Notatka z doświadczenia

Poprawna odpowiedź

C

Wymaganie ogólne

1.1 Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. Uczeń pozyskuje i przetwarza informacje z różnorodnych źródeł z wykorzystaniem technologii informacyjno – komunikacyjnych.

Wymaganie szczegółowe

3.2 Reakcje chemiczne. Uczeń opisuje, na czym polega reakcja syntezy, analizy i wymiany/ podaje przykłady różnych typów reakcji i zapisuje odpowiednie równania/ wskazuje substraty i produkty/ dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych/ obserwuje doświadczenia ilustrujące typy reakcji i formułuje wnioski.

Komentarz

Prezentowane zadanie mierzy umiejętność prostą – analizę tekstu (notatki sporządzonej przez ucznia). Wstępem do zadania jest krótka, ale jednocześnie bardzo dokładna notatka wykonana przez ucznia na podstawie pokazu przeprowadzonego przez nauczyciela. W notatce znajdują się wszelkie niezbędne informacje, dotyczące zarówno sprzętu laboratoryjnego (parowniczka), jak też postaci i barwy (niebieska zawiesina, czarny proszek, kropelki przezroczystej cieczy) wykorzystanych odczynników przed reakcją i po jej zakończeniu. Ponadto podano pełne nazwy oraz wzory sumaryczne wszystkich substancji.

W celu udzielenia prawidłowej odpowiedzi należało dokładnie prześledzić tekst, wyobrazić sobie sytuację, która miała miejsce w trakcie pokazu, a następnie podzielić reagenty na te, które ulegały przemianom oraz te, które powstały w wyniku tych przemian, a następnie określić je odpowiednio jako substraty i produkty reakcji. Oczywiście, aby  wykonać to zadanie, niezbędna była znajomość takich podstawowych pojęć jak „produkty” oraz „substraty” reakcji. Należy zaznaczyć, że w zadaniu nie wymagano od ucznia pisania równania reakcji, która zaszła w trakcie pokazu, ani wyrównywania jej współczynników.

 Jak odpowiadali uczniowie?

W tabeli przedstawiono rozkład procentowy odpowiedzi uczniów na pytanie postawione w poleceniu do zadania (prawidłową odpowiedź wytłuszczono).

Ze względu na konstrukcję zadania prawdopodobieństwo przypadkowego udzielenia prawidłowej odpowiedzi wynosiło 20%. Ogółem, poprawnej odpowiedzi udzieliło w tym zadaniu 49,1% rozwiązujących je uczniów, co oznacza, że tylko połowa uczniów biorących udział w badaniu potrafiła na podstawie dokładnego opisu eksperymentu zidentyfikować reagenty i podzielić je na substraty i produkty. Wybór nieprawidłowej odpowiedzi może w tym wypadku świadczyć o tym, że uczeń nie zna podstawowej nomenklatury chemicznej lub o tym, że nie potrafi się nią posługiwać.

Na wykresie zamieszczonym poniżej przedstawiono procent prawidłowych odpowiedzi udzielonych w tym zadaniu przez uczniów podzielonych na osiem równolicznych grup. Uczniowie z grupy pierwszej uzyskali najniższe średnie wyniki w całym teście, a z ósmej – najwyższe.

Dane źródłowe do przygotowania wykresu pochodzą z badania Pracowni Przedmiotów Przyrodniczych „Laboratorium myślenia”.

Wśród uczniów najsłabszych (którzy zdobyli najmniej punktów w całym teście) odsetek prawidłowych odpowiedzi wynosi 26%. Począwszy od pierwszej aż do ósmej grupy, rozwiązywalność tego zadania w każdej kolejnej grupie jest coraz wyższa i osiąga wartość 82% w grupie uczniów, którzy osiągnęli najlepsze wyniki w  całym badaniu, co oznacza, że zadanie dobrze różnicuje uczniów i jest w związku z tym użytecznym narzędziem diagnostycznym.

Słowa kluczowe