Nasycony roztwór nawozu sztucznego

Poprawna odpowiedź

I.
C.

Wymaganie ogólne

1.1 Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. Uczeń pozyskuje i przetwarza informacje z różnorodnych źródeł z wykorzystaniem technologii informacyjno – komunikacyjnych.
2.1 Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń opisuje właściwości substancji i wyjaśnia przebieg prostych procesów chemicznych;
2.2 Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń zna związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływ na środowisko naturalne;

Wymaganie szczegółowe

5.4 Woda i roztwory wodne. Uczeń opisuje różnice pomiędzy roztworem rozcieńczonym, stężonym, nasyconym i nienasyconym.
5.5 Woda i roztwory wodne. Uczeń odczytuje rozpuszczalność substancji z wykresu jej rozpuszczalności.

Komentarz

Roztworom wodnym poświecony jest cały punkt 5. treści nauczania (wymagań szczegółowych), jak również dwa (8 i 9) spośród 25 doświadczeń zalecanych do przeprowadzenia na III etapie edukacyjnym w nauczaniu chemii. Podpunkt 5.3 wymagań szczegółowych podstawy programowej przedmiotu chemia stwierdza, że uczeń planuje i wykonuje doświadczenia wykazujące wpływ różnych czynników na szybkość rozpuszczania substancji stałych w wodzie. W zadaniu problem przedstawiony został w nieco inny sposób – roztwór został już przygotowany, a teraz uczeń ma za zadanie zdecydować czy i w jaki sposób wpłyną na niego warunki zewnętrzne. Tak więc podstawowym zadaniem ucznia jest skojarzenie procesu wytrącania  się osadu  z roztworu  z warunkami w jakich znajduje się roztwór. Informację na temat zachowania się roztworu w warunkach innych niż początkowe uczniowie muszą odczytać z wykresu rozpuszczalności chlorku amonu (5.5). Zadaniem ucznia jest więc jego przeanalizowanie i stwierdzenie, że w temperaturze 40 °C rozpuszczalność tego związku wynosi około 45g na 100g wody a w temperaturze 20 °C już niecałe 40g. Trudnością dla ucznia może okazać się oszacowanie, jaka temperatura może panować w „zimnej piwnicy”. Z ogólnych informacji klimatycznych wiadomo jednak, że z pewnością poniżej 30 °C, kiedy osad NH₄Cl będzie się na pewno strącać. Dodatkowo uczeń musi zauważyć, że na efekt opisany w zadaniu nie ma wpływu proces parowania, a w szczególności światło słoneczne, czy jego brak, ponieważ naczynie, w którym znajduje się roztwór jest zamknięte. Umiejętność, którą sprawdza to zadanie jest złożona – uczeń nie tylko jest zmuszony do analizy wykresu, ale również do wyciągnięcia wniosku na jego podstawie, a następnie podania jego uzasadnienia.

Słowa kluczowe