Fizyka

Wiązka zadań

Lodówka

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Sprawdzian

Zadanie

Rodzice Janka planują zakup lodówki. Rozważają zakup lodówki klasy A za 800 zł zużywającej w ciągu roku 186 kWh energii lub klasy A++ za 1000 zł, zużywającej 146 kWh energii rocznie. Koszt jednej kilowatogodziny wynosi 0,5zł.

Po jakim czasie zwróci im się różnica cen lodówek, jeśli wybiorą lodówkę klasy A++.

`square` A. po około  roku

`square` B. po około 2 latach

`square` C. po około 5 latach

`square` D. po około 10 latach

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

D

Wymaganie ogólne

1 Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązania prostych zadań obliczeniowych.

Wymaganie szczegółowe

4.10. Elektryczność. Uczeń posługuje się pojęciem pracy i mocy prądu elektrycznego

Komentarz

Zadanie sprawdza umiejętność rozwiązywania prostych zadań tekstowych wymagających nieskomplikowanych obliczeń matematycznych.

Tematyką zadania jest prąd elektryczny. Jednak aby rozwiązać zadanie uczeń nie musi posiadać rozległej wiedzy na temat elektryczności. Wystarczy umiejętność wykonania dwóch działań matematycznych: odejmowania i mnożenia. Różnica w cenie dwóch lodówek wynosi 200 zł (1000 zł – 800 zł) a różnica w zużyciu energii elektrycznej 40 kWh (186 kWh – 146 kWh). Koszt 1 kWh wynosi 0,5 zł, czyli w ciągu roku zaoszczędzimy 20 zł (40 kWh x 0,5 zł/kWh). Zatem, aby koszt zakupu się zwrócił potrzebujemy 10 lat (200 zł : 20 zł/1rok). Dywagacje czy 200 zł wydane na zakup lodówki są równowarte 200 zł po 10 latach nie wchodzi w zakres niniejszego komentarza, chociaż z czysto praktycznej strony warto o tym porozmawiać z uczniami.

Jest rzeczą szokującą, że tego typu zadanie okazało się niezrozumiałe dla większości absolwentów gimnazjum, wśród których przeprowadzono badanie. Jego wyniki są bardzo niepokojące. Zaledwie 18% wszystkich badanych rozwiązało to zadanie poprawnie. Nasuwa się tylko jedno wytłumaczenie dla uzyskanego rezultatu: uczniowie zgadywali, nie potrafili wydedukować jakie obliczenia należało wykonać. Jednakże nie zgadywali całkiem losowo, bo wtedy wynik byłby wyższy (ok. 25%), ale kombinowali trochę ‘na chłopski rozum’, bazując na doświadczeniach z testami wyboru. Mianowicie, istnieje hipoteza (potwierdzona badaniami) że przy testach wyboru częściej wybierane są środkowe odpowiedzi a rzadziej skrajne. Widzimy tę prawidłowość w tym zadaniu. Dwie odpowiedzi środkowe B i C (niepoprawne) były najczęściej wybierane, po 28 - 33% każda. Dwie skrajne A i D po 18% każda. Odpowiedź D, poprawna, nie była pod żadnym względem preferowana przez gimnazjalistów.

Pozostaje zapytać dlaczego uczniowie zgadywali zamiast liczyć – liczby są okrągłe i obliczenia nie są trudne. Jedyne wyjaśnienie jest takie, że uczniowie nie wiedzieli jak to policzyć; dosłownie nie wiedzieli co zrobić z podanymi w zadaniu liczbami. Nawet jednostki energii elektrycznej i symbol waluty obok liczb nie zasugerowały im sposobu rozwiązania.

Zadanie bardziej niż na fizyce może być rozwiązywane na lekcjach matematyki i służyć do utrwalania umiejętności przekładania informacji tekstowej na język matematyki  . Dotyczy sytuacji z życia codziennego. Aż nadto dobrze znamy sytuacje, kiedy mamy ‘jedyną niepowtarzalną okazję’ kupić coś taniej i umiejętność szybkiego przeliczenia kosztów tej okazji pomoże nam spojrzeć na zakup bez emocji.


Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl