Historia

Wiązka zadań

Proletariat

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Sprawdzian

Opis wiązki zadań

W prezentowanej wiązce wykorzystano jako materiał źródłowy krótki fragment Manifestu komunistycznego Karola Marksa i Fryderyka Engelsa. W cytowanym tekście autorzy przedstawiają swoje rozważania na temat przyczyn powstawania proletariatu, a więc opisują jedno z ważniejszych zjawisk społecznych związanych z rewolucją przemysłową. Oba zadania wykorzystane w wiązce wymagają od uczniów przede wszystkim umiejętności z zakresu analizy tekstu.


Na podstawie tekstu wykonaj zadania.

Dotychczasowe drobne stany średnie - drobni przemysłowcy, kupcy, rzemieślnicy i chłopi, wszystkie te klasy spychane są do szeregów proletariatu, po części dlatego, że ich drobny kapitał nie wystarcza do prowadzenia wielkiego przedsiębiorstwa przemysłowego i nie wytrzymuje konkurencji z większymi kapitalistami, po części zaś dlatego, że ich zręczność traci na wartości wobec nowych sposobów produkcji. W ten sposób proletariat rekrutuje się ze wszystkich klas ludności.

K.Marks, F.Engels, Manifest komunistyczny

Zadanie 1

Wskaż wszystkie wymienione w tekście przyczyny, które doprowadziły do powstania proletariatu.


L.p

przyczyna

         

1

zmiana sposobów produkcji

 

2

rosnąca konkurencja

 

3

rosnąca specjalizacja rzemieślników

 

4

zręczność pracowników

 

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

1,2

Wymaganie ogólne

2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.

Wymaganie szczegółowe

31.4 Rozwój cywilizacji przemysłowej. Uczeń opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIX w. na podstawie źródeł pisanych, ikonograficznych i statystycznych.

Komentarz

Zadanie sprawdza umiejętność pozyskiwania informacji z tekstu. Od rozwiązującego oczekuje się, że rozpozna wśród czterech propozycji wszystkie wyrażone w tekście przyczyny zwiększania się liczebności proletariatu. Prawidłowe odpowiedzi zawarte są we fragmentach: “drobny kapitał (...) nie wytrzymuje konkurencji z większymi kapitalistami” i “zręczność traci na wartości wobec nowych sposobów produkcji”. Natomiast ani zręczność pracowników, ani rosnąca specjalizacja rzemieślników nie zostały przedstawione w materiale jako przyczyny kształtowania się proletariatu. Warto jednak zauważyć, że w opinii autorów wysokie umiejętności rzemieślników nie miały znacznie dla zachowania ich pozycji społecznej w zmieniających się warunkach gospodarczych. Wskazanie błędnych odpowiedzi sugeruje, że uczniowie nie potrafią w analizowanym tekście poprawnie dostrzec związków przyczynowo-skutkowych.


Słowa kluczowe

tekst | XIX w.

Zadanie 2

Z których stanów wywodzili się proletariusze?

A. wyłącznie ze stanu chłopskiego

B. ze stanów szlacheckiego i chłopskiego

C. wyłącznie ze stanu mieszczańskiego

D. ze stanów mieszczańskiego i chłopskiego


Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

D

Wymaganie ogólne

2.1 Analiza i interpretacja historyczna. Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski.

Wymaganie szczegółowe

31.4 Rozwój cywilizacji przemysłowej. Uczeń opisuje zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIX w. na podstawie źródeł pisanych, ikonograficznych i statystycznych.

Komentarz

Drugie zadanie w wiązce wymaga od ucznia zastosowania do analizy tekstu wiedzy na temat podziałów społecznych wywodzących się z okresu średniowiecza. Autorzy tekstu wymieniając stany średnie, z których powstał proletariat, wspominają między innymi drobnych kupców, rzemieślników i chłopów. Uczeń musi rozstrzygnąć, do których stanów należy zaliczyć wymienione grupy. Wskazanie innej odpowiedzi niż poprawna świadczy o tym, że uczeń nie potrafi przyporządkować podanych w tekście określeń do średniowiecznych podziałów stanowych.

Słowa kluczowe

tekst | XIX w.

Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl