Lek na chorobę lokomocyjną

Poprawna odpowiedź

1 – Fałsz,

2 – Fałsz,

3 – Prawda

Wymaganie ogólne

3.2 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne, liczbowe.
5.1 Znajomość uwarunkowań zdrowia człowieka. Uczeń analizuje związek pomiędzy własnym postępowaniem a zachowaniem zdrowia (prawidłowa dieta, aktywność ruchowa, badania profilaktyczne).

Wymaganie szczegółowe

7.7. Stan zdrowia i choroby. Uczeń analizuje informacje dołączane do leków oraz wyjaśnia, dlaczego nie należy bez wyraźnej potrzeby przyjmować leków ogólnodostępnych oraz dlaczego antybiotyki i inne leki należy stosować zgodnie z zaleceniem lekarza (dawka, godziny przyjmowania leku i długość kuracji).

Komentarz

Zadanie sprawdza umiejętność analizy tekstu typowej ulotki załączanej do środków farmaceutycznych oraz odniesienia zawartych w niej informacji do sytuacji z życia codziennego. Udzielenie prawidłowej odpowiedzi wymaga od ucznia wyszukania w treści ulotki zapisów pozwalających na ocenę prawdziwości każdego ze zdań umieszczonych w tabeli. Analiza historyjki o panu Mariuszu jest natomiast przydatna jedynie do oceny pierwszego z nich.

Zadanie przetestowano na 165 uczniach klas III gimnazjum. Uczniowie, poza tym zadaniem, rozwiązywali pakiet 23 innych zadań. Na podstawie wyników z całego testu uczniów podzielono na 6 równolicznych grup (od najsłabszych do najlepszych). Zadanie, mimo długiej treści, okazało się łatwe. Aż 75% badanych udzieliło na nie poprawnej odpowiedzi, przy czym zadanie okazało się słabo różnicujące – odsetek błędów był bardzo podobny zarówno wśród przeciętnych, jak i bardzo dobrych uczniów. Jedynie grupa najsłabszych miała znacząco więcej odpowiedzi niepoprawnych.

Warto zauważyć, że część uczniów mogła udzielać odpowiedzi (poprawnych!), wykorzystując jedynie wiedzę ogólną, bez zapoznawania się z pełną treścią zadania. W szczególności tezę tę zdają się potwierdzać odpowiedzi dotyczące zdania 3, które poprawnie oceniło aż 98% badanych – wiedza, że nie należy łączyć leków z alkoholem, mimo iż nie dotyczy to wszystkich leków, jest wśród uczniów dość powszechna.

Podobnie sprawa wygląda ze zdaniem 2 (93% poprawnych odpowiedzi). Do prawidłowego rozwiązania wystarczy dostrzeżenie w treści ulotki informacji, że pod wpływem leku nie należy prowadzić pojazdów mechanicznych. Warto zauważyć, że także uczeń, który zapoznał się z treścią zadania jedynie pobieżnie, mógł ocenić, że zdanie 2 sugeruje prowadzenie samochodu po alkoholu. Dzięki temu sposobowi rozumowania uczniowie, którzy przeprowadzili niepełną analizę, mieli dużą szansę odpowiedzieć prawidłowo.

W zadaniu najtrudniejsze okazało się zdanie 1, lecz i tak zostało ono prawidłowo ocenione przez 79% uczniów. Jako jedyne zdanie w zadaniu wymagało wyciągnięcia z historyjki informacji. Informacją tą jest fakt, że pan Mariusz zażył maksymalną dawkę, więc nie powinien brać większej. Jednak i w tym wypadku prawdopodobne jest, że uczniowie mogą być uczuleni na frazę „wziąć większą dawkę leku” (w domyśle większą niż przepisana przez lekarza) i jedynie na tej podstawie odrzucić zdanie 1 jako błędne.

Duże możliwości udzielenia poprawnych odpowiedzi przy niepełnej analizie treści oraz fakt, że zadanie jest słabo różnicujące, sprawiają że nie jest to dobry materiał na sprawdzian. Może natomiast stanowić materiał do omówienia na lekcji, ilustrujący przykładową ulotkę i sposób odnajdywania w niej potrzebnych informacji.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

1 – Tak,

2 – Nie,

3 – Nie.

Wymaganie ogólne

5.1 Znajomość uwarunkowań zdrowia człowieka. Uczeń analizuje związek pomiędzy własnym postępowaniem a zachowaniem zdrowia (prawidłowa dieta, aktywność ruchowa, badania profilaktyczne).

Wymaganie szczegółowe

7.7. Stan zdrowia i choroby. Uczeń analizuje informacje dołączane do leków oraz wyjaśnia, dlaczego nie należy bez wyraźnej potrzeby przyjmować leków ogólnodostępnych oraz dlaczego antybiotyki i inne leki należy stosować zgodnie z zaleceniem lekarza (dawka, godziny przyjmowania leku i długość kuracji).

Komentarz

Zadanie bada umiejętność krytycznej oceny, czy przedstawione wnioski płynące z analizy tekstu są uprawnione. Aby udzielić prawidłowej odpowiedzi, uczeń musi znaleźć w treści ulotki fragment odnoszący się do konkretnego aspektu działania leku, zinterpretować go, a następnie dokonać oceny zasadności postawionego wniosku. Na uwagę zasługuje fakt, że zadanie dotyczy ulotki farmaceutycznej, czyli rodzaju tekstu, z którym każdy uczeń miewa kontakt w życiu codziennym.

Zadanie okazało się trudne. Zaledwie 39% spośród badanych 165 uczniów potrafiło prawidłowo ocenić wszystkie trzy wnioski. Najtrudniejszy do oceny okazał się wniosek 2, dla którego jedynie 57% badanych zaznaczyło prawidłową odpowiedź. Jest to wynik nieco tylko odbiegający do rozkładu losowego. Najprawdopodobniej uczniowie udzielający odpowiedzi niepoprawnej dostrzegli jedynie, że w ulotce podane jest inne dawkowanie dla dzieci i dorosłych, uznając to za dostateczną przesłankę do uznania wniosku za słuszny (choć oczywiście mechanizm działania leku pozostaje niezmienny bez względu na wiek osoby zażywającej go).

Wniosek 1 sprawił uczniom mniejszą trudność. Prawidłowo oceniło go 71% badanych. Do poprawnej oceny wystarczy dostrzeżenie, że lek wpływa na sprawność psychofizyczną lub że może powodować osłabienie mięśniowe jako skutek uboczny. Obie te informacje są w ulotce podane wprost. Udzielenie niepoprawnej odpowiedzi w tym punkcie może świadczyć o niezrozumieniu treści ulotki lub o zgadywaniu („strzelaniu”).

Ocena wniosku 3 okazała się zadaniem stosunkowo łatwym. Aż 79% badanych wybrało odpowiedź prawidłową. Dojście do niej wymaga od ucznia zauważenia, że w ulotce wśród skutków ubocznych pojawia się zarówno podwyższone, jak i obniżone ciśnienie. Oczywiście efekt opisany jako skutek uboczny (który może, lecz nie musi zaistnieć) nie może być oczekiwanym działaniem leczniczym.

Tematyka zadania dotyczy istotnych aspektów życia codziennego. Ważne jest, aby uczniowie potrafili ze zrozumieniem czytać treści załączane do lekarstw, prawidłowo interpretować zawarte w nich informacje oraz przewidywać możliwe konsekwencje zażycia leku. Zadanie polecane jest jako materiał do pracy na lekcji lub na sprawdzian.

Słowa kluczowe