Historia ukryta w nazwach ulic (na przykładzie Łęczycy)

• materiały źródłowe: opracowania dotyczące miasta, informacje na stronie internetowej miasta, plan miasta, wykaz ulic nazwanych nazwiskami historycznych postaci lub wydarzeń
• jeśli zajęcia nie odbywają się w pracowni komputerowej należy zapewnić uczniom możliwość korzystania z laptopów z dostępem do Internetu,
• projektor, rzutnik
• karton szarego papieru z konturowym planem miasta
• samoprzylepne karteczki
• duży arkusz szarego papieru z narysowanym konturowym planem miasta

Celem praktyki jest wykształcenie umiejętności sytuowania postaci i wydarzeń z nimi związanych w czasie. Uczeń ustala związki omawianych postaci z historią regionu, a także zbiera informacje o rozmaitych formach upamiętniania postaci i wydarzeń historii lokalnej. Istotnym elementem jest też kształcenie narracji historycznej poprzez prezentowanie przez uczniów wyników swojej pracy.

Nauczyciel rozpoczyna lekcję od krótkiego przedstawienia najważniejszych informacji o mieście (położenie, liczba ludności, historia).  Uczniowie na samoprzylepnych karteczkach zapisują znane sobie informacje o mieście i przyklejają je na konturowym planie miasta wykonanym na szarym papierze. Jeden z uczniów omawia krótko powstały „plan miasta”.

Następnie uczniowie znajdują w Internecie plan miasta (np. na serwisie Google Maps). Tę samą czynność może wykonać nauczyciel wykorzystując rzutnik. Uczniowie znajdują na planie  miejsce, w którym mieszkają i przygotowują samodzielnie wykaz ulic (najlepiej ze swojej najbliższej okolicy), których nazwy nawiązują do postaci lub wydarzeń poznawanych przez trzy lata na lekcjach historii. Samodzielnie sporządzone w komputerze listy nazwisk uczniowie weryfikują pracując w parach, później pary uczniów łączą się w czwórki itd. W efekcie ich prac powstaje lista ważnych wydarzeń i postaci z historii, które zostały upamiętnione w nazwach ulic. Liczba wskazanych postaci i wydarzeń powinna odpowiadać liczbie uczniów w klasie. Następnie każdy uczeń losuje postać lub wydarzenie, o którym ma się dowiedzieć w szerszym zakresie.

Uczniowie zbierają informacje, opracowują i przygotowują krótką wypowiedź wykorzystując dostępne w klasie źródła: wypożyczone z biblioteki opracowania dotyczące miasta, podręczniki do historii, Internet. W zależności od możliwości uczniów i decyzji nauczyciela przygotowywana przez uczniów prezentacja może mieć charakter ustnej wypowiedzi lub krótkiej prezentacji multimedialnej. Po upływie ustalonego czasu każdy z uczniów przedstawia przygotowaną przez siebie wypowiedź. Nauczyciel może zakończyć lekcję rundą pytań: uczniowie mają dokończyć wybrane, spośród proponowanych, zdanie: „Dzisiaj dowiedziałem się, że”, „Zaczynam się zastanawiać …”, „Zaskoczyło mnie, że ..”

Najważniejszą zaletą praktyki jest wykorzystanie metod aktywizujących i zaangażowanie młodzieży do samodzielnych poszukiwań informacji oraz rozbudzenie w nich zainteresowania własnym regionem. Nauczycielka stara się pokazywać podczas lekcji związki historii ogólnopolskiej z historią miasta. Temu też służy współpraca z regionalnymi instytucjami, np. z muzeum w Łęczycy.

Moi uczniowie bardzo lubią te zajęcia ponieważ pozwalają one poznać nasze miasto na nowo. Często mówią: „…. Nie wiedziałem, że taka ulica jest w Łęczycy” lub „… tyle razy tędy przechodziłem i nigdy nie zastanawiałem się skąd taka nazwa …”. Myślę, że ta lekcja jest bardzo dobrym sposobem na aktywizowanie uczniów. Uczenie przez działanie służy zacieśnianiu więzi z małą Ojczyzną – odkrywaniu jej na nowo. Jest również efektywnym sposobem realizacji podstaw programowych (dla każdego poziomu) oraz powtarzania i utrwalania zdobytej dotychczas wiedzy. Zaproponowany przeze mnie pomysł może zostać wykorzystany w innych szkołach, przez innych nauczycieli. Wystarczy tylko zmienić zastosowane pomoce i dostosować je do swojej miejscowości. Zaproponowana przez autorkę metoda pracy z uczniami, zakorzeniona w lokalnej historii, jest uniwersalna i można ją zastosować w innych miejscowościach – zarówno w tych niewielkich, jak i w dużych aglomeracjach miejskich. Można ją również modyfikować, np. wykonać planszę miasta czy wykorzystać najbliższą dzielnicę, w której znajduje się szkoła, a także w zależności od możliwości, zasobów i czasu – rozbudować o dodatkowe zadania lub zrezygnować z niektórych.