Wiązka zadań
Wchłanianie żelaza
Zadanie przeznaczone jest do szkoły ponadgimnazjalnej na poziom rozszerzony.
Zadanie
Hepcydyna jest hormonem regulującym wchłanianie żelaza z układu pokarmowego. Jej działanie polega na blokowaniu funkcji białka ferroportyny, które transportuje żelazo z komórek nabłonka jelita (enterocytów) do krwi. Organizm ludzki nie potrafi skutecznie wydalać żelaza. Jego nadmiar wchłonięty do krwi, jest odkładany w różnych narządach (np. w wątrobie), co powoduje objawy chorobowe.
Lokalizacja ferroportyny w komórkach nabłonka jelita oraz droga transportu żelaza do krwi.
Żródło: Rysunek własny
Które z poniższych wniosków można wyciągnąć na podstawie powyższych informacji?
| Wniosek | Można wyciągnąć? | |
| 1. | Hepcydyna transportuje żelazo ze światła jelita do wnętrza enterocytu. | `square` Tak / `square` Nie |
| 2. | Hepcydyna hamuje uwalnianie żelaza z wnętrza enterocytu do krwi. | `square` Tak / `square` Nie |
| 3. | Niedobór hepcydyny będzie powodował odkładanie się żelaza w wątrobie. | `square` Tak / `square` Nie |
Poprawna odpowiedź
1. – Nie
2. – Tak
3. – Tak
Wymaganie ogólne
102.1 Pogłębienie wiadomości dotyczących budowy i funkcjonowania organizmu ludzkiego. Uczeń objaśnia funkcjonowanie organizmu ludzkiego na różnych poziomach złożoności.
104 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odczytuje, selekcjonuje, porównuje i przetwarza informacje pozyskane z różnorodnych źródeł, w tym za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych.
105.1 Rozumowanie i argumentacja. Uczeń objaśnia i komentuje informacje.
Wymaganie szczegółowe
Komentarz
Główną umiejętnością sprawdzaną przez zadanie jest czytanie ze zrozumieniem choć istotna jest również umiejętności wnioskowania i analizy schematu. Uczeń musi przeanalizować informacje zawarte we wprowadzeniu, aby w dalszej kolejności ocenić, które z przedstawionych wniosków są uzasadnione.
We wstępie nie ma żadnej informacji mówiącej o tym, że sama hepcydyna transportuje żelazo.
Podana jest jedynie informacja, że jest ona regulatorem innego białka transportującego żelazo, czyli ferroportyny. Uczeń, udzielając w tym punkcie niepoprawnej odpowiedzi myli, zapewne na skutek nieuważnego odczytania tekstu, hepcydynę z ferroportyną.
W pierwszym zdaniu wprowadzenia podana jest informacja, że hepcydyna reguluje wchłanianie żelaza, w kolejnym, że hamuje aktywność ferroportyny, która jest właśnie transporterem działającym na granicy enterocyt-krew. Złożenie tych obu informacji pozwala na stwierdzenie, że wniosek 2 jest poprawny.
Ostatnie zdanie wprowadzenia mówi o tym, że nadmiar wchłoniętego żelaza może odkładać się w wątrobie. Jak już wspomniano, hepcydyna ogranicza proces wchłaniania. Można z tych informacji wyciągnąć wniosek, że niedobór hepcydyny będzie powodował nadmierne wchłanianie żelaza, co prowadzić będzie do jego odkładania w wątrobie. Wniosek 3 jest zatem w pełni uzasadniony.
Uczniowie popełniający błędy podczas rozwiązywania tego zadania najprawdopodobniej mają problemy z czytaniem ze zrozumieniem.
Zadanie nadaje się zarówno na sprawdzian jak i na zadanie domowe. Może być zastosowane, aby uzmysłowić uczniom, jak ważne jest czytanie ze zrozumieniem
Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
