Biologia

Wiązka zadań

Dieta a nowotwory

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Sprawdzian

Zadanie

Podczas badań okresowych lekarz umieścił w dokumentacji pacjenta następujący wpis: „Mężczyzna lat 58, palący papierosy, posiłki: codziennie obiad zawierający smażone lub grillowane mięso, codziennie porcja świeżych warzyw i owoców, regularnie opala się na solarium”.

Które z poniżej wymienionych czynników sprzyjają rozwojowi choroby nowotworowej u tego pacjenta?

  Czynnik Czy sprzyja chorobie nowotworowej?
1. Sposób przygotowywania produktów mięsnych. `square` Tak / `square` Nie
2. Zawartość warzyw i owoców w diecie. `square` Tak / `square` Nie
3. Opalanie się na solarium. `square` Tak / `square` Nie
4. Palenie tytoniu. `square` Tak / `square` Nie
5. Wiek pacjenta. `square` Tak / `square` Nie


Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

1-T, 2-N, 3-T, 4-T, 5-T

Wymaganie ogólne

3.2 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne, liczbowe.
3.3 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń rozumie i interpretuje pojęcia biologiczne, zna podstawową terminologię biologiczną.

Wymaganie szczegółowe

7.4. Stan zdrowia i choroby. Uczeń przedstawia czynniki sprzyjające rozwojowi choroby nowotworowej (np. niewłaściwa dieta, tryb życia, substancje psychoaktywne, promieniowanie UV) oraz podaje przykłady takich chorób.

Komentarz

Zadanie wymaga od ucznia analizy tekstu źródłowego i porównania pozyskanych z niego danych z własną wiedzą dotyczącą przyczyn nowotworzenia.

Najłatwiejsze do interpretacji dla uczestniczących w badaniu uczniów III klas gimnazjum były dane dotyczące spożywania przez mężczyznę dużej ilości warzyw i owoców (co nie sprzyja powstawaniu nowotworów), opalania się w solarium i palenia papierosów (oba czynniki sprzyjają powstawaniu choroby nowotworowej). Odpowiednio 95%, 96% i 97% badanych uczniów poprawnie oceniło wpływ tych trzech czynników (Nie, Tak, Tak). Trudniejsza dla uczniów okazała się ocena sposobu przygotowywania mięsa – dużo mniejszy odsetek zdaje sobie sprawę, że smażenie lub grillowanie mięsa powoduje powstawanie produktów toksycznych z palonego tłuszczu. Jedynie 48% badanych uznało, że taki sposób obróbki mięsa jest niezdrowy i sprzyja zmianom nowotworowym.

Jeszcze mniejsza grupa badanych (38%) uznała, że wiek pacjenta sprzyja chorobie nowotworowej. Rzadko bowiem nauczyciele czy podręczniki szkolne podają wiek jako czynnik zwiększający ryzyko zachorowania na nowotwór, koncentrują się bowiem zazwyczaj na szkodliwych elementach diety i trybu życia.

Całość zadania rozwiązało poprawnie jedynie 16% badanych uczniów, okazało się zatem trudne.

Zadanie można wykorzystać na lekcji, zwracając uwagę uczniów na wiek, jako jeden z czynników sprzyjających rozwojowi raka.


Utwór powstał w ramach projektu "Badanie jakości i efektywności oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl