Wielkość polskich gospodarstw

Poprawna odpowiedź

1. – Tak,

2. – Tak,

3. – Nie.

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
3.1 Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. Uczeń wykorzystuje wiedzę i umiejętności geograficzne w celu lepszego rozumienia współczesnego świata i swojego w nim miejsca.

Wymaganie szczegółowe

1.2. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych.
1.8. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych.
6.1. Wybrane zagadnienia geografii gospodarczej Polski. Uczeń wyróżnia główne cechy struktury użytkowania ziemi, wielkości i własności gospodarstw rolnych, zasiewów i hodowli w Polsce na podstawie analizy map, wykresów, danych liczbowych.

Komentarz

Zadania z tak sformułowanym poleceniem rzadko występują w podręcznikach czy zeszytach ćwiczeń. Mimo że treść zadania nie jest zbyt nowatorska, to jednak ukierunkowanie polecenia na ocenę możliwości pozyskania informacji z mapy jest ujęciem oryginalnym i cennym z punktu widzenia dydaktyki szkolnej. Zadanie sprawdza umiejętność korzystania z mapy w zakresie analizy i interpretacji jej treści.

Aby rozwiązać zadanie, uczeń musi odczytać informacje z mapy, a w zasadzie wystarczy, jeśli sprawdzi, czy wymagane dane można z zamieszczonej mapy uzyskać. Uczeń nie tylko musi stwierdzić, czy jest możliwe odczytanie informacji z kartodiagramu, ale powinien również określić prawdziwość stwierdzenia. Wymagana jest także podstawowa wiedza o kierunkach geograficznych. Aby ocenić dane stwierdzenie, uczeń musi zlokalizować  wymieniony w nim region na mapie.

Kolejną istotną sprawą jest uświadomienie sobie przez ucznia, że dane prezentowane na mapie odnoszą się do wszystkich gospodarstw i że są to wartości nie tylko procentowe, ale również uśrednione. W dwóch pierwszych częściach zadania sformułowania odnoszą się do ogółu gospodarstw i znajdują potwierdzenie w treści kartodiagramów z wymienionych regionów. Uczniowie radzili sobie jednak z tym zadaniem w różnym stopniu. W pierwszej części poprawnych odpowiedzi udzieliło 57,6%, a w drugiej 66,1% uczniów. Badanych było 165 uczniów gimnazjum. Dokładna analiza wyników badania pozwala przypuszczać, że pierwsze stwierdzenie częściej było oceniane przez uczniów w sposób przypadkowy. Jedynie ci uczniowie, którzy poradzili sobie najlepiej w całym teście, dokonywali bardziej przemyślanych wyborów (76,2% uczniów wybrało poprawnie).

W trzeciej części zadania stwierdzenie odnosi się do jednostkowego przykładu – największego gospodarstwa Polski. Stwierdzenie to jest prawdziwe, ponieważ największe gospodarstwo indywidualne w Polsce położone jest w województwie warmińsko-mazurskim w miejscowości Bartoszyce i liczy sobie ok. 12 tys. ha, czyli tyle, co kilka tysięcy przeciętnych gospodarstw z województwa podkarpackiego łącznie. Tej informacji uczeń jednak nie może odczytać z kartodiagramu. Pokazuje on jedynie, że największy udział kategorii gospodarstw powyżej 15 ha występuje właśnie w województwie warmińsko-mazurskim, więc uczniowie mogli właśnie tym się zasugerować przy wyborze odpowiedzi. Wyniki zdają się potwierdzać te przypuszczenia. Aż 82,4% uczniów wybrało niewłaściwą odpowiedź, stwierdzając że potrafią odczytać z kartodiagramu niezbędną informację. To właśnie trzecie stwierdzenie sprawiło, że całe zadanie okazało się bardzo trudne. Zaledwie 12,1% uczniów trzykrotnie udzieliło prawidłowych odpowiedzi. Warto podczas prezentacji tego zadania na lekcji zwrócić uwagę uczniów na specyfikę kartograficznych metod prezentacji danych na mapie.

Słowa kluczowe