały i globalny, to co można byłoby stwierdzić o jego działaniu? W każdym wierszu tabeli zaznacz Tak lub Nie.

  Długotrwałe i globalne
działanie programu Liter of light:
Tak czy nie?
1. wpisałoby się w walkę z niektórymi przyczynami globalnego ocieplenia, `square` Tak / `square` Nie
2. najprawdopodobniej spowodowałoby zmniejszenie produkcji gazów cieplarnianych, `square` Tak / `square` Nie
3. najprawdopodobniej spowodowałoby spadek emisji metanu do atmosfery. `square` Tak / `square` Nie

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

1: Tak; 2: Tak; 3: Nie.

Wymaganie ogólne

Wymaganie szczegółowe

Komentarz

W zadaniu uczeń musi wykazać się umiejętnością czytania ze zrozumieniem tekstu źródłowego. Wykorzystując tekst ma wywnioskować, czy opisywany w nim projekt może być dobrym sposobem na walkę z globalnym ociepleniem. Wymaga to od ucznia zastanowienia się nad przydatnością oraz celowością opisywanego projektu Liter of light. Dla uczniów zamieszczony w zadaniu tekst może być interesujący, ponieważ pokazuje, jak można wykorzystać materiały uznane przez nas za odpady oraz dostęp do światła słonecznego.

Każdy wiersz dotyczył problemów związanych z nasilającym się efektem cieplarnianym oraz sposobów na ograniczenie tempa jego wzrostu. W tym zadaniu trudność mogło sprawić uczniowi porównanie tekstu źródłowego z opisami zamieszczonymi w poszczególnych wierszach oraz połączenie ich z posiadaną wiedzą o problemach ekologicznych na świecie.

Czytając wiersz pierwszy, uczeń powinien zastanowić się, czy opisywany projekt może wpisać się w walkę z niektórymi przyczynami globalnego ocielenia. Aby wskazać odpowiedź, należy wiedzieć, jakie są przyczyny globalnego ocieplenia oraz co można zrobić, żeby je zredukować. Wprowadzenie omawianego projektu może być dobrym rozwiązaniem w walce z nasilającym się globalnym ociepleniem, dzięki temu, że pomaga we wtórnym wykorzystaniu materiałów (butelki PET), które mogłyby znaleźć się np. w spalarniach. Jednocześnie, w pewnym stopniu, stosowanie butelek zamiast oświetlenia za pomocą energii elektrycznej ogranicza jej produkcję i przyczynia się do opanowania wskazanego problemu. Ponad 65% uczniów uznało, że projekt Liter of light wpisuje się w walkę z globalnym ociepleniem.

W przypadku drugiego wiersza uczniowie muszą wykazać się większą wiedzą z zakresu globalnych problemów środowiskowych świata, a konkretnie z tematyki efektu cieplarnianego i emisji gazów cieplarnianych. Jak już wspomniano, wprowadzenie projektu Liter of light może ograniczyć m.in. spalanie śmieci. Ponad 55% uczniów uznało, że projekt stosowany na skalę globalną jest przydatny w zmniejszeniu emisji gazów cieplarnianych.

Największą trudność sprawiło uczniom rozwiązanie problemu z trzeciego wiersza zadania. Dotyczył on źródeł emisji metanu, więc należało przypomnieć sobie, jakie źródła tego gazu związane są z działalnością człowieka. Uważa się, że największe ilości tego gazu wytwarzane są wskutek chowu bydła, oraz uprawy pól ryżowych. Opisywany projekt Liter of light nie ogranicza żadnego z wymienionych czynników, więc nie przyczynia się do ograniczania emisji metanu do atmosfery. Podobnie uważało niecałe 43% uczniów, wybierając odpowiedź NIE w tym wierszu.

Prawdopodobnie uczniowie najlepiej rozwiązali zagadnienie z pierwszego wiersza zadania, gdyż było ono sformułowane najogólniej, wymagało tylko umiejętności analizy tekstu oraz rozumienia pojęcia „globalne ocieplenie”. Trudniejsze okazały się kolejne wiersze, m.in. dlatego, że część uczniów mogła nie mieć wystarczającej wiedzy na temat gazów cieplarnianych (np. jakie to gazy, jak są produkowane) oraz źródeł emisji metanu.

Jednocześnie mimo tego, że stwierdzenia z każdego wiersza właściwie oceniło ponad 40% uczniów, poprawność całego zadania wynosi jedynie 24%. Może to wskazywać na spore braki wiedzy na temat zanieczyszczeń atmosfery i sposobów ich ograniczenia.


Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl