Układy baryczne

Poprawna odpowiedź

1. - B,

2. - I.

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
2.1 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń posługuje się podstawowym słownictwem geograficznym w toku opisywania oraz wyjaśniania zjawisk i procesów zachodzących w środowisku geograficznym.
2.2 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń identyfikuje związki i zależności w środowisku przyrodniczym, gospodarce i życiu społecznym w różnych skalach przestrzennych (lokalnej, regionalnej, krajowej, globalnej)

Wymaganie szczegółowe

1.2. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych.
4.4. Położenie i środowisko przyrodnicze Polski. Uczeń podaje główne cechy klimatu Polski.

Komentarz

Zadanie sprawdza umiejętność odczytywania informacji z materiału graficznego.

Na początku uczeń musiał przeanalizować układ izobar na dwóch rysunkach, a następnie ocenić, który z nich przedstawia wyż baryczny. W drugiej części zdania uczeń musiał uzasadnić wybór rysunku, wskazując charakterystyczny dla wyżu układ izobar, których wartość rośnie do środka obszaru. Pomocne dla ucznia w rozwiązaniu może być przeczytanie całości zadania, ponieważ druga część zadania pozwala zweryfikować wybór dokonany w pierwszej części. W podstawie programowej nie ma bezpośredniego odniesienia do znajomości układów barycznych, jednak zgodnie z punktem 4.4 uczeń powinien wyjaśnić mechanizm powstawania wiatrów lokalnych – bryzy i halnego, do czego niezbędna jest znajomość pojęć wyżu i niżu barycznego.

Zadanie odwołuje się do prostej umiejętności odczytania wartości izobar oraz do wiedzy ucznia na temat definiowania i graficznego przedstawiania ośrodków barycznych.

Zadanie przetestowano na grupie 165 uczniów. Prawidłowego wyboru w pierwszej części zadania dokonało 75,8% uczniów, co może świadczyć o małym stopniu trudności. W drugiej części zadania poprawną odpowiedź wskazało 67,9%. Zbliżona wartość poprawnych odpowiedzi w obu częściach zadania oraz wysoka rozwiązywalność całego zadania (59,4%) może świadczyć o tym, że uczniowie rzadko dokonywali przypadkowego wyboru w części pierwszej. Poprawne rozwiązanie zadania było na pewno znacznie łatwiejsze dla tych uczniów, którzy wcześniej spotkali się z takim oznaczaniem układów barycznych. Jednak nawet uczniowie pierwszy raz widzący rysunki przedstawiające wyż i niż mogli – na zasadzie analogii do wcześniej widzianych map poziomicowych – wybrać prawidłową odpowiedź. Potrzebna była do tego wiedza, czym jest wyż, oraz przeczytanie ze zrozumieniem wstępu do zadania. Zadanie, proste w swej konstrukcji, należało do łatwych i nie sprawdzało umiejętności złożonych. Podczas pracy z tego rodzaju zadaniami warto na wstępie odwołać się do codziennych doświadczeń ucznia, np. oglądanej w telewizji prognozy pogody, gdzie określenia układów barycznych często się pojawiają.

Słowa kluczowe