Wiązka zadań
Skok na główkę
Zadanie
Na schemacie przedstawiono ogólną budowę rdzenia kręgowego, wraz z miejscem jego przerwania, powstałym, gdy poszkodowany wykonał skok do wody na główkę, a woda okazała się na tyle płytka, że nastąpiło silne uderzenie głową o dno.
Źródło: http://www.chop.edu/healthinfo/acute-spinal-cord-injury.html
Na podstawie własnej wiedzy oraz przedstawionego rysunku oceń, które z poniższych stwierdzeń są prawdziwe?
| Stwierdzenie | Prawda czy fałsz? |
| 1. Poszkodowany po takim urazie nie będzie mógł poruszać nogami. | |
| 2. Uszkodzenie nastąpiło na poziomie odcinka szyjnego rdzenia kręgowego. | |
| 3. Zachowane nerwy obwodowe wystarczą, aby kontrolować ruchy kończyn. | |
| 4. Po takim uszkodzeniu rdzenia kręgowego porażony będzie zarówno ruch, jak i czucie w kończynach. |
Poprawna odpowiedź
1. Prawda., 2.Prawda., 3.Fałsz., 4. Prawda.
Wymaganie ogólne
4.1 Rozumowanie i argumentacja. Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
6.8.1. Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka. Układ nerwowy. Uczeń opisuje budowę i funkcje ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego.
Komentarz
Zadanie diagnozuje rozumienie znaczenia rdzenia kręgowego, mózgowia i nerwów obwodowych dla prawidłowego funkcjonowania mięśni szkieletowych. Dodatkowo sprawdza znajomość odcinków rdzenia i ich lokalizacji.
Uczeń powinien przeanalizować wstęp do zadania i rysunek, na którym zaznaczono miejsce przerwania rdzenia i wybrane nerwy obwodowe. Zauważy, że przerwanie rdzenia w odcinku szyjnym uniemożliwia przekaz informacji między kończynami górnymi i dolnymi a mózgowiem, gdzie znajdują się ośrodki ruchu i jego koordynacji. Zatem takie uszkodzenie uniemożliwi zarówno ruch, jak i odbieranie bodźców z tych części ciała.
Po takim ustaleniu łatwo ocenić prawdziwość zamieszczonych w tabeli stwierdzeń. Stwierdzenie 1 jest prawdziwe, ale okazało się, że 54% badanych uczniów klas III gimnazjów uznało, że po takim urazie człowiek będzie mógł poruszać nogami i uznało je za fałszywe. Taka ocena dziwi w kontekście oceny 3 i 4 stwierdzenia. 72% badanych uczniów, a więc większość, uznało, że niemożliwe jest kontrolowanie ruchów kończyn tylko przez nerwy obwodowe, uznając stwierdzenie 3 za fałszywe. 69% badanych uczniów potwierdziło, że w obu kończynach będzie porażony zarówno ruch, jak i odczuwanie bodźców, oceniając stwierdzenie 4 jako prawdziwe. Być może ta niekonsekwencja bierze się z niewystarczającej wiedzy na temat współdziałania nerwów i mięśni szkieletowych. W podstawie programowej dla gimnazjum nie ma bowiem zapisu o działaniu neuronu i synapsy nerwowo-mięśniowej.
Stwierdzenie 2 oceniło poprawnie jako prawdziwe 92% badanych uczniów, co może oznaczać, że mają oni zapamiętane wiadomości o odcinkach kręgosłupa i ich lokalizacji.
Całe zadanie prawidłowo rozwiązało 31% badanych.
Zadanie można wykorzystać na lekcji, włączając w nią aspekt wychowawczy, dotyczący zachowań ryzykownych nad wodą, które mogą skutkować dramatycznymi skutkami zdrowotnymi i życiowymi.
Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
