Piętra roślinności w Alpach

Poprawna odpowiedź

1 - A

2 - A

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
2.1 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń posługuje się podstawowym słownictwem geograficznym w toku opisywania oraz wyjaśniania zjawisk i procesów zachodzących w środowisku geograficznym.

Wymaganie szczegółowe

3.4. Wybrane zagadnienia geografii fizycznej. Uczeń podaje na podstawie map tematycznych zależności między strefami oświetlenia Ziemi a strefami klimatycznymi oraz wykazuje wpływ klimatu na zróżnicowanie roślinności i gleb na Ziemi.
9.8. Europa. Relacje przyroda – człowiek – gospodarka. Uczeń wykazuje wpływ gór na cechy środowiska przyrodniczego oraz gospodarkę krajów alpejskich.

Komentarz

Zadanie w atrakcyjnej formie sprawdza złożoną umiejętność – określenie wpływu warunków klimatycznych na charakter szaty roślinnej w górach.

Aby wskazać poprawną odpowiedź, uczeń powinien dokładnie przeanalizować sytuację przedstawioną na zdjęciu. Punkt I znajduje się na jednym ze zboczy doliny. Zlokalizowany jest na ścianie skalnej, gdzie nie ma roślinności. Na tej samej wysokości, po przeciwnej stronie doliny na zdjęciu widać roślinność (las lub zarośla kosodrzewiny). To jest główna różnica między tymi dwoma stokami. Na tej podstawie uczeń musi określić, czy oznaczony stok jest północny, czy południowy. Wiadomo z treści zadania, że fotografia przedstawia dolinę alpejską, a więc góry europejskie, położone na półkuli północnej. Uczeń powinien przypomnieć sobie, które stoki na półkuli północnej są lepiej oświetlone przez słońce. Na półkuli północnej (poza strefą międzyzwrotnikową) widziane jest ono po południowej stronie nieba, więc lepiej oświetlone są stoki południowe, wystawione ku słońcu, natomiast stoki północne otrzymują mniej promieni słonecznych. Od ekspozycji stoku zależy przebieg granic naturalnych pięter roślinnych – na stokach cieplejszych (mocniej nasłonecznionych) przebiegają ona wyżej, na stokach chłodniejszych (słabiej nasłonecznionych) niżej, co jest treścią drugiej części zadania.

Poprawnie zdanie powinno brzmieć: „Punkt I znajduje się na stoku północnym, ponieważ w Alpach na stokach o takiej ekspozycji granice naturalnych pięter roślinnych znajdują się niżej niż na stoku po przeciwnej stronie doliny.”

Prawidłowej odpowiedzi w pierwszej części zadania udzieliło 45,7% uczniów III klasy gimnazjum z grupy 118 piszących test. Wszystkich uczniów biorących udział w badaniu podzielono w zależności od uzyskanego w całym teście wyniku na sześć grup o porównywalnej liczebności. Najlepiej na tę część pytania odpowiadali uczniowie z najlepszymi wynikami uzyskanymi z całego testu, najsłabiej z najniższymi.

W drugiej części zadania prawidłową odpowiedź wskazało 72,0% uczniów. Taka rozbieżność wyników między częścią pierwsza i drugą może świadczyć o przypadkowości dokonywanych wyborów albo o braku wiedzy, która przy rozwiązywaniu tego zadania była potrzebna. Pewne znaczenie może mieć również brak nawyku, lub przekonania o zasadności stosowania wiedzy pozaszkolnej (potocznej) w sytuacjach szkolnych.

Całe zadanie poprawnie rozwiązało 31,4% biorących udział w badaniu, a 3,4% piszących test w ogóle nie podjęło próby jego rozwiązania.

Słowa kluczowe