Wiązka zadań
Haploidalne protisty
Zadanie
Niektóre gatunki z królestwa Protista rozmnażają się płciowo, przy czym większość swojego życia spędzają w postaci haploidalnej.
Kiedy następuje podział mejotyczny u tych organizmów?
`square` A. Tuż przed powstaniem gamet.
`square` B. Tuż po powstaniu gamet.
`square` C. Tuż przed połączeniem się gamet.
`square` D. Tuż po połączeniu się gamet.
Poprawna odpowiedź
D
Wymaganie ogólne
1.2 Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. Uczeń wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w wybranych organizmach i w środowisku.
3.3 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń rozumie i interpretuje pojęcia biologiczne, zna podstawową terminologię biologiczną.
Wymaganie szczegółowe
8.1. Genetyka. Uczeń przedstawia znaczenie biologiczne mitozy i mejozy, rozróżnia komórki haploidalne i diploidalne, opisuje budowę chromosomu (chromatydy, centromer), rozróżnia autosomy i chromosomy płci.
Komentarz
Zadanie sprawdza, czy uczeń zna znaczenie takich pojęć jak „haploidalność” i „podział mejotyczny” oraz czy potrafi tę wiedzę wykorzystać do opisu cyklu życiowego przedstawionych organizmów.
Podczas badania przeprowadzonego wśród absolwentów gimnazjum prawidłowej odpowiedzi udzieliło 28% badanych, co jest wynikiem tylko nieznacznie lepszym niż w przypadku, gdyby wszyscy uczniowie odpowiadali całkiem losowo. Oznacza to, że zadanie okazało się bardzo trudne. Dokładny rozkład odpowiedzi wyglądał następująco: A – 25%, B – 22%, C – 24%, D – 28%.
Aby udzielić prawidłowej odpowiedzi, uczeń musi wiedzieć, iż organizm w formie haploidalnej ma po jednej wersji każdego chromosomu. Oznacza to, iż w tej postaci nie może przeprowadzić mejozy, do której wymagane są chromosomy homologiczne. Jedynym sposobem na przeprowadzenie mejozy jest dla takiego organizmu połączenie dwóch komórek haploidalnych w jedną komórkę diploidalną. Komórkami takimi mogą być gamety. Po zapłodnieniu może dojść do natychmiastowej mejozy, która zaowocuje powstaniem czterech odmiennych genetycznie organizmów haploidalnych.
Spośród proponowanych odpowiedzi A możemy wykluczyć, ponieważ, jak zostało wyjaśnione wcześniej, organizm haploidalny nie jest zdolny do mejozy. Z dokładnie tego samego powodu można wykluczyć odpowiedzi B oraz C – gamety w przypadku organizmu haploidalnego mają identyczny materiał genetyczny, nieposiadający chromosomów homologicznych.
Odpowiedź D jest odpowiedzią poprawną. Po połączeniu gamet powstaje komórka posiadająca dwa zestawy chromosomów, po jednym od każdego z rodziców. Może wówczas dojść do mejozy, w wyniku której powstaną cztery komórki haploidalne, dające początek nowym organizmom.
Zadanie, ze względu na wysoki poziom trudności, raczej nie nadaje się na typowy sprawdzian. Najprawdopodobniej najlepiej sprawdzi się podczas pracy na lekcji poświęconej mitozie i mejozie lub procesom płciowym.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
