Wiązka zadań
Robaki w uszach
Zadanie
Earworm, czyli „robak w uszach”, to przypadłość polegająca na obsesyjnym powtarzaniu w głowie fragmentu piosenki lub innej muzyki. Badania wykazały, że dolegliwości tej doświadcza 98% ludzi, choć nie u wszystkich występuje ona w podobnym nasileniu. Z równą częstością dotyka mężczyzn jak i kobiety, ale u kobiet trwa zwykle dłużej i jest przez nie odbierana jako bardziej uciążliwa. Najlepszym sposobem na pozbycie się „robaka” jest wysiłek intelektualny – czytanie książki, rozwiązywanie krzyżówki albo podjęcie innego zadania angażującego tzw. pamięć roboczą. „Robaki w uszach” występują często u ludzi z nerwicą natręctw, czyli zaburzeniem psychicznym charakteryzującym się występowaniem u chorego natrętnych myśli lub zachowań przymusowych.
Określ, czy stwierdzenia podane w tabeli są prawdziwe.
| Stwierdzenie | Czy jest prawdziwe? | |
| 1. | „Robak w uszach” to choroba psychiczna. | `square` Tak / `square` Nie |
| 2. | „Robak w uszach” jest objawem nerwicy natręctw | `square` Tak / `square` Nie |
| 3. | „Robak w uszach” to dolegliwość typowo kobieca | `square` Tak / `square` Nie |
| 4. | „Robaki w uszach” to uzależnienie od muzyki | `square` Tak / `square` Nie |
Poprawna odpowiedź
1 – Nie
2 – Nie
3 – Nie
4 – Nie
Wymaganie ogólne
3.2 Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odczytuje, analizuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne, liczbowe.
4.1 Rozumowanie i argumentacja. Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski.
Wymaganie szczegółowe
Komentarz
Głównymi umiejętnościami sprawdzanymi przez zadanie jest analiza tekstu i czytanie ze zrozumieniem. Aby udzielić poprawnej odpowiedzi, uczeń nie musi posiadać żadnej szczególnej wiedzy – do rozwiązania w zupełności wystarczą informacje podane we wstępie.
Zaznaczmy na wstępie, że wszystkie podane stwierdzenia są nieprawdziwe. Można przypuszczać, że udzielenie takiej odpowiedzi może wywołać pewien niepokój niektórych uczniów, oczekujących, że zgodnie z częstą praktyką przynajmniej jedna odpowiedź będzie poprawna. Być może jest to jeden z powodów, dla których zadanie w badaniu pilotażowym przeprowadzonym wśród absolwentów gimnazjum okazało się ekstremalnie trudne. Jedynie 2,5% badanych oceniło prawidłowo wszystkie 4 stwierdzenia, podczas gdy w populacji odpowiadającej losowo należałoby oczekiwać 6,25% odpowiedzi poprawnych.
Stwierdzenie 1 (48% poprawnych odpowiedzi) nie jest poprawne. Earworm nie jest chorobą psychiczną (zaburzeniem psychicznym), choć akurat ta informacja nie jest podana w tekście wprost. Natomiast przesłanką za falsyfikacją stwierdzenia 1 jest informacja, że earworm występuje u 98% ludzi. Kolejnym argumentem jest fakt, że przypadłości tej można się łatwo pozbyć, zajmując czymś umysł.
Stwierdzenie 2 (27% odpowiedzi poprawnych) jest łatwe do odrzucenia. W tekście wprost podana jest informacja, że earworm często występuje u ludzi z nerwicą natręctw, lecz nie ma wzmianki o tym, by to był objaw tego zaburzenia. Należy raczej wyciągnąć wniosek, że w osoby z nerwicą natręctw są bardziej podatne na „robaki w uszach”. Ponadto, gdyby przyjąć, że to objaw, należałoby wnioskować, że 98% ludzkiej populacji cierpi na nerwicę natręctw.
Tekst wprowadzenia podaje informację, że earworm występuje u kobiet i mężczyzn równie często (choć u kobiet zwykle trwa dłużej). Stwierdzenie 3 (71% odpowiedzi poprawnych) nie może być zatem prawdziwe. Podczas gdy nieprawidłowe odpowiedzi w wyżej omówionych punktach mogą wynikać z nieprzeprowadzenia dostatecznie zaawansowanego rozumowania, to w przypadku stwierdzenia 3 jedynym wyjaśnieniem może być nieuważne przeczytanie tekstu i „strzelanie”.
Stwierdzenie 4 (49% odpowiedzi poprawnych) nie może być poprawne. Nie ma w tekście żadnych przesłanek mówiących o związku earworm z jakimkolwiek uzależnieniem. Niewykluczone, że niektórym uczniom stałe powtarzanie w głowie fragmentu muzycznego błędnie kojarzy się z uzależnieniem od muzyki.
Zadanie ze względu na ekstremalną trudność nie ma zastosowania na sprawdzianach. Jego użycie ma znikomą wartość diagnostyczną. Jednak z pewnością nadaje się jako materiał do wspólnej pracy na lekcji.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
