Wiązka zadań
Malaria - mapy
Zadanie
Do rozprzestrzeniania się malarii dochodzi przede wszystkim w rejonach, gdzie występują warunki korzystne dla rozwoju komarów z rodzaju Anopheles, tj. średnia wilgotność powietrza powyżej 60% i temperatura w granicach 16–33°C. Kiedy temperatura powietrza spada poniżej 10°C, larwy komarów nie rozwijają się, a przy temperaturze 10–16°C rozwijają się wolniej i wykazują mniejszą żywotność. Ze względu na niższą temperaturę i wilgotność powietrza do zakażeń malarią rzadko dochodzi na wysokościach powyżej 2000–2500 m n.p.m.
Źródło: opracowanie własne D.Marszał
Która z map przedstawia występowanie malarii na świecie?
A.
B.
C.
D.
Poprawna odpowiedź
C.
Wymaganie ogólne
2.2 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń identyfikuje związki i zależności w środowisku przyrodniczym, gospodarce i życiu społecznym w różnych skalach przestrzennych (lokalnej, regionalnej, krajowej, globalnej)
2.3 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń rozumie wzajemne relacje przyroda-człowiek.
2.4 Identyfikowanie związków i zależności oraz wyjaśnianie zjawisk i procesów. Uczeń wyjaśnia zróżnicowanie przestrzenne warunków środowiska przyrodniczego oraz działalności człowieka na Ziemi.
Wymaganie szczegółowe
3.1. Wybrane zagadnienia geografii fizycznej. Uczeń charakteryzuje wpływ głównych czynników klimatotwórczych na klimat.
Komentarz
Zadanie sprawdza umiejętność korzystania z mapy. Nie jest to jednak prosta umiejętność polegająca na przykład na wskazywaniu obiektów. Do rozwiązania zadania uczeń powinien przeanalizować informację o warunkach koniecznych do rozmnażania komarów roznoszących malarię, a następnie wskazać na mapie konturowej regiony o wymienionych w treści cechach: określonych temperaturach powietrza, wilgotności i ukształtowaniu terenu. Inaczej ujmując, uczeń powinien wskazać regiony o określonych warunkach klimatycznych na świecie. Warunki sprzyjające rozwojowi komarów panują w klimacie równikowym, w rejonach położonych do 2000 m n.p.m., czyli przeważnie na nizinach.
Mapa przedstawiająca występowanie komarów została oznaczona literą C – jest to poprawna odpowiedź. Wybrało ją niemal 63% uczniów klas… rozwiązujących zadanie.
Mapę oznaczoną literą A wybrało mniej niż 10% badanych. Uczniowie ci zapewne zasugerowali się nadmorskim położeniem, które powinno być nizinne, a powietrze – powinno być wilgotne. Jednak osoba, która nawet dość pobieżnie zna mapę świata, bez problemu znajdzie zaprzeczenie dla tego toku myślenia, sprawdzając choćby występowanie gór na europejskich półwyspach Iberyjskim czy Apenińskim. Również w Ameryce mamy wielkie pasma górskie ciągnące się wzdłuż wybrzeży – Andy i Kordyliery. Wysoką wilgotność powietrza wyklucza zaznaczenie Półwyspu Arabskiego, jako potencjalnego miejsca występowania komarów.
Błędna odpowiedź B wskazuje, ze uczniowie potrafią wskazać pas, w którym panuje klimat równikowy wilgotny. Charakterystyczne dla niego temperatury powietrza są wyższe, niż podane w treści zadania możliwe dla rozmnażania komarów – od 10 do 33oC. Druga informacja wykluczająca tę odpowiedź to przebieg łańcucha andyjskiego w Ameryce Południowej. Tę odpowiedź wybrało około 15% uczniów.
Ostatnia mapa, wybrana przez nieco ponad 11% badanych uczniów, stanowi błędną odpowiedź, ponieważ zaznaczono na niej chłodniejsze strefy klimatyczne, a równikową pominięto. Zaznaczenie zawiera nawet strefę krajobrazową stepów, w której ujemne temperatury zimą wykluczają występowanie opisanego gatunku komara.
Zadanie rozwiązało poprawnie prawie 63% badanych. Prawdopodobnie ci uczniowie potrafią wskazać przebieg wielkich łańcuchów górskich na świecie oraz potrafią wskazać regiony, w których panuje klimat równikowy. Potrafią też uogólniać pewne informacje i nie zagubić się w szczegółach. To ważna umiejętność – nie tylko geograficzna.
Zadanie ma jeszcze jeden atut – ma bardzo prostą, przyjazną konstrukcję i interesujący wstęp.
Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.
"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl
