Polska pierwszych Piastów – powtórzenie.

kserokopie wykresu

Utrwalenie wiadomości dotyczących panowania pierwszych Piastów. Kształcenie umiejętności porządkowania wydarzeń i postaci w czasie; integrowania informacji z różnych źródeł, syntetyzowania wiadomości oraz przygotowywania i prezentowania argumentów uzasadniających własne stanowisko

Na początku nauczyciel wyjaśnia cele lekcji. Uczniowie dowiadują się że ich zadaniem będzie podsumowanie poprzednich lekcji dotyczących dziejów państwa pierwszych Piastów. Dokonają tego oceniających konkretne dokonania przedstawicieli dynastii w dziedzinie polityki zagranicznej, gospodarki i kultury. Nauczyciel podkreśla, że każda ocena musi być poparta argumentami.

 Lekcja rozpoczyna się od doprecyzowania kryteriów oceny poszczególnych władców. Odbywa się to na podstawie dyskusji z uczniami. Część ta ma na celu przede wszystkim przypomnienie znaczenia słów polityka zagraniczna, gospodarka, kultura.

 Uczniowie dostają karty pracy, na których znajduje się wykres. Linia pozioma to oś czasu Skalą są kolejne półwiecza od 950 do 1150 roku. Oś pionowa zawiera skalę szkolnych ocen od 1 do 6 (w tym "połówki").

 Najpierw uczniowie muszą w odpowiednim miejscu osi poziomej (taśmy chronologicznej) umieścić imiona. To samo  robi nauczyciel na takim samym wykresie narysowanym na tablicy. Następnie młodzież stara się ocenić władców na podstawie własnej wiedzy i informacji zawartych w notatkach i podręczniku, pamiętając o wcześniej ustalonych kryteriach. Wynik swojej oceny nanoszą na wykres.

 Uczniowie zgłaszają swoje propozycje oceny władców na forum klasy. Każdy uczeń uzasadnia swoją ocenę, a następnie wspólnie ustalają po jednej ocenie w ramach każdego kryterium (polityka zagraniczna, gospodarka, kultura). Nauczyciel czuwa, by ta część zajęć nie trwała zbyt długo. Otrzymany wynik jest umieszczany na wykresie w miejscu gdzie pasują współrzędne oceny i czasu panowania.

 Po skończonej pracy nauczyciel wraz uczniami prowadzi linię łączącą punkty pomiędzy wynikami władców. Nauczyciel prosi uczniów o wyciągnięcie wniosków z wykresu, którego analiza ma prowadzić do zaobserwowania zmienności krzywej.

 Na koniec lekcji zadana zostaje praca domowa, w której uczniowie maja za zadanie wybrać jednego z trzech najsłabiej ocenionych władców i napisać krótką pracę, w której przytoczą argumenty na jego obronę.

• zbyt długa ilość czasu poświęcona na ocenianie poszczególnych władców
• zbyt długa dyskusja między uczniami odchodząca od argumentów historycznych
• nauczyciel powinien być rozjemcą w przypadku skrajnie różnych propozycji oceny poszczególnych władców przez uczniów
• uczniom może sprawić trudność właściwe rozróżnienie  rodzajów kryteriów służących do oceny postaci i kategoryzacja treści. Stąd warto poświęcić temu zagadnieniu początkową fazę lekcji.

Główną zaletą metody jest możliwość zaktywizowania praktycznie każdego ucznia w klasie, a także kształtowanie umiejętności oceny ze względu na różne kryteria. Ponadto mocną stroną metody jest doskonalenie przez uczniów umiejętności chronologicznego porządkowania postaci i wydarzeń. Zaproponowane  kryteria oceny ułatwiają młodzieży wartościowanie  zjawisk historycznych i obserwację ich dynamiki.

Tego typu ćwiczenie nauczyciel wykorzystuje nie tylko w odniesieniu do dynastii Piastów, ale także Jagiellonów i Wazów.