Rewa Mew

Poprawna odpowiedź

1.A; 2.C.

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
3.2 Stosowanie wiedzy i umiejętności geograficznych w praktyce. Uczeń stosuje wiadomości i umiejętności geograficzne w życiu codziennym, m.in. w racjonalnym wykorzystaniu zasobów środowiska.

Wymaganie szczegółowe

1.8. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych.

Komentarz

Zadania sprawdza u ucznia umiejętność odczytywania i interpretacji informacji przedstawionych na mapie. Zadanie poprzez odwołanie do wydarzenia sportowego może być interesujące dla uczniów. Poprzez odniesienie do rzeczywistej sytuacji i wykorzystanie mapy w terenie ma również charakter praktyczny.

Zadaniem ucznia jest wskazanie miejsca na mapie, do którego pasuje opis fragmentu wyścigu Marsz Śledzia. Aby poprawnie rozwiązać zadanie uczeń powinien przeanalizować legendę mapy oraz rozpoznać obszary wodne i lądowe na mapie. Cała trasa wyścigu wiedzie przez płytkie obszary wodne, gdzie głębokości nie przekraczają 2 m (obecnie przez większą długość mielizny głębokość nie przekracza 1 m). Zawodnicy musza więc zazwyczaj brodzić w tej wodzie. Oba punkty zadania zwracają uwagę na wyjątkowe miejsca na trasie: bardzo głębokie lub wynurzone na powierzchnię.

W pierwszym punkcie została podana informacja dotycząca przepłynięcia, przy użyciu lin, fragmentu trasy. Jedynie w jednym miejscu (A)  na mapie widać większe głębokości (widać że są to obszary poniżej 4 m p.p.m.) – Wpław trzeba pokonać jedynie sztuczny przekop. W tym miejscu zawodnicy muszą płynąć, trzymając się lin rzuconych za kutrami rybackimi. W pozostałych miejscach (B i C) głębokości nie przekraczają 2 m i zawodnicy mogą poruszać się tam, brodząc. Prawidłowe wskazanie to A. Takiego zdania było 60,6% spośród badanych uczniów 3 klasy gimnazjum.

W drugim punkcie pojawia się informacja, że zawodnicy początkowo brodzą w płytkiej wodzie, następnie wędrują wąskim pasem suchego piasku. Po analizie legendy mapy uczeń zauważy kategorię piaski morskie i wydmowe. Jest to jedyna forma nie znajdująca się pod wodą i występuje w jednym miejscu na mapie, w punkcie C.  Jest to poprawna odpowiedź, którą wybrało 44,6% badanych uczniów.

Całe zadanie okazało się trudne. Poprawnie rozwiązało je 32,7% badanych uczniów. Interesująca forma zadania oraz konieczność analizy mapy predysponuje to zadanie do pracy z uczniami na lekcji.

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

B

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
2.1 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń posługuje się podstawowym słownictwem geograficznym w toku opisywania oraz wyjaśniania zjawisk i procesów zachodzących w środowisku geograficznym.

Wymaganie szczegółowe

1.8. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych.
3.6. Wybrane zagadnienia geografii fizycznej. Uczeń posługuje się ze zrozumieniem pojęciem wietrzenia i erozji.

Komentarz

Zadanie sprawdza u ucznia umiejętność identyfikowania zjawisk i procesów zachodzących w środowisku przyrodniczym. Zadaniem ucznia jest rozpoznanie formy nazwanej Rewą Mew i określenie procesu, który doprowadził do jej powstania, a następnie wskazanie spośród podanych form, tej która również powstaje w trakcie podobnego procesu.  Bezpośrednią wskazówką dla ucznia jest fragment tekstu wprowadzającego: Wał ten powstał na skutek osadzania się na dnie materiału niesionego z prądami wodnymi. Jest więc to forma akumulacyjna utworzona w wyniku działalności prądów morskich.  Dla potrzeb zadania wystarczy, że uczeń określi ten proces jako akumulację. Następnie uczeń musi wskazać, która z podanych form również powstała w wyniku akumulacji. Spośród wymienionych jedynie „płaskie przestrzenie w delcie rzecznej” (B) są formami akumulacyjnymi, powstającymi w wyniku budującej działalności czynników zewnętrznych (rzeka w delcie osadza swoje nanosy). Pozostałe to formy erozyjne, powstające w wyniku niszczącej działalności czynników zewnętrznych.  Zbocze nadmorskiego klifu (A) to efekt działalności fal morskich (abrazja). Skarpa w zakolu rzeki (C) powstała na skutej działalności erozyjnej rzeki (erozja boczna). Ostatni wiersz - Głęboka dolina górskiej rzeki, to również efekt działalności erozyjnej rzeki, tym razem wgłębnej. Pewną trudnością może być powiązanie akumulacji morskiej z innym rodzajem akumulacji (rzecznej). Możliwe, że niektórzy uczniowie będą łączyć procesy związane z Rewą Mew z procesami abrazyjnymi tworzącymi  wybrzeże klifowe (A).

Słowa kluczowe

Poprawna odpowiedź

1.Nie., 2. Tak., 3. Nie.

Wymaganie ogólne

1.2 Korzystanie z różnych źródeł informacji geograficznej. Uczeń potrafi korzystać z planów, map, fotografii, rysunków, wykresów i danych statystycznych i tekstów źródłowych oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu gromadzenia, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych.
2.1 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń posługuje się podstawowym słownictwem geograficznym w toku opisywania oraz wyjaśniania zjawisk i procesów zachodzących w środowisku geograficznym.

Wymaganie szczegółowe

1.8. Mapa – umiejętności czytania, interpretacji i posługiwania się mapą. Uczeń analizuje i interpretuje treści map ogólnogeograficznych, tematycznych, turystycznych.
3.6. Wybrane zagadnienia geografii fizycznej. Uczeń posługuje się ze zrozumieniem pojęciem wietrzenia i erozji.

Komentarz

Zadanie, podobnie jak poprzednie z wiązki, sprawdza u ucznia umiejętność identyfikowania zjawisk i procesów zachodzących w środowisku przyrodniczym. Zadaniem ucznia jest ocena, czy wymienione cechy (zjawiska) są wspólne dla dwóch form: Mierzei Wiślanej i Rewy Mew. Uczeń jednak powinien na wstępie stwierdzić, jak bardzo podobne są do siebie obie formy. Z mapy może odczytać, że Mierzeja Helska to ląd stały, natomiast Rewa Mew jest formą w większości zanurzoną pod wodą.

W pierwszym punkcie zadaniem ucznia jest stwierdzenie, czy za powstanie obu form odpowiadają te same prądy morskie, a dokładniej czy mają ten sam kierunek. Uczeń nie musi nawet wiedzieć, czy prąd morski jest przyczyną powstawania tych form, ponieważ to stwierdzenie pojawia się już w zadaniu. Z mapy można odczytać, że w pobliżu Mierzei Helskiej płynie prąd morski oznaczony w północno-wschodnim rogu mapy mający przebieg równoleżnikowy i zwrot wschodni. U wschodniego krańca Rewy Mew, można zauważyć prąd morski o południkowym przebiegu i zwrocie północnym. Są to więc różne prądy i płyną w różnych kierunkach. Nie jest to więc cecha wspólna dla obu prezentowanych form. Takiego zdania było 54,9% spośród badanych uczniów 3 klasy gimnazjum.

W drugim punkcie zadaniem ucznia jest porównanie budowy geologicznej obu form. Uczeń może z tekstu odczytać bezpośrednią informację dotyczącą budowy Rewy Mew: Poruszają się Rewą Mew - piaszczystym wałem. Również jedna z kategorii w legendzie mapy potwierdza informację, że wał zbudowany jest z piasku (piaski morskie i wydmowe). Uczeń powinien wiedzieć, że piasek to też skała. W odniesieniu do Mierzei Helskiej w tekście zadania i we wstępie do wiązki brakuje informacji na temat budulca tej formy. Jest natomiast informacja zawarta na mapie. Niemal cała powierzchnia Mierzei Helskiej pokryta jest piaskami morskimi i wydmowymi.  Obie formy zbudowane są zatem z tego samego materiału. Podobnego zdania było 55,4% badanych uczniów.

W trzecim punkcie zadania uczeń ma porównać warunki dla powstawania osiedli na obu formach morfologicznych. Określenie warunków do zamieszkania człowieka jest proste – wystarczy zauważyć, że Mierzeja Helska to stały ląd, a Rewa Mew to płycizna, obszar wodny. Dużo łatwiej człowiekowi budować dom na lądzie stałym. Na obszarach płytkich zbiorników wodnych potrzeba dodatkowych wysiłków (budownictwo na palach, utrwalanie piasków), aby mógł powstać dom. Nie są to zatem takie same warunki i nie jest to wspólna cecha obu form terenu. Tak oceniło ten punkt 63,6% badanych uczniów.

Całe zadanie okazało się trudne dla uczniów. Poprawnie rozwiązało je jedynie 23,6% badanych.

Słowa kluczowe